Ροή
Σε συζητήσεις με την κυβέρνηση για την υποστήριξη της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του Next Generation EU, ειδικά στους τομείς της πράσινης ανάπτυξης, της ψηφιακής μετάβασης, της καινοτομίας και του οικονομικού μετασχηματισμού, βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση & την Ανάπτυξη (EBRD).
«Είναι πολύ αισιόδοξο ότι, παρά την πανδημία, η κυβέρνηση προωθεί σημαντικές μεταρρυθμίσεις σε μια σειρά τομέων, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων», λέει στο insider.gr η επικεφαλής της EBRD για Ελλάδα και Κύπρο, Andreea Moraru.
Όπως αναφέρει, μετά τις επενδύσεις της – ρεκόρ, ύψους 800 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα το 2020, η EBRD επένδυσε στη χώρα άλλα 300 εκατ. ευρώ μέσα στο α΄ εξάμηνο του 2021. Για τα επόμενα 5 χρόνια, οι προτεραιότητες της EBRD στην Ελλάδα θα βασίζονται στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας διευκολύνοντας την επέκταση του ιδιωτικού τομέα, στην υποστήριξη βιώσιμης ενέργειας και έργων υποδομών και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του χρηματοοικονομικού τομέα.
• Κυρία Moraru, αντιμετωπίζοντας τις επείγουσες ανάγκες της ελληνικής οικονομίας στην κρίση του Covid-19, η EBRD πραγματοποίησε επενδύσεις ύψους σχεδόν 800 εκατ. ευρώ σε 17 έργα το 2020, έναντι 571 εκατ. ευρώ σε 13 έργα το 2019. Πώς σχεδιάζει η Τράπεζα να στηρίξει την ελληνική οικονομία στην μετά – Covid-19 εποχή, ενόψει μάλιστα της εισροής των πόρων του Ταμείου Ανθεκτικότητας & Ανάπτυξης;
Πράγματι, για την αντιμετώπιση της πανδημίας τα επίπεδα των επενδύσεών μας ήταν πολύ υψηλότερα πέρυσι συγκριτικά με το 2019. Υποστηρίξαμε 17 έργα συνολικά το 2020, αριθμός ρεκόρ για την EBRD στην Ελλάδα. Η EBRD ήταν επίσης το πρώτο διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που ενέκρινε μια ολοκληρωμένη σειρά μέτρων αντιμετώπισης και ανάκαμψης όταν ξεκίνησε η πανδημία.
Αυτή την περίοδο επικεντρωνόμαστε στην παροχή βοήθειας στην Ελλάδα, καθώς και σε όλες τις χώρες στις οποίες επενδύει η EBRD, για καλύτερη και γρηγορότερη ανάκαμψη μετά την πανδημία. Θέλουμε να βοηθήσουμε στην αντιμετώπιση των ευρύτερων προκλήσεων και να αξιοποιήσουμε νέες ευκαιρίες για την υποστήριξη της μετάβασης σε μια πράσινη οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, την προώθηση της ισότητας ευκαιριών, την επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης και την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης. Πριν από την πανδημία, η Ελλάδα είχε επιτύχει πολλά και θέλουμε να βοηθήσουμε τη χώρα να διαφυλάξει αυτήν την πρόοδο.
Το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης είναι το βασικό μέσο, στην καρδιά του Next Generation EU, που βοηθά την ΕΕ να αναδυθεί ισχυρότερη και πιο ανθεκτική από την τρέχουσα κρίση, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας όσον αφορά την κατανομή ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Είναι πολύ ευχάριστο που η Ελλάδα ήταν πρωτοπόρος με την υποβολή της πρότασής της, αλλά και όσον αφορά την ποιότητα και τη συνάφεια του περιεχομένου του σχεδίου που υπέβαλε, το οποίο συλλαμβάνει ευρέως στοιχεία στα οποία εστιάζονται σε μεταρρυθμίσεις, καθώς και δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις.
Υπάρχει μια μεγάλη αλληλοεπικάλυψη μεταξύ των στρατηγικών προτεραιοτήτων της EBRD για την Ελλάδα και τους κύριους τομείς εστίασης του ελληνικού σχεδίου που περιλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται μόνο, στην πράσινη μετάβαση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τη βιωσιμότητα, την ένταξη και την καινοτομία. Ως εκ τούτου, συνεργαζόμαστε ενεργά με τις ελληνικές αρχές για να καθορίσουμε πώς η EBRD μπορεί να συμβάλει στην εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης και να συμπληρώσει την ανάπτυξη κεφαλαίων με έμφαση σε επενδύσεις στον ιδιωτικό τομέα.
• Σε ποια έργα επένδυσε στην Ελλάδα η EBRD το 2020 και σε ποια έργα θα κατευθύνει τις επενδύσεις της εφεξής, με το δεδομένο ότι το Next Generation EU θέτει νέους αναπτυξιακούς άξονες όπως η πράσινη ανάπτυξη, η ψηφιοποίηση, η καινοτομία και η εξωστρέφεια;
Κατά το 2020 τα έργα που υποστηρίξαμε περιλάμβαναν ρευστότητα έκτακτης ανάγκης ύψους 160 εκατ. ευρώ στη ΔΕΗ, επένδυση στην έκδοση ομολόγων από τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) για τη χρηματοδότηση του μεγαλύτερου έργου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα μέχρι σήμερα, υποστήριξη της τοπικής κεφαλαιαγοράς συμμετέχοντας σε εκδόσεις ομολόγων από τράπεζες και εταιρείες, εμπορική χρηματοδότηση όπως με την ABC Factors, θυγατρική της Alpha Bank, και μερικά ακόμα καινοτόμα έργα.
Ήδη κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021, έχουμε επενδύσει 300 εκατ. ευρώ στην ελληνική οικονομία, σε έργα όπως επενδύσεις στο ομόλογο της ΔΕΗ, το πράσινο ομόλογο του Μυτιληναίου, εκδόσεις MREL της Eurobank και της Alpha Bank και επενδύσεις στη Viva Wallet και την Hellas Direct.
Για τα επόμενα 5 χρόνια, οι προτεραιότητές μας στην Ελλάδα θα βασίζονται στους ακόλουθους τρεις πυλώνες: ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας διευκολύνοντας την επέκταση του ιδιωτικού τομέα, υποστήριξη βιώσιμης ενέργειας και έργων υποδομών, μεταξύ άλλων μέσω περαιτέρω περιφερειακών δεσμών, και τρίτον ενίσχυση της ανθεκτικότητας του χρηματοοικονομικού τομέα.
Όπως έχω ήδη αναφέρει, είμαστε πολύ πρόθυμοι να υποστηρίξουμε το Next Generation EU, ειδικά στους τομείς που αναφέρατε: πράσινη ανάπτυξη, ψηφιακή μετάβαση, καινοτομία και οικονομικός μετασχηματισμός. Θα μπορέσουμε να ανακοινώσουμε περισσότερες λεπτομέρειες σύντομα, καθώς επί του παρόντος βρισκόμαστε σε συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση.
• Μέσω των πόρων του Ταμείου Ανθεκτικότητας & Ανάπτυξης η Ελλάδα στοχεύει στον μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας της τα επόμενα χρόνια. Πώς οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν τον κορμό της ελληνικής οικονομίας, πρέπει να παρακολουθήσουν τον μετασχηματισμό αυτό; Πόσο κρίσιμο είναι, πέραν των άλλων, να επιδιώξουν ενίσχυση των μεγεθών τους;
Η υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι πολύ σημαντική, διότι όπως σωστά επισημαίνετε, αποτελούν τον κορμό της οικονομίας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Είναι πολύ αισιόδοξο ότι το σχέδιο που υπέβαλε η ελληνική κυβέρνηση στην Κομισιόν περιλαμβάνει υποστήριξη για μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αυτό σίγουρα θα τις βοηθήσει να αναπτυχθούν.
Περισσότερο από το 20% των κεφαλαίων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης θα διατεθούν για την ψηφιακή μετάβαση, μεταξύ άλλων και των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Μέσω μεταρρυθμίσεων και φορολογικών κινήτρων, υιοθέτησης ενεργειακά αποδοτικών λύσεων και στήριξης επενδύσεων σε σύγχρονες τεχνολογίες, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορούν να αναπτυχθούν και να βρεθούν στην πρώτη γραμμή της ψηφιακής και πράσινης επανάστασης.
Αυτή είναι μια βασική προτεραιότητα για την EBRD, και γι’ αυτό τρέχουμε επίσης ένα πολύ επιτυχημένο συμβουλευτικό πρόγραμμα, το οποίο βοηθά μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε ένα ευρύ φάσμα τομέων να αναπτυχθούν. Το πρόγραμμα έχει βοηθήσει μέχρι στιγμής εκατοντάδες επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα, παρέχοντας συμβουλευτική υποστήριξη, προσφέροντας εκπαιδευτικά προγράμματα και διαδικτυακά σεμινάρια τεχνογνωσίας.
• H EBRD έχει παρουσία ως επενδυτής και στις ελληνικές τράπεζες. Τι σηματοδοτεί η συμμετοχή σας αυτή και πώς αξιολογείτε τις αλλαγές που έχουν επέλθει στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα την τελευταία διετία; Ποιες προοπτικές και προκλήσεις βλέπετε στις ελληνικές τράπεζες;
Έχουμε ισχυρό ιστορικό υποστήριξης του τραπεζικού τομέα στην Ελλάδα, καθώς περίπου το ένα τρίτο των επενδύσεών μας στη χώρα είναι σε αυτόν τον τομέα. Στόχος μας είναι να οικοδομήσουμε την ανθεκτικότητα του τομέα υποστηρίζοντας ελληνικές τράπεζες που εκδίδουν επιλέξιμα μέσα με ελάχιστες απαιτήσεις ίδιων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων (MREL) στην κεφαλαιαγορά.
Έχουμε επενδύσει στο πρώτο πράσινο ομόλογο υψηλής εξασφάλισης της ΕΤΕ, καθώς και σε άλλες ομολογιακές εκδόσεις, σε μια καινοτόμο τιτλοποίηση ενεργητικού στην ελληνική αγορά, που υποστηρίζει εταιρείες μίσθωσης που επηρεάστηκαν από την πανδημία. Έχουμε επίσης επενδύσει σε χαρτοφυλάκια μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα και έχουμε επενδύσει στο πρώτο ταμείο αναδιάρθρωσης που εστιάζει σε εταιρείες με προβλήματα και είναι η πρώτη φορά που η EBRD υποστήριξε μια επένδυση αυτού του είδους.
Η συμμετοχή μας στοχεύει στο να καταστήσει το τραπεζικό σύστημα πιο ανθεκτικό. Βλέπουμε ήδη ότι ο εγχώριος τραπεζικός τομέας σημειώνει σταθερή ανάκαμψη από την κρίση, αλλά η πανδημία άσκησε επιπρόσθετες πιέσεις στο τραπεζικό σύστημα και είναι πιθανό να προκύψουν νέα κόκκινα δάνεια βραχυπρόθεσμα. Επίσης, η κερδοφορία του ελληνικού τραπεζικού τομέα είναι από τις χαμηλότερες στις χώρες λειτουργίας της EBRD, οπότε πρέπει να γίνουν περισσότερα για τη στήριξη του.
• Η EBRD άρχισε να επενδύει στην Ελλάδα σε προσωρινή βάση το 2015 για να στηρίξει την οικονομική ανάκαμψη της χώρας. Από τη θέση του επενδυτή, ποιες αλλαγές βλέπετε στη χώρα όλα αυτά τα χρόνια και τι αναμένετε για το μέλλον;
Όπως έχω ήδη πει, η Ελλάδα είχε επιτύχει πολλά πριν από την πανδημία και πρέπει να διασφαλίσει αυτήν την πρόοδο. Η ελληνική οικονομία, όπως οι περισσότερες οικονομίες σε όλο τον κόσμο, επλήγη σοβαρά από την πανδημία και χρειάζεται υποστήριξη για να ανακάμψει στην εποχή μετά την πανδημία.
Είναι πολύ αισιόδοξο ότι, παρά την πανδημία, η κυβέρνηση προωθεί σημαντικές μεταρρυθμίσεις σε μια σειρά τομέων, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων.
Η γραφειοκρατία ήταν πάντα ένα από τα κύρια εμπόδια για τους επενδυτές στην Ελλάδα. Βλέπουμε πρόοδο σε αυτόν τον τομέα, ιδίως χάρη στις προσπάθειες της κυβέρνησης για ψηφιοποίηση, αλλά πρέπει να γίνουν ακόμα περισσότερα.
Μια ακόμα θετική αλλαγή είναι ο περιβαλλοντικός μετασχηματισμός της Ελλάδας και η ισχυρή δέσμευση της χώρας για απαλλαγή από τον άνθρακα έως το 2024, η οποία εκτός από τα προφανή περιβαλλοντικά οφέλη για τη χώρα και τους πολίτες της, θα συμβάλει επίσης στην προσέλκυση περισσότερων επενδυτών, ιδίως στον ενεργειακό τομέα.
Οι πρόσφατες επιτυχίες της Ελλάδας στις εκδόσεις ομολόγων είναι ένα ακόμα καλό σημάδι. Επιπλέον, όλη η πρόοδος που έχει επιτευχθεί στις ιδιωτικοποιήσεις και τις ΣΔΙΤ μπορεί να ενισχύσει την εμπιστοσύνη και να προσελκύσει περισσότερους επενδυτές.
Η EBRD βοηθά την Ελλάδα με όλα αυτά. Για παράδειγμα, η Τράπεζα ένωσε τις δυνάμεις της με το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων της Ελλάδας για να δημιουργήσει έναν νέο μηχανισμό συνεργασίας για την προετοιμασία έργων ΣΔΙΤ, κατόπιν αιτήματος των ελληνικών αρχών.
Η EBRD θα διαχειρίζεται το ταμείο, το οποίο θα παρέχει υψηλής ποιότητας προετοιμασία έργων, εκπαιδευτικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες και δραστηριότητες θεσμικής ενίσχυσης που σχετίζονται με τον τομέα των υποδομών στην Ελλάδα. Τα πρώτα έργα στο πλαίσιο αυτού του μηχανισμού βρίσκονται ήδη σε διαδικασία αξιολόγησης και θα ξεκινήσουν σύντομα.
Όσον αφορά την ανάπτυξη της χώρας στο εγγύς μέλλον, και σύμφωνα με τις τελευταίες οικονομικές προβλέψεις μας, το ΑΕΠ της Ελλάδας θα αυξηθεί κατά 4% το 2021 και κατά 5,5% το 2022 καθώς επιταχύνεται η ανάκαμψη και προχωρούν σημαντικά έργα υποδομών. Ωστόσο, παραμένουν σημαντικά αρνητικά σενάρια, που σχετίζονται κυρίως με τη μελλοντική πορεία της πανδημίας και τον αντίκτυπό της στον τουρισμό και σε άλλες υπηρεσίες.
