Ροή
Άλλη μια εκκρεμότητα που σχετίζεται με ένα ακόμα μεγάλο και εμβληματικό έργο μέσα στις αμέσως επόμενες ημέρες «κλείνει». Για την Τρίτη 22 Ιουνίου το απόγευμα έχει προγραμματιστεί η υπογραφή της σύμβαση για την κατασκευή της πρώτης φάσης της Γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας, Βεΐκου-Γουδί, μεταξύ της Αττικό Μετρό και της κοινοπραξίας ΑΒΑΞ-Ghella-Alstom, σε εκδήλωση που θα γίνει στο Άλσος Βεΐκου, παρουσία του Πρωθυπουργού, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κ. Καραμανλή.
Πρόκειται για ένα μεγάλο έργο, το οποίο μετά από αρκετές δυσκολίες και πολλές επιπλοκές συμβασιοποιείται και προσεχώς ξεκινάει. Πρόκειται για το μεγαλύτερο δημόσιο έργο που θα γίνει στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, το σημαντικότερο έργο της τελευταίας 20ετίας, μετά την Αττική Οδό. Σημειώνεται ότι οι πρόδρομες εργασίες ξεκινούν μέσα στο καλοκαίρι. Οσον αφορά στα έργα για τη βασική γραμμή, τα πρώτα δύο εργοτάξια που θα εγκαταστήσει η κοινοπραξία θα είναι κοντά στην Κατεχάκη και στη Βεΐκου, στις δύο άκρες της γραμμής ώστε να εισέλθει από εκεί μετροπόντικας.
Η πρώτη φάση της γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας εκτείνεται ειδικότερα από την περιοχή του Άλσους Βεΐκου στο Γαλάτσι μέχρι το Γουδή και το Φρέαρ TBM Κατεχάκη. Έχει μήκος περίπου 12,8 χλμ. και περιλαμβάνει δεκαπέντε νέους υπόγειους σταθμούς: Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδή. Ο συμβατικός χρόνος κατασκευής του έργου είναι 8 χρόνια.
Το come back της ΑΒΑΞ
Με το έργο αυτό, η ΑΒΑΞ ενισχύει το ανεκτέλεστό της και «με τη βούλα» κατά περίπου 800 εκατ. ευρώ, έχοντας χαρτοφυλάκιο προς εκτέλεση έργων στα 2 δις ευρώ (αν και σταδιακά ήδη εκτελούνται έργα μέσα στο έτος). Δεδομένου ότι είναι σε εξέλιξη και οι εργασίες για το Μετρό προς Πειραιά, η ΑΒΑΞ είναι η μοναδική ελληνική εταιρεία που συμμετέχει σε έργα Μετρό στην Αθήνα (όχι για Θεσσαλονίκη που είναι η ΑΚΤΩΡ), απ’ όταν ολοκληρώθηκε η προηγούμενη γενιά επεκτάσεων προς Ανθούπολη, Ελληνικό κ.λπ. και μετά. Αναμφίβολα, για την ΑΒΑΞ αυτά τα έργα Μετρό σηματοδοτούν και το come back εταιρείας, την επικύρωση της θέσης της στις κορυφαίες θέσεις του κατασκευαστικού τομέα της χώρας, με την εισηγμένη να δείχνει (παρά τις ζημίες περασμένων ετών) αξιοσημείωτη αντοχή κατά την περίοδο που ακολούθησε της ολοκλήρωσης των οδικών συμβάσεων παραχώρησης.
Η κοινοπραξία ανακηρύχθηκε ανάδοχος με προσφορά 1,158 δισ. ευρώ, ενώ η συνολική προβλεπόμενη δαπάνη για το έργο που περιλαμβάνει απρόβλεπτα, αναθεώρηση και απολογιστικές εργασίες είναι 1,510 δισ. ευρώ. Το έργο θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Αναπτυξιακά και περιβαλλοντικά οφέλη
Το έργο έχει και περιβαλλοντική διάσταση. Σύμφωνα με όσα ανέφερε πρόσφατα ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κ. Καραμανλής, «εκτιμάται, ότι με τη γραμμή 4 θα μετακινούνται συνολικά περίπου 340.000 επιβάτες ημερησίως, ενώ οι μετακινήσεις με Ι.Χ. αναμένεται να μειωθούν κατά 60.000 ημερησίως. Αυτό σημαίνει, ότι η μέση εξοικονομούμενη ημερήσια ενέργεια υπολογίζεται σε 1216 μεγαβατώρες και η μέση ημερήσια μείωση του διοξειδίου του άνθρακα υπολογίζεται σε 318 τόνους».
Η Γραμμή 4 έχει σχεδιαστεί με σκοπό την εξυπηρέτηση πολλών πυκνοκατοικημένων περιοχών του κέντρου της Αθήνας και γι’ αυτό προβλέπεται η κατασκευή νέων σταθμών σε κομβικά σημεία του κέντρου, όπως π.χ. τα Εξάρχεια και το Κολωνάκι. Επίσης, η Γραμμή 4 θα διευκολύνει την πρόσβαση των πολιτών σε πολλά σημαντικά κτήρια και εγκαταστάσεις, όπως δικαστήρια, νοσοκομεία, εκπαιδευτικά Ιδρύματα κλπ. Αποσυμφορούνται σταθμοί επιβαρυμένοι όπως π.χ. ο σταθμός του Συντάγματος, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η δικτύωση των υφιστάμενων Γραμμών Μετρό με δύο σταθμούς ανταπόκρισης, στο Πανεπιστήμιο και τον Ευαγγελισμό.
Εξετάζεται μάλιστα η εφαρμογή ενός νέου χρηματοδοτικού μοντέλου ΒΙΜ (Building Information Modeling), που ενισχύεται από την Κομισιόν και αποτελεί μέρος του Ταμείου Ανάκαμψης. Το νέο μοντέλο εξυπηρετεί την καλύτερη διαχείριση των έργων και στην εξοικονόμηση σημαντικών πόρων στο τελικό κόστος των έργων.
Όπως έχει τονίσει ο κ. Καραμανλής, η Γραμμή 4 του Μετρό θα συνεισφέρει καθοριστικά τόσο αναπτυξιακά, όσο και προσφέροντας νέες θέσεις εργασίας, και όταν ολοκληρωθεί, θα αλλάξει την καθημερινότητα στην Αθήνα και τις πιο επιβαρυμένες περιοχές της.
Οι πρόδρομες εργασίες
Η Αττικό Μετρό Α.Ε. και η ανάδοχος εταιρεία ΕΡΕΤΒΟ Α.Ε. υπέγραψαν τη σύμβαση για την υλοποίηση των πρόδρομων εργασιών του Τμήματος Α’ της Γραμμής 4 και το αμέσως επόμενο διάστημα θα αρχίσουν να εγκαθίστανται τα εργοτάξια. Οι πρόδρομες εργασίες, που όπως αναφέρθηκε θα ξεκινήσουν μέσα στο καλοκαίρι, αφορούν αρχαιολογικές εργασίες και μετατόπιση δικτύων Οργανισμών Κοινής Ωφελείας σε όλους τους χώρους που θα γίνουν οι σταθμοί μετρό και τα φρέατα, κυκλοφοριακές μελέτες και παρακάμψεις.
Οι πρόδρομες εργασίες αφορούν συνολικά 25 θέσεις του έργου (σταθμοί, φρέατα, επίσταθμοι Βεϊκου και Κατεχάκη), που θα χωριστούν σε τρεις ομάδες.
Η πρώτη ομάδα αφορά δέκα θέσεις όπου οι εργασίες θα ξεκινήσουν άμεσα. Πρόκειται για φρέατα στα δύο “άκρα” του έργου, από όπου θα μπει ο “Μετροπόντικας” για να ξεκινήσει την κατασκευή της σήραγγας, δηλαδή σε Βεΐκου και Κατεχάκη, για τους σταθμούς Ακαδημία, Ευαγγελισμός, Εξάρχεια, Κολωνάκι και για τα φρέατα, Ανοιχτού Ορύγματος Βεΐκου, Βιβλιοθήκη, Διακλάδωση Ευαγγελισμού και ΓΝΑ.
Η δεύτερη ομάδα αφορά επίσης οκτώ θέσεις. Πρόκειται για τους σταθμούς Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Άλσος Βεΐκου, Κυψέλη, Ελικώνος και τα φρέατα ΕΥΔΑΠ, Φορμίωνος και Δικαιοσύνης.
Η τρίτη ομάδα, τέλος, αφορά επτά θέσεις. Πρόκειται για τους σταθμούς Γαλάτσι, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου, Γουδή και το φρέαρ Νήαρ Ήστ.
Το ιστορικό του έργου
Η αρχική Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό – στα τέλη της δεκαετίας του ’90 – προέβλεπε την κατασκευή δύο επεκτάσεων: Της Γραμμής 2 από το Πανεπιστήμιο προς το Άλσος Βεΐκου, και της Γραμμής 3 από την Πανόρμου προς το Μαρούσι.
Για κατασκευαστικούς και λειτουργικούς λόγους, το 2004 επελέγη η δημιουργία μια νέας Γραμμής – της Γραμμής 4 σε σχήμα U – με συνένωση σε κάποια σημεία με το υπάρχον δίκτυο, με πρώτη εξαγγελία για την εκκίνηση του διαγωνισμού το 2005.
Το 2006 ολοκληρώθηκαν οι μελέτες συγκοινωνιακού επιπέδου και οι μελέτες σε επίπεδο engineering ξεκίνησαν το 2008. Ωστόσο, κι ενώ μεσολάβησαν μνημόνια και αλλαγές κυβερνήσεων, χρειάστηκε να φτάσουμε στα μέσα του 2017 όταν και ξεκίνησε ο διαγωνισμός αλλά και ο «χορός» των δικαστικών προσφυγών στο ΣτΕ, που έβαλαν «φρένο» στην υλοποίηση του έργου.
Τον Δεκέμβριο του 2019 επανεκκίνησε η διαδικασία ελέγχου των υποφακέλων Δικαιολογητικών συμμετοχής και Τεχνικής Προσφοράς, που είχε σταματήσει.
Μετά από νέες προσφυγές, δικαιώθηκε η Αττικό Μετρό στο ΣτΕ. Κι έτσι προχώρησε το άνοιγμα των Οικονομικών προσφορών στις 19.10.2020, όπου αναδείχθηκε προσωρινός Ανάδοχος η ένωση των εταιρειών ΑΒΑΞ, ALSTOM και GHELLA.
Κατόπιν διαπιστώθηκε, από τον έλεγχο της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ, ότι τα δικαιολογητικά κατακύρωσης ήταν ορθά. Τότε κατακυρώθηκε το έργο υπό την προϋπόθεση ότι θα εγκρίνει την όλη διαδικασία το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως και έγινε.
Ταυτόχρονα τα δύο τελευταία χρόνια επιλύθηκαν και τα νομικά ζητήματα που τέθηκαν και για την εργολαβία των Πρόδρομων Εργασιών: διενέξεις μεταξύ των διαγωνιζόμενων με προδικαστικές προσφυγές, ασφαλιστικά μέτρα των αιτήσεων ακυρώσεως κ.λπ.
Η Γραμμή 3 προς Πειραιά
Πάντως, για την ΑΒΑΞ και τους εταίρους της δεν είναι η πρώτη… γνωριμία με έργα Μετρό Αλλωστε, «τρέχουν» αυτό το διάστημα οι εργασίες ώστε να ολοκληρωθεί το σύνολο της Γραμμής 3, η επέκταση δηλαδή προς Πειραιά. Οι σταθμοί της επέκτασης του Μετρό προς Πειραιά (Μανιάτικα, Δημοτικό Θέατρο και Πειραιάς) θα είναι έτοιμοι το 2022, ενδεχομένως μέσα στο καλοκαίρι. οι εργασίες πολιτικού μηχανικού έχουν προχωρήσει σε ποσοστό περίπου 90%.
Σημειώνεται ότι πρόκειται για ένα έργο με ιδιαίτερες τεχνικές δυσκολίες, δεδομένου ότι το τελευταίο κομμάτι της διαδρομής του Μετρό προς Πειραιά βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα, κατά την κατασκευή του οποίου ήρθαν στο φως πάνω από 10.000 αρχαιολογικά ευρήματα. Ο Πειραιάς όταν θα παραδοθούν οι τρεις σταθμοί θα γίνει ένα σημαντικό συγκοινωνιακό κέντρο της Αττικής. Το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας θα συνδεθεί με το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας, μέσα σε περίπου 50 λεπτά.
Υπενθυμίζεται ότι στις 6 Ιουλίου του 2020, δόθηκαν σε λειτουργία οι τρεις πρώτοι σταθμοί της επέκτασης του Μετρό προς Πειραιά: «Αγία Βαρβάρα», «Κορυδαλλός» και «Νίκαια», με τους οποίους δόθηκε μεγάλη ανάσα και αναβαθμίστηκε η καθημερινότητα της ευρύτερης περιοχής. Όταν το έργο ολοκληρωθεί και τεθούν οι τρεις τελευταίοι σταθμοί σε λειτουργία προβλέπεται να αυξηθεί η συνολική επιβατική κίνηση στο δίκτυο του Μετρό κατά 132.000 ημερησίως. Η κυκλοφορία των Ι.Χ. οχημάτων αναμένεται να μειωθεί κατά 23.000 ημερησίως και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 120 τόνους ημερησίως.
