Ροή
Από το 1963 οπότε ιδρύθηκε, η ΛΑΡΚΟ έχει περάσει τα περισσότερα από τα 57 χρόνια της ιστορίας της σε κατάσταση διαρκούς χρεοκοπίας. Παρά το γεγονός ότι όλοι έβλεπαν κατά τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της ένα λαμπρό μέλλον και θεωρούσαν ότι θα αποτελούσε μια σημαντική παρακαταθήκη για την ελληνική βιομηχανία, σήμερα η νικελοβιομηχανία χρωστάει περί το μισό δισ. ευρώ σε ΔΕΗ, προμηθευτές, εργολάβους, τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία. Και τα χρέη της αυξάνονται μήνα με τον μήνα. Μόνο το ρεύμα που καταναλώνει της κοστίζει 5,5 εκατ. ευρώ ετησίως.
Δεν είναι τυχαίο ότι η χρήση του 2018 έκλεισε με (αρνητική) καθαρή θέση 308 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά στην απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει καταδικάσει τη ΛΑΡΚΟ για παράνομες κρατικές ενισχύσεις και της ζητάει να επιστρέψει στο Δημόσιο 135 εκατ. ευρώ, η Κομισιόν παραπέμπει εκ νέου τη χώρα στο Δικαστήριο της ΕΕ προκειμένου να της επιβληθεί νέο πρόστιμο, για μη εκτέλεση της πρωτόδικης απόφασης.
Προ ημερών η κυβέρνηση παρουσίασε στη Βουλή την πρότασή της για τη διάσωση της βιομηχανίας, ενώ την περασμένη Τρίτη το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΗ αναγνωρίζοντας ότι συντρέχουν λόγοι προστασίας του δημοσίου συμφέροντος - αφού με την ειδική εκκαθάριση που προτείνουν τα Υπουργεία Ενέργειας και Οικονομικών, επιχειρείται η προστασία περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού Δημοσίου - αποφάσισε να μην παρεμποδίσει τη διαδικασία αποκρατικοποίησης της ΛΑΡΚΟ και να συνεχίσει την ηλεκτροδότησή της. Υπό δύο βασικούς όρους: της έγκαιρης εξόφλησης εφεξής των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και της υπογραφής Σύμβασης Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας με τον ειδικό διαχειριστή αμέσως μετά τον ορισμό του.
Τα μισθολογικά «αγκάθια»
Όσον αφορά στους εργαζομένους στην επιχείρηση, η κυβερνητική πρόταση προωθεί μειώσεις στη μισθοδοσία των υψηλόμισθων υπαλλήλων. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας από το βήμα της Βουλής, αναρωτήθηκε ότι «όταν μία επιχείρηση είναι σε αυτά τα κακά χάλια, πόσο ανεκτό είναι να έχουμε μισθοδοσία 47 εκατ. ευρώ περίπου το χρόνο για 1.089 εργαζομένους, δηλαδή να έχουμε μέσο κόστος πάνω από 40.000 ευρώ μεικτά για κάθε εργαζόμενο»;
Σύμφωνα με τον υπουργό, όσοι δουλεύουν από 20 χρόνια και πάνω έχουν μεικτό μισθολογικό κόστος 62.000 ευρώ. Και μόνο όσοι δουλεύουν από ένα έως δέκα χρόνια έχουν 31.000 ευρώ μισθολογικό κόστος και έως 20 χρόνια 37.500 ευρώ. Επίσης, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στις συνθήκες εργασίας, επισημαίνοντας ότι μόνο τους τελευταίους μήνες καταγράφηκαν τρία θανατηφόρα δυστυχήματα διότι δεν τηρούνται οι κανόνες ασφαλείας.
Η ΛΑΡΚΟ και το περιβάλλον
Πέρα όμως από τα οικονομικά αδιέξοδα, η ΛΑΡΚΟ αντιμετωπίζει και περιβαλλοντικά προβλήματα. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης, υπάρχει έγγραφο των υπηρεσιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και των αρμόδιων επιθεωρητών, που επισημαίνει ότι η ΛΑΡΚΟ δεν πληρώνει όσα πληρώνουν όλες οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και της έχει επιδικαστεί περιβαλλοντικό πρόστιμο της τάξεως των 49,5 εκατ. ευρώ. Επίσης, η ΛΑΡΚΟ είναι ένοχη για την επιβάρυνση του Ευβοϊκού κόλπου, κάθε χρόνο, με χιλιάδες τόνους σκουριάς.
Πώς φτάσαμε ως εδώ;
Η ιστορία της ΛΑΡΚΟ μπορεί να περιγραφεί με λίγες λέξεις: κακοδιαχείριση, ρουσφέτια, αδιαφάνεια, τακτοποίηση ημετέρων. Παρά την εφαρμογή κατά καιρούς διαφόρων συνταγών που εμφανίζονταν ως …μαγικές λύσεις _ μετοχοποίηση χρεών, ένταξη στις προβληματικές επιχειρήσεις, εφαρμογή της μεθόδου της «παλιάς» και «νέας» εταιρείας, αλλεπάλληλες ρυθμίσεις χρεών που συνοδεύονταν από αθετήσεις διακανονισμών – η επιχείρηση αντί να εξυγιανθεί, βρίσκεται και πάλι σήμερα σε κατάσταση χρεοκοπίας.
Ειδικότερα,
- Tο 1982 γίνεται η πρώτη αναδιάρθρωση και η εταιρεία περνάει στον έλεγχο των πιστωτριών τραπεζών με την Εθνική Τράπεζα (ΕΤΕ) να ελέγχει την πλειοψηφία των μετοχών.
- Το 1989 έρχεται η χρεοκοπία. Η εταιρεία τίθεται σε εκκαθάριση και το Ελληνικό Δημόσιο, μέσω του Οργανισμού Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (ΟΑΕ) αγοράζει τα περιουσιακά της στοιχεία μετά από πλειστηριασμό και τα εισφέρει στην νέα εταιρία (σημερινή ΛΑΡΚΟ)
- Το 1992 γίνεται η δεύτερη αναδιάρθρωση – λόγω αδυναμίας καταβολής των οφειλομένων στη ΔΕΗ (1,7 δισ. δρχ ή 5,1 εκατ.) κεφαλαιοποιούνται οι οφειλές και η ΔΕΗ καθίσταται μέτοχος της εταιρείας
- Το 1998 γίνεται η τρίτη αναδιάρθρωση – η εταιρεία βρίσκεται εκ νέου σε κατάσταση παύσης πληρωμών και υπογράφει σύμβαση ρύθμισης χρεών με τους βασικούς πιστωτές της.
Λόγω της συνέχισης της συσσώρευσης ζημιών οι μέτοχοι της ΛΑΡΚΟ (Ελληνικό Δημόσιο, ΕΤΕ, ΔΕΗ) προχώρησαν σε διαδοχικές αυξήσεις του μετοχικού της κεφαλαίου:
– Το 1998-99 καταβάλλονται 5,1 δισ. δραχμές (15 εκατ. ευρώ)
– Το 2009 το Ελληνικό Δημόσιο και η ΕΤΕ κατέβαλαν το ποσό των 65,5 ευρώ
εκατ. για να διατηρήσουν την εταιρεία εν ζωή και να προχωρήσουν στην
αποκρατικοποίηση της
- 2012 – 2018: Καταγράφεται διαρκής κρίση ρευστότητας
- 2014: Έρχεται η απόφαση της γενικής διεύθυνσης Ανταγωνισμού της ΕΕ (DG Comp) για καταλογισμό παράνομων Κρατικών Ενισχύσεων 136 εκατ. ευρώ πλέον τόκων και εντολή ανάκτησης από το Ελληνικό Δημόσιο
Τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης
Την περίοδο 2012-2014 ελήφθη απόφαση με τη σφραγίδα της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που έδειχνε τον δρόμο της ιδιωτικοποίησης, τον οποίο επέλεξε να ακολουθήσει η σημερινή κυβέρνηση, με διαχωρισμό της εταιρείας και πώληση, μέσω διαγωνισμού, των δύο σημαντικότερων assets, του εργοστασίου και των ορυχείων. «Εάν δεν προχωρούσαμε με βάση την απόφαση του 2014 και εάν δεν υπήρχε η απόφαση του 2014, η εναλλακτική μπροστά μας θα ήταν η βίαιη πτώχευση. Γιατί κανείς ιδιώτης επενδυτής δεν θα βρισκόταν να αγοράσει την επιχείρηση με τα βάρη και τα χρέη που έχει. Μόνο ελεύθερη βαρών μπορεί να πουληθεί η επιχείρηση. Όπως προβλέπει η απόφαση της Γ.Δ. Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αλλιώς θα έπρεπε να βρούμε κάποιον τρελό για δέσιμο, να του δώσουμε την επιχείρηση, να τον φορτώσουμε και με 650 εκατομμύρια», σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης, μιλώντας στη Βουλή.
Αναλυτικότερα, η κυβέρνηση προτείνει τα εξής:
1. Την εγκατάσταση ενός Ειδικού Διαχειριστή εντός του Μαρτίου.
2. Την παροχή μιας χρηματοδότησης της τάξης των 35 εκατ. ευρώ για την κάλυψη λειτουργικών εξόδων της εταιρείας την περίοδο της διαχείρισης.
3. 25% μείωση των μισθών μεσοσταθμικά. Λιγότερο για τους χαμηλόμισθμους, περισσότερο για τους υψηλόμισθους.
4. fast track διαδικασία για την επίλυση των ιδιοκτησιακών διαφορών της εταιρείας με το Ελληνικό Δημόσιο.
5. Ταχεία διαδικασία διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού.
6. Ολοκλήρωση της διαδικασίας πώλησης σε 12 μήνες.
7. Αν η διαδικασία δεν τελεσφορήσει, πτώχευση.
Η πρόταση της κυβέρνησης προκάλεσε την αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με τον ΣΥΡΙΖΑ να καταγγέλλει ότι η πρόταση της κυβέρνηση για τη ΛΑΡΚΟ δεν λύνει το πραγματικό πρόβλημα, καθώς δεν αποτελεί μία μακροπρόθεσμα βιώσιμη λύση που διασφαλίζει τη λειτουργία και τις θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με τον κ. Σ. Φάμελλο, αποτελεί μία υπόθεση με ιδιαιτέρως αισιόδοξα χρονοδιαγράμματα για τη λύση σοβαρών νομικών ζητημάτων, όπως το ιδιοκτησιακό του εργοστασίου της Λάρυμνας, και δεν προβλέπει επενδύσεις ειδικά στο περιβάλλον παρότι η ΛΑΡΚΟ ρυπαίνει σε μεγάλο βαθμό.
