Η Παιδεία αντικείμενο μικροπολιτικής

Λευτέρης Παπαγιαννάκης
Viber Whatsapp Μοιράσου το
Η Παιδεία αντικείμενο μικροπολιτικής

Γνωρίζω ότι το θέμα της παιδείας και όλα τα παράγωγα ζητήματα τα οποία προκύπτουν είναι πολύ φορτισμένα, ιδεολογικά και πολιτικά. Ζητήματα όπως το περιεχόμενο των μαθημάτων, η αξιολόγηση των δασκάλων και καθηγητών όλων των βαθμίδων, τα θέματα της βαθμολογίας κτλ αλλά και θέματα που σχετίζονται με το σχολείο και το πανεπιστήμιο, η παρέλαση, η αριστεία, το άσυλο κ.α., έρχονται πάντα στην επικαιρότητα και ειδικά όταν μια κυβέρνηση θέλει να κάνει αλλαγές. Δεν γράφω αυτό το κείμενο για να πάρω θέση ή να υποστηρίξω κάποια από τις πλευρές που αντιπαρατίθενται στη νέα αυτή μάχη χαρακωμάτων, θέλω μόνο να παρουσιάσω κάποια δεδομένα και σκέψεις. Πήρα μέρος σε συνέλευση κάπου στην Τρίτη δημοτικού στην οποία αποφασίσαμε να μην κάνουμε μάθημα με μεγάλη πλειοψηφία. Μειοψήφησαν φυσικά οι δάσκαλοι, γιατί στις δικές μας συνελεύσεις έπαιρναν μέρος όλοι, μαθητές και δάσκαλοι με ίδια δικαιώματα.

Πήρα μέρος πρώτη φορά σε κατάληψη στην Έκτη δημοτικού γιατί η δασκάλα μας δεν μας έβγαζε διάλειμμα όταν θέλαμε (συμμετείχα σε ακόμα μια, αλλά εκεί κατάλαβα ότι δεν είναι αυτή η λύση). Το ιδιωτικό δημοτικό στο οποίο φοίτησα μας έδινε το δικαίωμα να κάνουμε γενικές συνελεύσεις και να ψηφίζουμε για θέματα που είχαν σχέση με το σχολείο και τη λειτουργία του. Σε αυτό το πλαίσιο μπήκε σε ψηφοφορία το εάν θέλουμε να κάνουμε μάθημα και φυσικά οι μαθητές είπαν όχι. Το θέμα ήταν βέβαια ότι μόλις εξηγήθηκαν οι συνέπειες της ψηφοφορίας, περίπου δηλαδή ότι θα έκλεινε το σχολείο, η διαδικασία επαναλήφθηκε και σχεδόν καθολικά αποφασίσαμε ότι θέλουμε να κάνουμε μάθημα. Στην ίδια λογική είχαμε αποφασίσει ότι θα κάνουμε διάλειμμα, όχι κάθε 45 λεπτά που ήταν το προβλεπόμενο, αλλά ανάλογα με την διάθεση του δασκάλου και των μαθητών. Νομίζω ότι κάθε τάξη είχε αποφασίσει διαφορετικά. Έτσι όταν θεωρήσαμε ότι αυτό δεν τηρήθηκε από τη δασκάλα μας κλείσαμε την πόρτα και κάναμε κατάληψη. Η δασκάλα μας είχε τσαντιστεί και πρότεινε την «βίαιη» παρέμβαση για τη λήξη της, πρακτικά να ανοίξει την πόρτα και να συνεχίσουμε το μάθημα, σιγά τη βία δηλαδή, αλλά εμείς ως επαναστατημένα εκτάκια έτσι το βλέπαμε.

Η «διευθύντρια» του σχολείου την εμπόδισε και ήρθε στην πόρτα να κουβεντιάσει με τους καταληψίες. Όταν μας θύμισε ότι έχουμε ψηφίσει ότι στο σχολείο κάνουμε μάθημα κλονιστήκαμε, πρόσθεσε επίσης ότι είμαστε μέσα στην τάξη και ότι όλοι οι υπόλοιποι συνέχιζαν τη ζωή τους κανονικά ότι και να κάναμε. Μας είπε βέβαια ότι μπορούμε να διαμαρτυρηθούμε εφόσον θεωρούσαμε ότι κάτι δεν ήταν σωστό, αλλά μέσα στο πλαίσιο που είχαμε συμφωνήσει όλοι. Τα επιχειρήματα της ήταν συντριπτικά και η κατάληψη έληξε, ενώ βρέθηκε και η λύση στη διαφωνία μας με τη δασκάλα μας. Πρέπει να προσθέσω ότι ποτέ δεν πήραμε μέρος σε παρέλαση, παρόλα αυτά κάθε 17 Νοέμβρη κάναμε γιορτή και συζητάγαμε γιατί η σημαία του Πολυτεχνείου ήταν τόσο σημαντική, το ίδιο και την 28η Οκτωβρίου και την 25η Μαρτίου, ενώ στο μάθημα της ιστορίας αναλύσαμε τη σημασία των συμβόλων στο πλαίσιο της εποχής τους. Τέλος να πω ότι δεν κάναμε ποτέ πρωινή προσευχή και θρησκευτικά και φωνάζαμε τους δασκάλους μας με τα μικρά τους ονόματα. Όταν πήγα στο δημόσιο γυμνάσιο, το σοκ ήταν τεράστιο, η ουρά, η στοίχιση, η προσευχή. Αυτή η καταπίεση και η «εσωτερική» αυταρχικότητα ήταν για μένα τραυματική εμπειρία.

Το ότι έπρεπε να λέμε το μάθημα με έναν μοναδικό και συγκεκριμένο τρόπο μου άλλαξε ολόκληρη την οπτική γύρω από τη γνώση και τη διαδικασία της μάθησης. Βλέπετε στο δημοτικό κάναμε το μάθημα μέσω εργασιών και φακέλων, τους οποίους είχαμε την ευθύνη να παρουσιάζουμε στην τάξη, όλοι μας εναλλάξ. Όταν κατάλαβα ότι δεν είχε σημασία τι σκέφτομαι ή πως πίστευα ότι μπορώ να πω το μάθημα και αρκούσε να το πω απέξω, εγκατέλειψα την προσπάθεια. Η μητέρα μου πρέπει να βαρέθηκε να ακούει από τους καθηγητές το «καλός μαθητής αλλά λίγο τεμπελάκος». Μη νομίζετε γύρω στο 16 είχα μέσο όρο. Δεν θα σας κουράσω με τις παιδαγωγικές προσεγγίσεις του συγκεκριμένου σχολείου, το οποίο δεν υπάρχει πια, απλά το κρίσιμο είναι ότι μέσω μιας συμμετοχικής διαδικασίας αισθανόμασταν μέρος της κοινότητας του σχολείου. Δεν είχαμε φυσικά λόγο στο περιεχόμενο του μαθήματος αλλά πιστέψτε με υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι να κάνεις το ίδιο μάθημα. Η συζήτηση για την παιδεία, η οποία διεξάγεται τις τελευταίες ημέρες, είναι σε λάθος βάση. Δεν έχουν σημασία ούτε η αριστεία, ούτε το ποιος και με ποιο τρόπο θα κρατάει τη σημαία, ούτε ο τρόπος εισαγωγής στην τριτοβάθμια, ούτε το άσυλο κοκ. Σημασία έχει τι θέλουμε από το εκπαιδευτικό μας σύστημα για τα παιδιά. Θέλουμε ένα σύστημα που κάνει αναπαραγωγή των στερεοτύπων και τσουβαλιάζει όλους σε μια ενιαία αντίληψη ή θέλουμε ένα σχολείο ανοιχτό, που σέβεται τη διαφορετικότητα και τη δημιουργικότητα των παιδιών. Εάν στη συζήτηση λάβουμε υπόψη κάποια δεδομένα, όπως το ότι τα παιδιά που πάνε τώρα σχολείο θα κληθούν να δουλέψουν σε επαγγέλματα τα οποία δεν υπάρχουν ακόμα (7 στα 10). Άρα οι κλασσικές προσεγγίσεις είναι ήδη ξεπερασμένες και το σχολείο και το πανεπιστήμιο πρέπει να προσαρμοστούν.

Η υπολογιστική δύναμη έχει ξεπεράσει τις αντίστοιχες ανθρώπινες δυνατότητες και πραγματικότητες επομένως ο τρόπος προσέγγισης της εκπαίδευσης πρέπει να αλλάξει για να μην χαθούν κι άλλες ευκαιρίες. Καταλαβαίνω ότι δεν δίνω καμία απάντηση σε σχέση με τα ζητήματα, τα οποία αποτελούν αντικείμενο συζήτησης στη δημόσια σφαίρα, αλλά προσωπικά θεωρώ ότι είναι ήδη ξεπερασμένα και η σχετική αντιπαράθεση γίνεται για μικροπολιτικούς και αντιπολιτευτικούς σκοπούς, από όλες τις πλευρές. Το σχολείο έχει κρίσιμο ρόλο και πρέπει να παρακολουθεί τις εξελίξεις, πρέπει να είναι ανοιχτό και προοδευτικό και να επιτρέπει σε όλα τα παιδιά να βρουν τον “χώρο” τους. Δεν θα βγουν, και δεν πρέπει να βγουν όλα “ίδια”.

Ακολουθήστε το insider.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

gazzetta
gazzetta reader insider insider