Ροή
Είναι αναγκαία η μεταρρύθμιση του πολιτικού μας συστήματος και η διεύρυνση της λειτουργίας του με νέους θεσμούς για την ενίσχυση της δημοκρατίας, της αποκέντρωσης, της περιφερειακής συγκρότησης και της ανάπτυξης σε νέα πεδία κοινωνικής δραστηριότητας.
Χρειάζονται μεταρρυθμιστικές τομές προκειμένου να υπάρξει αποκέντρωση και ανακατανομή των εξουσιών, αποτελεσματικοί κοινωνικοί έλεγχοι της πολιτικής και συμμετοχή των πολιτών στην ασκούμενη πολιτική μέσω αντιπροσωπευτικών θεσμών.
Ενδεικτική η αναφορά στη θεσμοθέτηση της δυνατότητας των Ελλήνων πολιτών να προκαλούν δημοψηφίσματα για μείζονα εθνικά και κοινωνικά ζητήματα. Πρόκειται για τα λεγόμενα λαϊκά δημοψηφίσματα που προκαλούνται μετά από αίτημα ορισμένου –και ικανού- αριθμού πολιτών. Το λαϊκό δημοψήφισμα θα φέρει τον πολίτη πλησιέστερα στην πολιτική και θα του δώσει τη δυνατότητα να εκφραστεί με άμεσο και πρωτογενή τρόπο.
Η αναθεώρηση του Συντάγματος αποτελεί δυνατότητα να υπάρξουν οι θεσμικές αλλαγές που θα εκσυγχρονίζουν το πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης του τόπου και θα αναζωογονούν τη λειτουργία της Δημοκρατίας.
Στη σύγχρονη εποχή, οι νέες συνθήκες έχουν γεννήσει καινούργια προβλήματα για τον πολίτη και επιβάλλεται η προστασία της προσωπικότητάς του με την αναγνώριση νέων δικαιωμάτων. Η Συνταγματική αναθεώρηση μπορεί επίσης να διευρύνει τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα με την καλύτερη και σαφέστερη κατοχύρωση των ήδη αναγνωρισμένων, με την αυτονόητη επισήμανση ότι αυτά τα δικαιώματα αποτελούν πεμπτουσία ενός δημοκρατικού πολιτεύματος.
Σε σχέση με τα κοινωνικά δικαιώματα ενδεικτική και πάλι η αναφορά στην ανάγκη συνταγματικής κατοχύρωσης του δικαιώματος σε ένα ελάχιστο εισόδημα –μισθό, σύνταξη– και, πέραν αυτού, του δικαιώματος για αξιοπρεπή διαβίωση, με την επιδίωξη να καταστεί συγκεκριμένη και απτή η εξειδίκευση της αρχής του κοινωνικού κράτους και η εισαγωγή του σχετικού κοινωνικού κεκτημένου. Η θέση δε αυτή υπερβαίνει σε εύρος την κατοχύρωση ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
Ο διάλογος για την αναθεώρηση του Συντάγματος πρέπει να γίνει επί της ουσίας των θεσμικών ζητημάτων και να απαλλαγεί η δημοκρατική αντιπαράθεση από διλήμματα που κατασκευάζονται για να τροφοδοτήσουν τον κομματικό λόγο και την κομματική ιδιοτέλεια, που ως τετριμμένα στοιχεία μια ξεπερασμένης «πολιτικής» είναι ανίκανα να πείσουν τον πολίτη και να υπηρετήσουν την άκρως σπουδαία και σημαντική υπόθεση της αναθεώρησης του Συντάγματος.
Βεβαίως, η πρωτοβουλία αναθεώρησης του Συντάγματος ανήκει στη Βουλή. Ανήκει στους βουλευτές και η «φυσική δημοκρατική έδρα της συνταγματικής αναθεώρησης είναι το κοινοβούλιο». Δεν είναι όμως υπόθεση που οφείλει να περιορισθεί σε διαδικασίες «κεκλεισμένων των θυρών» της Βουλής. Ο διάλογος πρέπει να είναι δημόσιος. Πρέπει να πάρουν μέρος σ’ αυτόν κοινωνικές οργανώσεις, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η πανεπιστημιακή κοινότητα, οι πολίτες. Η αναθεώρηση του Συντάγματος αφορά ολόκληρη την κοινωνία.
Η Συνταγματική αναθεώρηση και η προώθησή της είναι τόσο σημαντική ώστε να είναι τουλάχιστον λάθος να θεωρείται ως επιλογή αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης από τα προβλήματα της κοινωνίας και της χώρας.
Στο ερώτημα δε ποιος θα είναι ο χαρακτήρας της αναθεώρησης, συντηρητικός ή προοδευτικός, η απάντηση, κατά τη γνώμη μου, είναι μία: θα εξαρτηθεί από τους πολιτικούς συσχετισμούς.
Επιμέλεια: Στέλλα Κεμανετζή
