Λίγες ώρες απομένουν για την έναρξη της φετινής Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP30) που θα διεξαχθεί από τις 10-21 Νοεμβρίου στο Μπελέμ της Βραζιλίας. Επιστήμονες και φορείς εκφράζουν την ανησυχία τους για το στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες να δηλώνει ότι "αποτύχαμε" να περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη στον 1,5°C, ωστόσο «ουδέποτε ήμασταν καλύτερα εξοπλισμένοι για να την καταπολεμήσουμε».
Την ώρα που εκατοντάδες ηγέτες από όλο τον κόσμο ετοιμάζονται να διαπραγματευθούν το μέλλον του πλανήτη, η γενιά που θα ζήσει αυτό το μέλλον ζητά να συμπεριληφθεί στο «τραπέζι των διαπραγματεύσεων». Οι νέοι και οι νέες, παρά το γεγονός ότι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, υποεκπροσωπούνται καθώς σύμφωνα με στοιχεία για τα κοινοβούλια παγκοσμίως οι γυναίκες και άντρες πολιτικοί κάτω των 30 ετών βρίσκονται στο 2,74% σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ οι κάτω των 40 ανέρχονται στο 18,82%.
Τι διεκδικούν οι νέοι και οι νέες από την Ελλάδα στην Cop30
Για τον Άγγελο Πάστρα, μηχανικό και ανώτερο Σύμβουλο σε πολυεθνική συμβουλευτική, στην DNV με έδρα στο Λονδίνο, θα είναι η πέμπτη φορά που θα συμμετάσχει σε Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή. Το ταξίδι του ξεκίνησε πριν λίγα χρόνια από την Cop26 στη Γλασκόβη και έκτοτε κατάφερε να βρεθεί και στις επόμενες σε Σαρμ Ελ Σέιχ, Ντουμπάι, Μπακού και τώρα στο Μπελέμ. Έναυσμα για την ενασχόλησή του με την κλιματική αλλαγή αποτέλεσε το βιβλίο του Αλ Γκορ «Μια άβολη αλήθεια: Η πλανητική έκτακτη ανάγκη της παγκόσμιας υπερθέρμανσης και τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό».
Από μικρός συμμετείχε σε δράσεις της UNESCO για την κλιματική διπλωματία, ωστόσο η ενεργή εμπλοκή του στον χώρο της διεθνούς κλιματικής πολιτικής άρχισε το 2020-2021, λίγο πριν από την πανδημία.
Για εκείνον η φετινή COP είναι αρκετά σημαντική καθώς, όπως αναφέρει, κάθε κράτος - μέλος της συμφωνίας των Παρισίων έπρεπε φέτος να είχε ήδη καταβάλει τις Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (Nationally Determined Contributions - NDCs) σχετικά με τη μείωση των ρύπων που θα έχει το καθένα έως το 2050.
«Η βασική προτεραιότητα ήταν αυτή, αλλά μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου, αρχές Οκτωβρίου είχε κατατεθεί μόνο το 60%», επισημαίνει ο κ. Πάστρας ενώ προσθέτει ότι ένα ακόμη ζήτημα που χρειάζεται να τεθεί στο επίκεντρο της Cop30 είναι η ευθυγράμμιση όλων με το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου.
Από την πλευρά της η Ράνια Παπαδοπούλου, πρόεδρος του Youth Climate Diplomacy Forum, συνεργάτιδα της Έδρας UNESCO για την Κλιματική Διπλωματία και υποψήφια διδάκτωρ στις Πολιτικές Επιστήμες του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπογραμμίζει με τη σειρά της ότι για την Ελλάδα οι Διασκέψεις των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή είναι κομβικές.
«Η Ελλάδα δεν λειτουργεί μόνη της. Λειτουργούμε ως μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα NDCs που καταθέτουμε είναι ως Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρόλα αυτά αρχικά είμαστε μία χώρα η οποία αντιμετωπίζει τρομερές συνέπειες από την κλιματική αλλαγή. Επομένως πρέπει να υπάρχει φοβερή επαγρύπνηση για το πώς θα αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή και πώς θα οχυρώσουμε την κοινωνία μας. Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει η πολιτική προστασία να οχυρώνεται, αλλά και πάλι ο ρυθμός που πρέπει να γίνει αυτή η οχύρωση πρέπει να επιταχυνθεί σε μεγάλο βαθμό. Γιατί βλέπουμε ότι οι συνέπειες μας προλαβαίνουν και το καλοκαίρι και το χειμώνα. Επομένως, αυτός είναι ο ένας λόγος. Από την άλλη, είναι πολύ σημαντική η παρουσία των νέων ανθρώπων για μένα στην COP των Ελλήνων γιατί η Ελλάδα καλώς ή κακώς αποτελεί και μία κινητήριο δύναμη στην ευρύτερη περιοχή της ΝοτιοΑνατολικής Ευρώπης», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Συμπερίληψη των νέων στις διαπραγματεύσεις
Σύμφωνα με τον κ. Πάστρα «χρειάζεται μία συστηματική αξιοκρατική συμπερίληψη των νέων ανθρώπων σε τέτοιου είδους διασκέψεις και φυσικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων καθώς είναι εκείνοι που τους αφορά άμεσα το τι θα αποφασιστεί για το μέλλον τους». «Δεν είναι ηγέτες του αύριο όπως αντιμετωπίζονται, αλλά του σήμερα», αναφέρει χαρακτηριστικά . « Όλοι πρέπει να κατανοήσουμε ποιο είναι το πρόβλημα γύρω από το οποίο συζητάμε και την έκτασή του, καθώς θα επηρεάσει όλες τις εκφάνσεις της δικής μας ζωής αλλά και των γενεών που θα ακολουθήσουν», λέει ενώ συμπληρώνει ότι χρειάζεται ταυτόχρονα να δοθεί έμφαση και στην αλλαγή του αφηγήματος με θετικό πρόσημο σχετικά με την κλιματική αλλαγή «Αυτό που επιδιώκουμε είναι η κλιματική ισορροπία. Πρέπει να παραμείνουμε αισιόδοξοι και να συνεχίσουμε να κινούμαστε προς τη βιωσιμότητα και το NetZero 2050 / 1.5C », επισημαίνει.
Έχοντας βρεθεί στην Cop 28 στο Ντουμπάι η κ. Παπαδοπούλου με τη σειρά της αυτό που παρατήρησε είναι ότι ενώ υπήρχε ισχυρή παρουσία των νέων τόσο με δικό τους “περίπτερο” ( Youth Pavilion) όσο και με δεκάδες παράλληλες εκδηλώσεις (side events) την ώρα που ξεκινούσαν οι επίσημες διαπραγματεύσεις, «οι πόρτες έκλεισαν».
«Αυτό είναι που προσπαθούμε να αλλάξουμε στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή με την έδρα UNESCO, με την καθηγήτρια Διεθνών Θεσμών και κάτοχο της Έδρας UNESCO για την Κλιματική Διπλωματία, Εμμανουέλα Δούση αλλά και με το YCDF- Youth Climate Diplomacy Forum. Θέλουμε να περάσουμε από τα side events ( παράλληλες εκδηλώσεις) και από την παρουσία των νέων σε συνέδρια, σε διασκέψεις και σε εκδηλώσεις για επικοινωνιακούς λόγους, στη συμμετοχή μας στις διαπραγματεύσεις. Έχει γίνει μια προσπάθεια σε επίπεδο OΗΕ, γιατί έχει δημιουργηθεί και το YOUNGO, που είναι ο επίσημος φορέας παιδιών και νέων του UNFCCC (Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή ), που αφορά τη συμμετοχή νέων έως και 35 ετών, στην διάσκεψη για το κλίμα. Συνεργαστήκαμε φέτος ως YCDF στο τελευταίο τους ψήφισμα, όπου συγκεντρώθηκαν 750.000 νέοι κάτω από ένα κοινό ψήφισμα για την ανάγκη συμμετοχής τους στην λήψη αποφάσεων και στην ευρύτερη αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Οι πόρτες για τους νέους στην COP όμως κλείνουν όταν ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις. Στις επίσημες ομάδες, στις επίσημες αποστολές των κρατών δεν υπάρχουν. Υπάρχει ένα πρόγραμμα κάποιων νέων πρεσβευτών, ωστόσο, απ΄ όσο γνωρίζουμε, η Ελλάδα δεν έχει τα τελευταία τρία τουλάχιστον χρόνια», υπογραμμίζει η κ. Παπαδοπούλου.
Παράλληλα ένα ακόμη εμπόδιο που καλούνται να υπερβούν οι νέες και οι νέοι είναι το κόστος συμμετοχής στις Διασκέψεις
«Το 2023 ο μέσος όρος συμμετοχής ήταν 4.500 δολάρια. Φέτος, στη Βραζιλία, το ποσό ξεπερνά κατά πολύ αυτό το νούμερο», αναφέρει η κ. Παπαδοπούλου. «Δεν είναι εύκολο για έναν νέο ειδικό, έναν εκπρόσωπο ενός οργανισμού ή ενός φόρουμ να ταξιδέψει, να μείνει και να συμμετέχει ενεργά», επισημαίνει.
Για τους δύο νέους , η συμμετοχή στην COP30 δεν είναι μόνο συμβολική, αλλά ουσιαστική. «Η νέα γενιά καλείται να χτίσει τη ζωή της πάνω σε ένα αβέβαιο κλιματικό μέλλον. Αυτό από μόνο του είναι ένας λόγος για να έχει φωνή», σημειώνει η κ. Παπαδοπούλου..
Στον δρόμο για την πράσινη μετάβαση
Όπως επισημαίνουν τόσο η κ. Παπαδοπούλου όσο και ο κ. Πάστρας η πράσινη μετάβαση πρέπει να γίνει και να είναι δίκαιη. Ωστόσο, όπως εξηγούν υπάρχουν ζητήματα που προκαλούν προβληματισμό. Για παράδειγμα, όπως τονίζει η κ. Παπαδοπούλου, η πρόσφατη συμφωνία των υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ για τις μειώσεις των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου το 2035 και το 2040. «Παρότι διατηρείται ο στόχος στο 90% έως το 2040 οι Ευρωπαίοι θα έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν διεθνείς πιστώσεις άνθρακα ως και 10%. Αυτό είναι πολύ μεγάλο ζήτημα γιατί αφορά το άμεσο μέλλον μας και την κοινωνία που υποτίθεται ότι χτίζουμε όλες και όλοι μαζί», σημειώνει.
Παράλληλα από την πλευρά του ο κ. Πάστρας αν και υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα με την στρατηγική προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας «τα πάει εξαιρετικά» εκφράζει τον προβληματισμό του για τις συζητήσεις για νέες εξορύξεις. «Δεν μπορούμε να μιλάμε για νέες εξορύξεις την ώρα που έχουμε θέσει στόχο να τις σταματήσουμε. Είναι σαν να αυτοαναιρούμαστε», αναφέρει.
«Αν ήμουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αυτό που θα έλεγα θα ήταν να επενδύσουμε στην παιδεία, στην εκπαίδευση της νέας γενιάς, ώστε να είναι ενήμεροι και για το κομμάτι του περιβάλλοντος, της κλιματικής αλλαγής και του πώς θα την αντιμετωπίσουμε. Να οχυρώσουμε αυτή τη νέα γενιά απέναντι στα fake news και στις θεωρίες συνωμοσίας. Για μένα προτεραιότητα των ηγεσιών είναι να οχυρώσουν τη νέα γενιά από θέμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Γιατί μόνο έτσι μπορούμε να προχωρήσουμε σε όλες τις αλλαγές», σημειώνει από την πλευρά της η κ. Παπαδοπούλου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
