Η θερμή αγκαλιά του Ντόναλντ Τραμπ προς τον Βλαντίμιρ Πούτιν την Παρασκευή έχει προκαλέσει ανησυχία στους Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι φοβούνται ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν θα τύχει της ίδιας φιλικής μεταχείρισης. Και αναλαμβάνουν δράση για να ενισχύσουν τη θέση του Κιέβου.
Όπως αναφέρει το Politico, σύμφωνα με δύο Ευρωπαίους διπλωμάτες και ένα άτομο με γνώση του θέματος, σχεδιάζεται να σταλεί τουλάχιστον ένας από τους συνομιλητές που ο Τραμπ εκτιμά περισσότερο - ο πρόεδρος της Φινλανδίας, Άλεξάντερ Στουμπ - μαζί με τον Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον τη Δευτέρα. Η ιδέα είναι ο Στουμπ να βοηθήσει στην αποφυγή εντάσεων ανάμεσα στον Τραμπ και τον Ζελένσκι και να πείσει τον Αμερικανό πρόεδρο να συμπεριλάβει την Ευρώπη σε μελλοντικές συνομιλίες.
Η συνάντηση Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα την Παρασκευή δεν κατέληξε σε κάποια σημαντική πρόοδο, αφήνοντας αβέβαιο το μέλλον. Ο Τραμπ δήλωσε ότι θα συναντηθεί με τον Ζελένσκι τη Δευτέρα στην Ουάσινγκτον και στη συνέχεια θα προσπαθήσει να φέρει τον Ουκρανό και τον Ρώσο πρόεδρο στο ίδιο τραπέζι για να προωθήσει μια ειρηνευτική συμφωνία.
Η Ευρώπη και η Ουκρανία θεωρούν τη σύνοδο της Δευτέρας κρίσιμη για να διασφαλίσουν ότι ο Τραμπ δεν θα υποχωρήσει σε απαιτήσεις του Πούτιν που θεωρούν απαράδεκτες, όπως η παραχώρηση ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία, τα οποία η Μόσχα ελέγχει μόνο εν μέρει.
Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας επιθυμούν επίσης να αποφύγουν ένα ακόμη "χτύπημα κάτω από τη ζώνη" εις βάρος του Ζελένσκι, που θα μπορούσε να διαταράξει τις σχέσεις σε αυτήν την ευαίσθητη φάση. Μια καταστροφική συνάντηση στον Λευκό Οίκο τον Φεβρουάριο είχε επιδεινώσει σημαντικά τη σχέση Τραμπ-Ζελένσκι για μήνες.
Σύμφωνα με πηγή, στο ταξίδι προς Ουάσινγκτον ενδέχεται να συμμετάσχει και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ο οποίος έχει αναπτύξει στενή σχέση με τον Τραμπ.
Όλοι οι διπλωμάτες και αξιωματούχοι που μίλησαν για τις ευαίσθητες διαβουλεύσεις πριν από τη συνάντηση της Δευτέρας, ζήτησαν να διατηρηθεί η ανωνυμία τους.
Ο Τραμπ δήλωσε πως πρώτα θα συναντηθεί με τον Ζελένσκι τη Δευτέρα και έπειτα θα επιδιώξει τριμερή συνάντηση με τον Πούτιν και τον Ουκρανό πρόεδρο. Ωστόσο, ο Πούτιν έχει μέχρι στιγμής απορρίψει οποιαδήποτε συνάντηση με τον Ζελένσκι και δεν έδωσε καμία ένδειξη την Παρασκευή ότι άλλαξε στάση.
«Είναι ξεκάθαρο ότι η έκβαση της συνόδου στην Αλάσκα έχει προκαλέσει ανησυχίες στην Ευρώπη, καθώς ο Τραμπ φαίνεται να υιοθετεί μεγάλο μέρος των επιχειρημάτων του Πούτιν», δήλωσε ο Καμίγ Γκραν, πρώην υψηλόβαθμος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ. Σήμερα είναι συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Ο Τραμπ έχει εγκαταλείψει την προηγούμενη απειλή για άμεσες κυρώσεις κατά της Ρωσίας αν δεν υπάρξει πρόοδος και πλέον δεν επιδιώκει άμεση κατάπαυση του πυρός, αλλά μια συνολική συμφωνία, υιοθετώντας ρητορική πιο κοντά σε αυτήν του Πούτιν. «Η συνάντηση δεν θεωρείται καταστροφή, αλλά οι Ευρωπαίοι ανησυχούν για την κατεύθυνση που παίρνουν τα πράγματα», πρόσθεσε ο Γκραν. «Γι’ αυτό προσπαθούν να αποφύγουν νέο διπλωματικό δράμα κατά την επίσκεψη Ζελένσκι».
Παρόλο που δημόσια η Ευρώπη και η Ουκρανία δείχνουν αισιόδοξες, κατ’ ιδίαν αξιωματούχοι ανησυχούν για την υποδοχή που επιφυλάχθηκε στον Πούτιν, ο οποίος φάνηκε να αποκαθιστά τη διεθνή του εικόνα χωρίς να προσφέρει ουσιαστικές κινήσεις προς την ειρήνη.
«Οι ανησυχίες υπήρχαν καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, και η χθεσινή συνάντηση δεν βοήθησε ιδιαίτερα», είπε Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Η στάση του Τραμπ για τον πόλεμο έχει παρουσιάσει διακυμάνσεις τους τελευταίους μήνες. Ενώ για καιρό κατηγορούσε την Ουκρανία, τις τελευταίες εβδομάδες ήταν πιο επικριτικός απέναντι στον Πούτιν. Είχε μάλιστα δηλώσει ότι ο Πούτιν θα αντιμετωπίσει «σοβαρές συνέπειες» αν δεν συμφωνήσει να σταματήσει τον πόλεμο μετά τη σύνοδο.
Ωστόσο, μετά από αρκετές ώρες συνομιλιών με τον Πούτιν στην Αλάσκα, ο Τραμπ υπαναχώρησε από την απαίτηση για άμεση κατάπαυση του πυρός και είπε ότι εναπόκειται στην Ουκρανία να βάλει τέλος στον πόλεμο, προτρέποντας το Κίεβο να «αποδεχτεί τη συμφωνία» — χωρίς να αποκαλύψει τι ακριβώς πρότεινε ο Πούτιν.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι διαπραγματεύτηκε με τον Πούτιν ανταλλαγές εδαφών, αλλά δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες.
Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, και ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, θα ηγηθούν την Κυριακή τηλεδιάσκεψης με τις χώρες της «συμμαχίας των προθύμων» - δηλαδή όσες έχουν εκδηλώσει πρόθεση να παράσχουν στρατεύματα και υποστήριξη στην Ουκρανία μετά το τέλος του πολέμου.
Ο Τραμπ δήλωσε πριν από τη σύνοδο ότι στηρίζει έναν ρόλο των ΗΠΑ στην παροχή εγγυήσεων ασφαλείας προς την Ουκρανία - δηλαδή κάποιου είδους διαβεβαίωση ή υποστήριξη ώστε να αποτραπεί νέα ρωσική επίθεση μετά από ειρηνευτική συμφωνία. Οι ηγέτες των σκανδιναβικών και βαλτικών χωρών χαιρέτισαν εκ νέου αυτές τις δεσμεύσεις μετά τις επαφές του Τραμπ με Ευρωπαίους αξιωματούχους αργά την Παρασκευή.
Παρά τις εντατικές διαβουλεύσεις πριν και μετά τη σύνοδο με τον Πούτιν, δεν έχουν προκύψει απτά αποτελέσματα. Οι Ευρωπαίοι ανακουφίστηκαν που ο Τραμπ δεν υπέγραψε συμφωνία με τον Πούτιν, αλλά απογοητεύτηκαν από την απόσυρση της απειλής για βαριές δευτερεύουσες κυρώσεις σε τρίτες χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο.
«Θέλουν να προσπαθήσουν να επηρεάσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, γιατί ξέρουν ότι ο Τραμπ πραγματικά θέλει να γίνει έτσι, και δεν θέλουν να αφήσουν την πρωτοβουλία στον Πούτιν», είπε ο Τζουζέπε Σπαταφόρα, πρώην αξιωματούχος του ΝΑΤΟ που τώρα εργάζεται ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Ασφαλείας της ΕΕ. «Γενικά, οι Ευρωπαίοι μιλούν πολύ πιο συχνά με τον Τραμπ σε σχέση με τις πρώτες 100 ημέρες, κάτι που είναι καλό. Έχουν επιρροή. Αλλά είναι περιορισμένη».
Η τελευταία επίσκεψη του Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο τον Φεβρουάριο εξελίχθηκε γρήγορα άσχημα, όταν ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς και αργότερα ο Τραμπ τον επέπληξαν επειδή δεν ήταν αρκετά ευγνώμων για την αμερικανική στήριξη και επειδή υπερέβαλε σε αυτό που χαρακτήρισαν αδύναμη διπλωματική θέση. Η απόφαση του Ζελένσκι να φορέσει μαύρο πόλο, μαύρο παντελόνι και μπότες αντί για κοστούμι επιδείνωσε ακόμα περισσότερο την ατμόσφαιρα.
Ωστόσο, ο Τραμπ και ο Ζελένσκι είναι σε καλύτερους όρους στις πρόσφατες συναντήσεις, καθώς οι σύμμαχοι του Κιέβου προσπάθησαν να βελτιώσουν τη σχέση και η απογοήτευση του Τραμπ με τον Πούτιν αυξανόταν.
