Σε πιο στενή παρακολούθηση αναμένεται να τεθούν φέτος τα ακαθάριστα οικόπεδα καθώς μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένονται αλλαγές στον τρόπο διεξαγωγής των ελέγχων, οι οποίες θα διευκολύνουν και τη συστηματοποίηση επιβολής προστίμων. Όπως προανήγγειλε ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης, στον έλεγχο του καθαρισμού οικοπέδων αναμένεται να αναλάβει θεσμικό ρόλο και η Πυροσβεστική με υπουργική απόφαση που θα δημοσιευθεί μέσα στις επόμενες ημέρες.
Όπως είναι γνωστό, το 2024 ήταν η πρώτη χρονιά που τέθηκε σε συστηματική εφαρμογή και παρακολούθηση ο καθαρισμός των οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων με τους πολίτες να ανταποκρίνονται επαρκώς και να προχωρούν στις απαραίτητες ενέργειες καθώς και στην υποβολή δήλωσης στην πλατφόρμα του υπουργείου αλλά τους δήμους να υπολείπονται σε ό,τι αφορά στους ελέγχους των καταγγελιών.
Ωστόσο, η περίοδος χάριτος φαίνεται ότι έχει παρέλθει και όπως επεσήμανε την Τετάρτη μιλώντας στις Ειδικές Μόνιμες Επιτροπές, Περιφερειών και Περιβάλλοντος σχετικά με τις Πολιτικές και τις δράσεις πρόληψης φυσικών καταστροφών, αντιμετώπισης θεομηνιών και αντιπυρική προστασία του έτους 2025, ο κ. Κεφαλογιάννης, δεν θα δοθούν άλλες διευκολύνσεις στους πολίτες, κάτι που σημαίνει ότι βούληση είναι να υπάρξουν αλλά και να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα. «Όπως γνωρίζετε έχει δοθεί μια παράταση στην υποχρέωση καθαρισμού και υποβολής δήλωσης από τους πολίτες έως τις 15 Ιουνίου, συνεκτιμώντας τόσο τις καλύτερες καιρικές συνθήκες φέτος όσο και ορισμένες πρακτικές δυσκολίες που εμπόδιζαν τους ιδιοκτήτες οικοπέδων να ανταποκριθούν έγκαιρα έως τις 30 Απριλίου. Οι διευκολύνσεις ωστόσο σταματούν εδώ. Από εδώ και πέρα ξεκινά η ανάληψη των ευθυνών και η εφαρμογή του νόμου. Ευθύνη των ιδιοκτητών ακινήτων καθαρίσουν τα ακίνητά τους. Ευθύνη των Δήμων οι οποίοι πρέπει να ελέγξουν, να επιβάλλουν πρόστιμα αλλά και να προχωρήσουν σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό σε επικίνδυνα οικόπεδα».
Προς αυτή τη στιγμή σύντομα θα υπάρξει «θεσμική υποχρέωση της Πυροσβεστικής» η οποία μέσω υπουργικής απόφασης που θα εκδοθεί το επόμενο διάστημα θα αναλάβει τον έλεγχο των καταγγελιών και την επιβολή προστίμων για ακαθάριστα οικόπεδα.
Όσον αφορά στα πρόστιμα, σύμφωνα με όσα ισχύουν μέχρι στιγμής, η μη υποβολή δήλωσης καθαρισμού στο Εθνικό Μητρώο επιφέρει πρόστιμο ύψους 1.000 ευρώ. Σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης, οι ιδιοκτήτες κινδυνεύουν με φυλάκιση έως 2 έτη και πρόστιμο έως 54.000 ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, η υποβολή ψευδούς δήλωσης στο Εθνικό Μητρώο, ως προς την τήρηση της σχετικής υποχρέωσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή 180 έως 360 ημερήσιες μονάδες. Το ύψος της κάθε ημερήσιας μονάδας δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 70 ευρώ, ούτε ανώτερο από 150 ευρώ. Ένα σημείο που απαιτεί προσοχή είναι ότι εάν κάποιος υποβάλει δήλωση αλλά διαπιστώσει ότι έχει συμπληρώσει λάθος κάποιο/α από τα πεδία, δεν υπάρχει τρόπος ακύρωσης/τροποποίησης/διόρθωσης της υποβληθείσας δήλωσης.
Στις 240.000 οι αιτήσεις για τον καθαρισμό οικοπέδων
Οι δηλώσεις καθαρισμού οικοπέδων στην πλατφόρμα του Εθνικού Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας (akatharista.apps.gov.gr) καταγράφουν αυξητική τάση με τους πολίτες να ανταποκρίνονται στις εκκλήσεις των Αρχών για ενεργοποίηση της ατομικής ευθύνης στο πλαίσιο της αντιπυρικής προθεσμίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, μέχρι την Τρίτη, οι δηλώσεις που είχαν υποβληθεί στο σύστημα είχαν φθάσει τις 240.000 ενώ όσο πλησιάζουμε προς τη λήξη της προθεσμίας στις 15 Ιουνίου, ο ρυθμός καταχωρήσεων αυξάνεται εκθετικά.
Παρά το γεγονός ότι ο καιρός δεν είναι σύμμαχος των πολιτών που θέλουν να καθαρίσουν τα οικόπεδά τους λόγω των συχνών βροχοπτώσεων, οι οποίες όπως είναι αναμενόμενο ενισχύουν τη βλάστηση, όπως φαίνεται υπάρχει βούληση ανταπόκρισης στην έκκληση των Αρχών για καθαρισμό των οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων εν μέσω της αντιπυρικής περιόδου.
Υπενθυμίζεται ότι ο καθαρισμός των οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων περιλαμβάνει απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα, απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους, αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δέντρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους, απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων και ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού.
Η αμέλεια ήταν η συχνότερη αιτία πυρκαγιάς το 2024
Ο καθαρισμός των οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων εμπίπτει στην ατομική ευθύνη των πολιτών και εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ενεργοποίησής τους για την πρόληψη και προστασία από δασικές πυρκαγιές. Όπως ανέφερε ο κ. Κεφαλογιάννης, ο πολίτης αποτελεί τον πιο κρίσιμο κρίκο της αλυσίδας και ο ρόλος του είναι κρίσιμος.
Όπως εξήγησε, η συχνότερη αιτία πυρκαγιάς το 2024 ήταν η αμέλεια και σημείωσε ότι το περασμένο έτος είχαμε 1.950 περιστατικά πυρκαγιών, οι οποίες συνδέονται με εργασίες υπαίθρου, όπως η καύση κλαδεμάτων και υπολειμμάτων καλλιεργειών. Σε αυτές περιλαμβάνονται και οι λεγόμενες καθαριστικές πυρκαγιές, οι πυρκαγιές δηλαδή που μπαίνουν σκόπιμα για τον καθαρισμό περιοχών από πυκνή θαμνώδη βλάστηση προκειμένου να δημιουργηθούν ή να διατηρηθούν βοσκότοποι για τα κοπάδια. Ταυτόχρονα καταγράφτηκαν αλλά 156 περιστατικά από εργασίες σε εξωτερικό χώρο, από εργαλεία δηλαδή, γεωργικά μηχανήματα κ.ο.κ.
