Ένα από τα εμβληματικά έργα που άλλαξε τη μορφή των ευρωπαϊκών μεταφορών και έχει αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στις ζωές και στην επιχειρηματική δράση των ευρωπαίων πολιτών, γιορτάζει τα 25 χρόνια του.
Η γέφυρα Έρεσουντ (Öresund) που συνδέει το νοτιότερο τμήμα της Σουηδίας με τη Δανία, εγκαινιάστηκε την 1η Ιουλίου του 2000. Ένα τέταρτο του αιώνα από την κατασκευή της, η σύνδεση παραμένει η μεγαλύτερη οδική και σιδηροδρομική γέφυρα στην ΕΕ, μήκους 16 χιλιομέτρων, συμπεριλαμβανομένου ενός τμήματος σήραγγας και συνδέει δύο μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές: την Κοπεγχάγη, πρωτεύουσα της Δανίας, και τη σημαντική Σουηδική πόλη Μάλμε, ουσιαστικά ενώνοντας το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο της Σκανδιναβίας με αυτό της Κεντρικής και της Δυτικής Ευρώπης.
Η ζωή των ανθρώπων της ευρύτερης περιοχής άλλαξαν από την ημέρα που οι κυβερνήσεις της Σουηδίας και της Δανίας υπέγραψαν συμφωνία το 1991 για την κατασκευή μιας μόνιμης σύνδεσης μέσω του στενού Oresund, αναφέρει το BBC.
Ο στόχος ήταν να γίνουν τα ταξίδια ταχύτερα και ευκολότερα, αφήνοντας τα πορθμεία ή τις πτήσεις μικρών αποστάσεων, με σκοπό να βελτιωθεί η περιφερειακή ολοκλήρωση και να ενισχυθεί η οικονομική ανάπτυξη. Η γέφυρα κόστισε 30 δισεκατομμύρια κορόνες Δανίας (4,3 δισ. δολ.) και κατασκευάστηκε σε πέντε χρόνια.
Το ταξίδι μέσω της γέφυρας προσφέρει κινηματογραφική θέα στο νερό, ενώ οι γιγάντιοι μεταλλικοί πυλώνες της είναι εντυπωσιακοί. Μάλιστα η υποδομή ενέπνευσε ένα από τα πιο επιτυχημένα τηλεοπτικά franchise της Σκανδιναβίας, το διασυνοριακό αστυνομικό δράμα The Bridge, το οποίο σημείωσε παγκόσμια επιτυχία τη δεκαετία του 2010.
Ο αντίκτυπος
Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν τον Μάιο από το Öresundsinstitutet, έναν ανεξάρτητο ερευνητικό οργανισμό της περιοχές, υπογραμμίζουν τον ευρύτερο αντίκτυπο που είχε η γέφυρα στις τάσεις των μεταφορών και των επιχειρήσεων, όπως τονίζει το BBC.
Οι διασυνοριακές μετακινήσεις έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 400%, αν και οι ακριβείς συγκρίσεις είναι δύσκολες λόγω των μεταβαλλόμενων μεθόδων συλλογής δεδομένων,
Επιπλέον, η σύνδεση έχει βοηθήσει χιλιάδες ανθρώπους να ξεκινήσουν επιχειρήσεις στην άλλη πλευρά της γέφυρας, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία του Öresundsinstitutet έχει σημειωθεί αύξηση 73% στις συγκεκριμένες εταιρείες.
«Έχουμε αυτή τη μοναδική ευκαιρία να μπορούμε να πηγαινοερχόμαστε», λέει η Σάντρα Μόνταλ, ανώτερη διευθύντρια στην IO Interactive, η οποία βοήθησε στην έναρξη του «αδελφού» τμήματος της gaming εταιρείας στο Μάλμε το 2019.
Η έρευνα του Öresundsinstitutet δείχνει επίσης ότι περισσότερες από 100 επιχειρήσεις έχουν μεταφέρει τα σουηδικά κεντρικά τους γραφεία ή εξειδικευμένα τμήματα στο Μάλμε από τότε που άνοιξε η γέφυρα, δημιουργώντας χιλιάδες νέες ευκαιρίες εργασίας στην πρώην βιομηχανική πόλη.
Σε αυτές περιλαμβάνονται τμήματα του ομίλου Ikea και η Ikano, μια σουηδική τράπεζα.
«Πολλές μεγάλες εταιρείες της Δανίας έχουν τοποθετήσει τα σουηδικά γραφεία τους στο Μάλμε αντί για τη Στοκχόλμη -την πρωτεύουσα της Σουηδίας- για παράδειγμα, μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες», λέει ο Διευθύνων Σύμβουλος του Öresundsinstitutets, Γιόχαν Βέσμαν.
Η έρευνα του ινστιτούτου δείχνει ότι, παράλληλα με τη βελτιωμένη πρόσβαση σε μια μεγαλύτερη δεξαμενή εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και στις δύο πλευρές του στενού του Έρεσουντ, το Μάλμε είναι ελκυστικό για τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων λόγω της διαθεσιμότητας σύγχρονων γραφειακών χώρων σε νεόδμητες περιοχές κοντά στους σταθμούς του και της εγγύτητάς του με το διεθνές αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης.
Η αυξημένη πρόσβαση σε ταλέντα λόγω της σύνδεσης της γέφυρας Öresund έχει επίσης διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της καινοτομίας στην περιοχή.
Το Μάλμε έχει βιώσει μια αύξηση στις νεοσύστατες τεχνολογικές επιχειρήσεις και τις εταιρείες βιοεπιστημών. Έρευνα του Πανεπιστημίου Lund που δημοσιεύθηκε το 2022 διαπίστωσε ότι υπήρξε μια απότομη αύξηση στον αριθμό των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας σε σχέση με το μέγεθος του πληθυσμού του σε σύγκριση με τις άλλες μεγάλες περιοχές της Σουηδίας, το Γκέτεμποργκ και τη Στοκχόλμη.
Μια άλλη μελέτη του 2022 από το τμήμα οικονομικών του πανεπιστημίου έδειξε ότι το εμπόριο Δανίας-Σουηδίας στην περιοχή είναι κατά 25% υψηλότερο σε σύγκριση με το αν η γέφυρα δεν είχε κατασκευαστεί ποτέ.
Επίσης, έρευνα του Öresundinstitutet δείχνει ότι καταγράφηκε αριθμός ρεκόρ των ανθρώπων που μετακινήθηκαν με τρένο το 2024 - πραγματοποιώντας σχεδόν 41.000 ταξίδια την ημέρα.
Αυτό ανέτρεψε μια πτώση κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν οι συνοριακοί έλεγχοι και οι μειωμένες υπηρεσίες προκάλεσαν σημαντικές διαταραχές.
Οι προκλήσεις
Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο, η αυξανόμενη δημοτικότητα των διασυνοριακών μετακινήσεων σημαίνει ότι ο υπερπληθυσμός γίνεται πλέον ένα πρόβλημα, με τα μεγαλύτερα «τρένα μελλοντικής γενιάς» που έχουν σχεδιαστεί για να μετριάσουν την πίεση, να μην πρόκειται να κυκλοφορήσουν πριν τουλάχιστον το 2030.
Παρά την άνθηση των εταιριών που έχουν μεταφέρει την έδρα τους στο Μάλμε και τη φήμη της περιοχής για καινοτομία, τα στοιχεία του Öresundsinstitutet υποδηλώνουν επίσης ότι η σουηδική πόλη έχει ακόμη πολύ δρόμο για να ενθαρρύνει τις μετακινήσεις από τη Δανία. Περισσότερο από το 95% των μετακινούμενων ταξιδεύουν προς την αντίθετη κατεύθυνση, από το Μάλμε στην Κοπεγχάγη.
Η Boozt, μια διαδικτυακή αγορά μόδας δανικής ιδιοκτησίας που ίδρυσε την έδρα της στο Μάλμε το 2010, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι μεταφέρει τα κεντρικά της γραφεία στην Κοπεγχάγη. Ο CEO της Χέρμαν Χάραλντσον, λέει ότι ενώ προσωπικά απολαμβάνει τις μετακινήσεις προς το Μάλμε τα τελευταία 15 χρόνια, έχει γίνει όλο και πιο δύσκολο να προσελκύσει νέα ταλέντα από την Δανία.
«Νομίζω ότι υπάρχει ένα ψυχικό εμπόδιο για ορισμένους Δανούς να διασχίσουν τη γέφυρα και να εργαστούν στη Σουηδία», λέει, αναγνωρίζοντας ότι πολλοί κάτοικοι της Κοπεγχάγης υπομένουν μεγαλύτερες καθημερινές μετακινήσεις εντός της πόλης, σε σύγκριση με τους τυπικούς χρόνους ταξιδιού πάνω από τη γέφυρα.
Όπως τονίζει επίσης η μετακίνηση μέσω της γέφυρας είναι πολύ ακριβή.
Η τιμή ενός εισιτηρίου μίας διαδρομής με τρένο από το κέντρο της Κοπεγχάγης στο Μάλμε είναι περίπου 15 ευρώ (17 δολ), με το ταξίδι να διαρκεί περίπου 40 λεπτά. Κοστίζει περίπου 80 δολ. για να περάσει κανείς με αυτοκίνητο, αν και υπάρχουν μεγάλες εκπτώσεις για τους τακτικούς ταξιδιώτες.
Μια νέα συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο, με στόχο την απλοποίηση των κανόνων φόρου εισοδήματος για τους μετακινούμενους.
Η πολιτισμική ενσωμάτωση ήταν επίσης πιο δύσκολη από ό,τι οραματίστηκαν οι σουηδικές και οι δανικές αρχές, λέει ο Διευθύνων Σύμβουλος του Öresundsinstitutet.
Σημειώνει ότι ενώ ο υπόλοιπος κόσμος έχει την αντίληψη ότι οι σκανδιναβικές χώρες «μοιάζουν πολύ μεταξύ τους», οι διαφορές στις εργασιακές κουλτούρες μπορεί να σημαίνουν ότι οι επιχειρηματίες δυσκολεύονται να κατανοήσουν ο ένας τον άλλον «παρά τις καλές προθέσεις».
«Οι Δανοί είναι γνωστοί ως οι πιο απότομοι από τις σκανδιναβικές κουλτούρες... ενώ οι Σουηδοί ως εκείνοι που επιδικώκουν λίγο περισσότερο την συναίνεση», προσθέτει η Μοντάλ, η υπεύθυνη της IO Interactive που γεννήθηκε στην Κοπεγχάγη και τώρα ζει στο Μάλμε.
Παρά αυτές τις προκλήσεις, η γέφυρα παραμένει ένα παγκόσμιο σύμβολο τόσο για τη διασυνοριακή όσο και για την περιφερειακή συνεργασία.
Βοήθησε να εμπνεύσει τη Fehmarnbelt, μια νέα σήραγγα που κατασκευάζεται κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα μεταξύ Δανίας και Γερμανίας, σχεδιασμένη για να βελτιώσει περαιτέρω τους δεσμούς της Σκανδιναβίας με την υπόλοιπη Ευρώπη. Η Φινλανδία διερευνά επίσης μια νέα γέφυρα πάνω από τη Βαλτική Θάλασσα, που συνδέει την πόλη Vaasa με την Umeå στη βόρεια Σουηδία.
Η σημασία αυτών των τύπων ασφαλών σταθερών συνδέσεων αυξάνεται με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία και την πρόσφατη ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, η οποία περιλαμβάνει δέσμευση για την παροχή βοήθειας σε άλλα κράτη μέλη, όπως επισημαίνει το άρθρο.
Δεν είναι τυχαίο ότι Σουηδία και Δανία συζητούν την περίπτωση να υπάρξουν νέες διασυνοριακές συνδέσεις.
Αυτές περιλαμβάνουν οδικές και σιδηροδρομικές σήραγγες προς τη Δανία. είτε από τη σουηδική πόλη Χέλσινγκμποργκ είτε από τη Λάντσκρονα (και οι δύο στα νοτιοδυτικά της Σουηδίας), αλλά και ένα νέο μετρό που θα συνδέει το Μάλμε και την Κοπεγχάγη.
