Ροή
Πριν από δέκα μέρες ο αμερικανικός οίκος Fitch δεν αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της ελληνικής οικονομίας, όπως ίσως αναμενόταν, τουλάχιστον από όσους παίρνουν τοις μετρητοίς τα λεγόμενα του Πρωθυπουργού και κορυφαίων στελεχών της κυβέρνησης, όπου ούτε λίγο, ούτε πολύ, μας προετοιμάζουν ότι η Ελλάδα θα είναι στις πλέον κερδισμένες χώρες του πλανήτη μετά τη λήξη της πανδημίας το 2021. Ίσως η κυβέρνηση να προσπαθεί να ξορκίσει την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί τη χρονιά που μας πέρασε. Άλλωστε τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Eurostat για την ανάπτυξη του 3ου τρίμηνου του 2020, σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα του 2020, κατατάσσουν τη χώρα μας στην τελευταία θέση σε όλη την Ευρωζώνη.
Ο Αμερικάνικος οίκος δεν συμμερίστηκε – προς το παρόν- την αισιοδοξία του Πρωθυπουργού και άφησε την Ελλάδα στην κατηγορία ΒΒ χωρίς να αναβαθμίσει έστω τις προοπτικές. Να σημειώσουμε ότι ο οίκος Fitch είναι ο πλέον φιλικός στην Ελλάδα, αφού μας βαθμολογεί με την υψηλότερη πιστοληπτική βαθμολογία ΒΒ, σε σχέση με τους υπόλοιπους αναγνωρισμένους οίκους αξιολόγησης που μας βαθμολογούν ως BB-.
Αν και το νέο από τον οίκο Fitch μπορεί να δημιουργεί μια απογοήτευση στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, σε τραπεζικούς αξιωματούχους, σε στελέχη του ΟΔΔΗΧ, σε επιχειρηματίες και σε επενδυτές, εντούτοις θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι παγκοσμίως έχει ξεκινήσει δειλά μεν, αλλά εμφανώς, μια αρνητική οικονομική ειδησεογραφία, κυρίως διατυπώνοντας προβληματισμούς για το κοντινό μέλλον μετά τη λήξη της πανδημίας, που η πλειοψηφία την τοποθετεί στην καλύτερη περίπτωση στα τέλη του καλοκαιριού του 2021.
Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη ότι ο οίκος Fitch αν και «φιλικά» διακείμενος στη χώρα μας δεν αναβάθμισε ούτε τις προοπτικές μας, τα πράγματα μάλλον δεν είναι καθόλου καλά, ιδιαίτερα αν μάλιστα λάβουμε υπόψη ότι η απόφαση του Fitch πάρθηκε ενώ γνωρίζει ότι :
• 7,5 δισ. ευρώ για τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας προβλέπονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2021 και τα οποία αναμένεται να επιδράσουν θετικά κατά 2,5% στο πραγματικό ΑΕΠ του 2020.
• Η συμβολή στην ανάπτυξη εξαιτίας των ευρωπαϊκών κονδυλίων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recover and Resilience Facility) του Σχεδίου Ανάκαμψης αναμένεται να φτάσει το 2021 στα 3.907 εκ. ευρώ (2.635 εκ. ευρώ επιχορηγήσεις και 1272 εκ. ευρώ δάνεια) και στο 2,1% του ΑΕΠ.
• Η συμβολή του REACT-EU το οποίο είναι γέφυρα της ΕΕ και αφορά δαπάνες για τις συνέπειες του COVID-19 για το 2021 θα φθάσει στα 1.600 εκ. ευρώ και στο 0,9% του ΑΕΠ.
Από την άλλη, ίσως πρέπει να πούμε και πάλι καλά, διότι τα Καθαρά Έσοδα που προβλέπονται στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2021 είναι: 52.469 εκ. ευρώ από 49.103 εκ. ευρώ που είναι η τελική εκτίμηση για το 2020 με τον κωδικό Συνολικοί Φόροι που προβλέπονται για το 2021 να είναι: 47.836 εκ. ευρώ από 44.265 που είναι η τελική εκτίμηση για το 2020! Με λίγα λόγια τα φετινά καθαρά έσοδα του Κράτους προβλέπονται κατά 91.17% να καλυφθούν από φόρους! Συμβαίνει για πρώτη χρόνια θα ρωτήσετε; Όχι φυσικά! Όμως δυστυχώς συμβαίνει σε μια τέτοια χρονιά και από μία κυβέρνηση που στόχο έχει να μειώσει την φορολογία δίνοντας φιλελεύθερο πρόσημο στην οικονομική της πολιτική!
Ευτυχώς που υπάρχει και η ΕΕ και θα σώσει και φέτος τον προϋπολογισμό, κυρίως λόγω των χρηματοδοτικών εργαλείων που έχει δημιουργήσει για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η ανάπτυξη, κυρίως λόγω της Ευρωπαϊκής βοήθειας, θα φθάσει στο 4,8% με τα υπόλοιπα νούμερα και φέτος να είναι άσχημα. Ενδεικτικά η πρόβλεψη της κυβέρνησης για φέτος είναι πρωτογενές έλλειμα 6.591 εκ. ευρώ, έναντι εκτίμησης για το πρωτογενές έλλειμμα του 2020 στα 11.141 εκ. ευρώ. Φυσικά και φέτος το έλλειμα θα καλυφθεί με ομολογιακές εκδόσεις που θα αγοραστούν από τις ελληνικές τράπεζες κυρίως και φυσικά θα καταλήξουν στην ΕΚΤ, διότι η χώρα μας ευτυχώς συμμετέχει στο Ποσοτικό Πρόγραμμα Χαλάρωσης λόγω Πανδημίας της ΕΚΤ.
Είναι προφανές ότι για το 2021 δεν υπάρχουν πολλές ελπίδες ώστε η Ελλάδα να αποκτήσει επενδυτική βαθμίδα (investment grade) και τα ελληνικά ομόλογα θα παραμείνουν στην κατηγορία junk bonds (ομόλογα σκουπίδια). Μάλιστα η Ελλάδα έχει χρονικό περιθώριο έως τον Μάρτιο του 2022 να αποκτήσει επενδυτική βαθμίδα, οπότε και λήγει το Πρόγραμμα Πανδημίας της ΕΚΤ, καθώς σε άλλη περίπτωση δεν θα μπορεί να υπολογίζει σε ένταξη στο κλασσικό – κανονικό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Το σίγουρο είναι ότι οι χώρες που έχουν μεγάλο δείκτη Χρέους/ΑΕΠ είναι οι πιο ευάλωτες στην πανδημία καθώς δημιουργούνται και τα δύο προβλήματα, δηλαδή αυξάνεται το χρέος αλλά ταυτόχρονα μειώνεται και το ΑΕΠ λόγω πανδημίας. Οι προοπτικές επομένως για την μετά COVID εποχή για την Ελληνική οικονομία που εξαρτάται πολύ από τον τουρισμό είναι δυσοίωνες και επομένως η κυβέρνηση πρέπει να επιταχύνει όλο το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα ώστε να λειάνει και να δημιουργήσει το μονοπάτι της ανάπτυξης.
