Εμπορικός «πόλεμος». Κανονικός πόλεμος. Στασιμοπληθωρισμός. Φούσκα στις αγορές. Και ένα μπαράζ εκλογικών αναμετρήσεων που μέσα σε δύο χρόνια θα έχουν διαμορφώσει, πιθανώς, έναν κόσμο πολύ διαφορετικό από τον σημερινό. Μέχρι το -όχι και τόσο μακρινό- 2027, μια σειρά από ενδεχόμενα, τα οποία στον πυρήνα τους είναι αμιγώς πολιτικής φύσης, θα μπορούσαν να ρίξουν την παγκόσμια οικονομία και τις διεθνείς αγορές… στα βράχια.
Ασφαλώς, σε αυτή τη λίστα των πιθανών κινδύνων που συνέταξε και ανέλυσε η Allianz,, δεν συγκεντρώνουν όλα τα σενάρια τις ίδιες πιθανότητες, ούτε φυσικά μπορούν να έχουν τις ίδιες επιπτώσεις ανά την υφήλιο. Έστω κι έτσι, το ενδεχόμενο να επαληθευτούν κάποιοι από αυτούς τους κινδύνους ή, ακόμα χειρότερα, να συμπέσουν χρονικά περισσότεροι του ενός, προκαλεί ανατριχίλα σε επενδυτές και μη.
Εμπορικός πόλεμος
Στη λίστα των κινδύνων που συνέταξε η Allianz, τις υψηλότερες πιθανότητες (45%) συγκεντρώνει το ενδεχόμενο διολίσθησης του παγκόσμιου εμπορίου σε ύφεση. Αν ο Τραμπ κλιμακώσει τους δασμούς μέσω του Section 232, αν αρθούν οι δασμολογικές εξαιρέσεις σε συγκεκριμένα αγαθά και αν τερματιστεί η εμπορική/δασμολογική ανακωχή με την Κίνα, τότε η παγκόσμια ανάπτυξη θα βρεθεί αντιμέτωπη με ισχυρό πλήγμα και ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ με απότομη αύξηση. Σε αυτό το ενδεχόμενο, μια αύξηση επιτοκίων θα δημιουργούσε στις μετοχές των ανεπτυγμένων αγορών μέτριες καθοδικές πιέσεις.
Από-δολαριοποίηση
Η Allianz δίνει 35% πιθανότητες στο ενδεχόμενο οι ενέργειες της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να προκαλέσουν ένα σοκ απο-δολαριοποίησης. Αυτό θα μπορούσε να προκύψει από αλλαγές στην εντολή της Fed και από τη μείωση της ανεξαρτησίας της, καθώς ο Λευκός Οίκος θα πιέζει για χαμηλότερα επιτόκια. Σε αυτό το σενάριο, η Fed θα μπορούσε να ξεκινήσει μειώσεις επιτοκίων κάτω από το 3% το 2026, γεγονός που ενδέχεται να υπερθερμάνει την αμερικανική οικονομία. Στην Ευρώπη, η ΕΚΤ δεν αναμένεται να αλλάξει πολιτική, προτιμώντας να παραμείνει «σφιχτή» μεσοπρόθεσμα. Συνδυαστικά, αυτές οι δυναμικές μπορούν να πιέσουν καθοδικά την ανάπτυξη, αλλά και έντονα ανοδικά τον πληθωρισμό, ενώ θα μπορούσαν να οδηγήσουν την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου πάνω από το 1,25.
Κρίση χρέους
Μια κρίση κρατικού χρέους συγκεντρώνει πιθανότητα 20%, στην αξιολόγηση των αναλυτών της Allianz. Όπως λένε, οι ευρωπαϊκές οικονομίες που θα τεθούν υπό στενή παρακολούθηση περιλαμβάνουν τη Γαλλία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η αύξηση των αμυντικών και κοινωνικών δαπανών εντείνει την πίεση. Οι ΗΠΑ επίσης χρήζουν προσοχής, καθώς τα αυξανόμενα ελλείμματα σε συνδυασμό με επεκτατικά δημοσιονομικά προγράμματα (π.χ. το «Big Beautiful Bill») θα περιορίσουν τον δημοσιονομικό χώρο για τη στήριξη της ανάπτυξης.
Μια μεγάλης κλίμακας κρίση κρατικού χρέους θα είχε σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Τα επιτόκια πιθανότατα θα ανέβαιναν περαιτέρω, αντανακλώντας την αύξηση των ασφαλίστρων κινδύνου, γεγονός που ενδέχεται να ωθούσε τις κεντρικές τράπεζες σε μια νέα ποσοτική χαλάρωση. Οι μετοχές θα δέχονταν επίσης σημαντικές καθοδικές πιέσεις.
Γεωπολιτική
Σε επίπεδο γεωπολιτικής, οι αναλυτές της Allianz αξιολογούν τέσσερα σενάρια υψηλής επίδρασης. Πρώτον, μια μεγάλης κλίμακας σύγκρουση μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας, ως συνέπεια του παρατεταμένου πολέμου στην Ουκρανία που θα μπορούσε να επεκταθεί/διαχυθεί σε κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη. Η Allianz δίνει πιθανότητες 20% σε αυτό το σενάριο, το οποίο θα είχε έντονα αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη, τον πληθωρισμό και τις αγορές.
Το δεύτερο σενάριο, ο τερματισμός του πολέμου, συγκεντρώνει επίσης 20% πιθανότητες, κάτι που θα είχε μέτρια θετικές επιπτώσεις για την Ευρωζώνη.
Τρίτον, μια κλιμάκωση της βίας στη Μέση Ανατολή (30% πιθανότητα) θα είχε μέτρια αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, ενώ θα ωθούσε τις τιμές του πετρελαίου υψηλότερα και θα ενίσχυε το δολάριο.
Τέταρτον, στην Ασία, η Allianz δίνει πιθανότητα 30% στο ενδεχόμενο οι εντάσεις στα Στενά της Ταϊβάν να κλιμακωθούν σε ανοικτή σύγκρουση μεταξύ Κίνας και Ταϊβάν. Αυτό το σενάριο θα μπορούσε να πυροδοτηθεί είτε από μια στάση «απεμπλοκής» των ΗΠΑ από την περιοχή είτε, αντιθέτως, από αυξημένη στήριξη στην Ταϊβάν, ενώ η Κίνα θα μπορούσε επίσης να επιχειρήσει να αποσπάσει την προσοχή από τα εσωτερικά της οικονομικά προβλήματα. Δεδομένης της οικονομικής σημασίας των εμπλεκομένων, η παγκόσμια ανάπτυξη θα επηρεαζόταν αρνητικά, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αυξηθεί λόγω διαταραχών στις εφοδιαστικές αλυσίδες και οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα δέχονταν πιέσεις.
Τεχνητή νοημοσύνη και ενδεχόμενο φούσκας
Η τεχνητή νοημοσύνη παρουσιάζει τόσο ευκαιρίες όσο και κινδύνους. Στο αρνητικό σενάριο, η Allianz δίνει πιθανότητες 20% στο σκάσιμο μιας «φούσκας» στον κλάδο, σε περίπτωση που εταιρείες και επενδυτές χρειαστεί να επανεκτιμήσουν την κερδοφορία και τις αποτιμήσεις. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των επενδυτικών ροών και σε εταιρικές χρεοκοπίες. Ένα τέτοιο σκάσιμο θα επιβράδυνε πιθανότατα την παγκόσμια -και ακόμη περισσότερο την αμερικανική- ανάπτυξη, θα ασκούσε καθοδική πίεση στα επιτόκια, θα βάραινε τις αμερικανικές μετοχές και θα συνέβαλε σε αποδυνάμωση του δολαρίου.
Στο θετικό σενάριο δίνονται οι ίδιες πιθανότητες (20%), καθώς η τεχνητή νοημοσύνη θα ενισχύει την ανάπτυξη στις ΗΠΑ και ξένες εταιρείες θα αυξάνουν τις επενδύσεις τους. Αυτό το σενάριο πιθανότατα θα ασκούσε ανοδική πίεση στον πληθωρισμό και θα ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκό για τις χρηματοπιστωτικές αγορές, οδηγώντας σε υψηλότερα επιτόκια, ανατίμηση του δολαρίου και κέρδη στις μετοχές των ανεπτυγμένων αγορών.
Κάλπες παντού
Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια θα στηθούν κάλπες σε χώρες που αντιπροσωπεύουν το 63,3% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Μάλιστα, το 1/3 του παγκόσμιου ΑΕΠ θα προσέλθει στις κάλπες μέσα στο 2026.
Στην Ευρώπη, η αυξανόμενη επιρροή των λαϊκιστικών κομμάτων θα συνεχίσει να εντείνει την αβεβαιότητα σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής, με εκλογές σε Ολλανδία, Ουγγαρία και Γαλλία τον Οκτώβριο του 2025, τον Απρίλιο του 2026 και τον Απρίλιο του 2027 αντίστοιχα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου 2026 θα αποτελέσουν καθοριστική στιγμή για τη δεύτερη προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς οι Δημοκρατικοί θα μπορούσαν να ανακτήσουν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Στην Αφρική, η προσοχή θα εστιαστεί στη διασφάλιση ομαλών πολιτικών μεταβάσεων, κυρίως στην Ακτή Ελεφαντοστού (Οκτώβριος 2026). Εν τω μεταξύ, η Νότια Αμερική εισέρχεται σε έναν σημαντικό εκλογικό κύκλο στα τέλη του 2025 και μέσα στο 2026, με μεγάλες οικονομίες όπως η Αργεντινή, η Χιλή, η Βραζιλία και η Κολομβία να διεξάγουν εκλογές που θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές μακροοικονομικές επιπτώσεις.
Οι κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις
Τσεχία, 3-4 Οκτωβρίου 2025, βουλευτικές εκλογές
Προοπτική: Το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα του Αντρέι Μπάμπις προηγείται στις δημοσκοπήσεις, αλλά ο σχηματισμός κυβέρνησης παραμένει αβέβαιος λόγω περιορισμένων επιλογών για εταίρους συνασπισμού.
Αργεντινή, 26 Οκτωβρίου 2025, ενδιάμεσες εκλογές
Προοπτική: Το κόμμα του Προέδρου Μιλέι έχασε τις επαρχιακές εκλογές στο Μπουένος Άιρες και το πολιτικό του μέλλον τίθεται σε κίνδυνο. Ενδεχόμενο για περαιτέρω υποτίμηση του νομίσματος.
Ολλανδία, 29 Οκτωβρίου 2025, πρόωρες βουλευτικές εκλογές
Προοπτική: Το PVV του Γκεερτ Βίλντερς προηγείται στις δημοσκοπήσεις, ενώ τα αριστερά κόμματα εμφανίζονται ως οι κύριοι διεκδικητές. Οι διαπραγματεύσεις για σχηματισμό κυβέρνησης αναμένονται μακρές και δύσκολες, παρατείνοντας την πολιτική αβεβαιότητα.
Βενεζουέλα, Νοέμβριος–Δεκέμβριος 2025, γενικές εκλογές
Προοπτική: Περαιτέρω κατακερματισμός εν μέσω συνεχιζόμενων μεταρρυθμίσεων. Η πόλωση δύσκολα θα οδηγήσει σε βία όπως το 2019, αλλά ένας δεύτερος εκλογικός γύρος φαίνεται πιθανός και οι εντάσεις ίσως αυξηθούν.
Κολομβία, Μάρτιος–Μάιος 2026, βουλευτικές και προεδρικές εκλογές
Προοπτική: Η δολοφονία του προεδρικού υποψηφίου Μιγκέλ Ουρίμπε τον Αύγουστο 2025 έχει εντείνει τις ανησυχίες για πολιτική βία, ενώ η αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων, οι εντάσεις με τη Βενεζουέλα και η πρόσφατη υποβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας αυξάνουν την αβεβαιότητα.
Ρωσία, Σεπτέμβριος 2026, βουλευτικές εκλογές
Προοπτική: Δεν αναμένονται σημαντικές αλλαγές. Το κόμμα του Προέδρου Πούτιν προβλέπεται να διατηρήσει τις περισσότερες έδρες. Κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές πιθανόν να συμμετάσχουν στην ψηφοφορία.
Ηνωμένες Πολιτείες, 3 Νοεμβρίου 2026, ενδιάμεσες εκλογές
Προοπτική: Μεγάλη ευκαιρία για τους Δημοκρατικούς, καθώς ιστορικά οι ενδιάμεσες εκλογές ευνοούν το κόμμα της αντιπολίτευσης. Η δημοτικότητα του Προέδρου Τραμπ έχει υποχωρήσει, ενώ η οικονομική κατάσταση των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων επιδεινώνεται λόγω υψηλού πληθωρισμού και αδύναμης αγοράς εργασίας.
Βραζιλία, Οκτώβριος 2026, γενικές εκλογές
Προοπτική: Ο Πρόεδρος Λούλα θα επιδιώξει επανεκλογή εν μέσω αυξανόμενης έντασης με τις ΗΠΑ. Με τον Μπολσονάρο αποκλεισμένο, τα δεξιά κόμματα στηρίζουν νέους διαδόχους, προετοιμάζοντας το έδαφος για έντονη πόλωση.
Ισραήλ, Οκτώβριος 2026, γενικές εκλογές
Προοπτική: Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πιθανή μετατόπιση στο πολιτικό σκηνικό, λόγω δυσαρέσκειας για τον πόλεμο και τη διαχείριση κρίσεων. Ωστόσο, η στήριξη στον συνασπισμό του Νετανιάχου παραμένει πάνω από 45%.
Ισπανία, Αύγουστος 2027 (με πιθανότητα πρόωρων), γενικές εκλογές
Προοπτική: Ο Πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ σκοπεύει να διεκδικήσει νέα θητεία το 2027. Ωστόσο, συνεχιζόμενα σκάνδαλα μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρες εκλογές, ανοίγοντας τον δρόμο για μια συντηρητική κυβέρνηση.
Γαλλία, 2025–2027, πιθανές βουλευτικές εκλογές και προεδρικές εκλογές 2027
Προοπτική: Η Γαλλία παραμένει σε εγρήγορση για το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών στα τέλη του 2025 ή στις αρχές του 2026 (μετά τις τοπικές εκλογές τον Μάρτιο 2026). Η Εθνοσυνέλευση πιθανόν να παραμείνει κατακερματισμένη σε τρία μπλοκ χωρίς απόλυτη πλειοψηφία.
Ιταλία, Δεκέμβριος 2027, γενικές εκλογές
Προοπτική: Το κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι διατηρεί σημαντικό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, ξεπερνώντας το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα και άλλες αντιπολιτευτικές δυνάμεις.
Κίνα, τέλη 2027, 21ο Εθνικό Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος
Προοπτική: Το Συνέδριο αναμένεται τον Οκτώβριο ή Νοέμβριο και θα εκλέξει τα ανώτερα όργανα του κόμματος (Κεντρική Επιτροπή, Πολιτικό Γραφείο και Μόνιμη Επιτροπή). Ο Σι Τζινπίνγκ αναμένεται να παραμείνει στη θέση του.
