Είμαστε η χώρα που μέσα από τα χείλη του Ιπποκράτη έκανε γνωστό σε όλο τον κόσμο το απόφθεγμα «το προλαμβάνειν κάλλιον έστι του θεραπεύειν», αλλά δυστυχώς η πλειονότητα του Ελληνικού πληθυσμού δεν το ακολούθησε. Για πολλά χρόνια οι Έλληνες πήγαιναν με καθυστέρηση στον γιατρό, αφού είχαν αρρωστήσει και γύριζαν επιδεικτικά την πλάτη τους στην πρόληψη, η οποία δεν είναι μόνο καλύτερη αλλά και πολύ φθηνότερη της θεραπείας! Θυμίζουμε στο σημείο αυτό πως το 75%-80% των δαπανών υγείας απορροφούνται από τα χρόνια (ή εκφυλιστικά) νοσήματα που έως τώρα διαγιγνώσκονταν συνήθως καθυστερημένα, οπότε είχαν ήδη προλάβει να «εγκατασταθούν» οι επιπλοκές.
Αλλαγή νοοτροπίας
Ωστόσο, η νοοτροπία αυτή σιγά-σιγά αλλάζει, κυρίως χάρη στην θέσπιση και την υλοποίηση των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ, που προσφέρουν δωρεάν προληπτικές διαγνωστικές εξετάσεις για τον καρκίνο του μαστού, τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, τον καρκίνο του παχέος εντέρου και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Όσο η πρόληψη παρέμενε «ατομική υπόθεση», δηλαδή ο πολίτης έπρεπε να πάει στον γιατρό με δική του πρωτοβουλία και να εξεταστεί, η χώρα μας παρέμενε ουραγός πανευρωπαϊκά στη διενέργεια προληπτικών εξετάσεων.
Μερικά ενδεικτικά στατιστικά στοιχεία του παρελθόντος που συγκέντρωσε η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) το αποδεικνύουν: Μόνο το 20% των Ελληνίδων έκανε τεστ ΠΑΠ συστηματικά και μόλις το 13% του πληθυσμού που θα έπρεπε να έχει εξεταστεί για τον καρκίνο του παχέος εντέρου είχε κάνει κολονοσκόπηση. Αντίστοιχα απογοητευτικά ήταν τα ευρήματα της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΕΚΕ) με το 60% των Ελλήνων να έχει υψηλή χοληστερόλη, το 50% αυτών να μην το γνωρίζει καν (ούτε να κάνει κάτι για αυτό) και παρόμοια να είναι η εικόνα στην αρτηριακή υπέρταση από την οποία νοσούν 2,5 εκατ. συμπολίτες μας, με τους μισούς να παραμένουν αρρύθμιστοι!
Ωστόσο, όταν η πρόληψη πήγε στον πολίτη, με ένα άυλο SMS, αντί να τον περιμένει, να έρθει εκείνος και της «χτυπήσει» την πόρτα, τα πράγματα άλλαξαν. Τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει μέχρι και τέλη Απριλίου το ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ φανερώνουν ότι 2.019.000 Έλληνες έχουν κάνει χρήση των προγραμμάτων για 3 μορφές καρκίνου και τις καρδιαγγειακές παθήσεις και έχουν ήδη σωθεί 65.000 άνθρωποι, δηλαδή μια πόλη σαν τα Ιωάννινα.
Αναλυτικά η εικόνα, όπως την καταγράφει η Αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη έχει ως εξής: Μέχρι και το τέλος Απριλίου, στο πλαίσιο προγράμματος κατά του καρκίνου του μαστού είχαν γίνει περισσότερες από 732.000 ψηφιακές μαστογραφίες, με 47.614 γυναίκες να έχουν εντοπιστεί έγκαιρα με ύποπτα ευρήματα. Το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» γνώρισε από την αρχή μεγάλη αποδοχή στην Ελλάδα καταρχάς επειδή η ίδια η Φώφη ήταν πολύ αγαπητή και πολλές γυναίκες ταυτίστηκαν με την ιστορία της. Επιπλέον, Σωματεία όπως ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» είχαν κάνει εξαιρετική δουλειά στην ενημέρωση του γυναικείου πληθυσμού για τον πιο συχνό γυναικείο καρκίνο τα προηγούμενα χρόνια.
Για τον πιο συχνό καρκίνο στις νέες γυναίκες, ηλικίας από 25-44 ετών, τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας έως και τα τέλη Απριλίου 187.000 γυναίκες είχαν κάνει τις δωρεάν γυναικολογικές τους εξετάσεις, ενώ 4.000 εξ’ αυτών παραπέμφθηκαν για περαιτέρω διερεύνηση με κολποσκόπηση και βιοψία. Για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, περισσότεροι από 800.000 άνθρωποι είχαν ήδη κάνει μέχρι και τα τέλη Απριλίου το self test που προμηθεύτηκαν από το φαρμακείο και 7.750 εξ’ αυτών έχουν παραπεμφθεί για βιοψία ενώ έχουν ήδη διαγνωστεί εκατοντάδες ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου. Παλαιότερα, ειδικά σε αυτό το ογκολογικό νόσημα η εικόνα ήταν απογοητευτική κυρίως λόγω της δυσκολίας που παρουσιάζει η προετοιμασία για την εξέταση της κολονοσκόπησης. Η ίδια η εξέταση γίνεται με μέθη οπότε δεν υπάρχει ενόχληση για τους ασθενείς, όμως η προετοιμασία είναι μπελαλίδικη και στο σημείο αυτό βοήθησε πολύ η διενέργεια του self test (για την αφανή αιμορραγία στα κόπρανα).
Τέλος για τα καρδιαγγειακά περισσότεροι από 300.000 πολίτες έχουν κάνει τις εξετάσεις τους σε μόλις λίγες εβδομάδες που «τρέχει» το πρόγραμμα ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ και 3.000 εξ’ αυτών έχουν εντοπιστεί με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο και προχωρούν σε περαιτέρω διαγνωστικό έλεγχο, με ό,τι απαιτηθεί στην πορεία. Συνολικά ως τώρα έχει σωθεί από τις εξετάσεις των προγραμμάτων ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ μια πόλη σαν τα Ιωάννινα, δηλαδή ένας πληθυσμός που αγγίζει τους 65.000 ανθρώπους.
Η πρόληψη γίνεται καθημερινή συνήθεια
Σχολιάζοντας τα παραπάνω ευρήματα, η Αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη επισημαίνει στο insider.gr: «Χτίζουμε, βήμα βήμα, μια νέα κουλτούρα πρόληψης στη χώρα μας. Με τα προγράμματα που υλοποιούμε, δεν προσφέρουμε απλώς δωρεάν εξετάσεις – προσφέρουμε εργαλεία, έγκαιρη φροντίδα και τη δυνατότητα σε κάθε πολίτη να προστατεύσει την υγεία του. Η πρόληψη γίνεται πράξη, γίνεται καθημερινή συνήθεια. Μαθαίνουμε όλοι μαζί να πηγαίνουμε στον γιατρό νωρίτερα, για να διαφυλάξουμε ό,τι πολυτιμότερο έχουμε, την υγεία μας.»
