Τα πρώτα ευρήματα της διεθνούς συνεργασίας Partnership for Health System Sustainability & Resilience (PHSSR) για τη χώρα μας παρουσίασε ο επικεφαλής της μελέτης για την Ελλάδα Κώστας Αθανασάκης, Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών της Υγείας (i-hecon).
Η διεθνής συνεργασία PHSSR ξεκίνησε από το London School of Economics, το World Economic Forum, και την AstraZeneca, που αργότερα πλαισιώθηκαν από άλλους παγκόσμιας εμβέλειας εταίρους, μεταξύ των οποίων η Royal Philips, ιδρύθηκε το 2020 με σκοπό να απαντήσει στο ερώτημα εάν υπάρχει τρόπος να αναδιαρθρώσουμε καλύτερα τα συστήματα υγείας για να αντέχουν ενδεχόμενους κλυδωνισμούς και να ανακάμπτουν γρήγορα. Η πρωτοβουλία ήδη δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 20 χώρες με τη συνεργασία πανεπιστημιακών, μη κυβερνητικών οργανώσεων, βιοεπιστημών και επιστημών υγείας, υπηρεσιών υγειονομικής φροντίδας καθώς και επιχειρήσεων.
Ο Καθηγητής Ηλίας Μόσιαλος σχολίασε την αντίδραση απέναντι στην η πανδημία σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και τα ζητήματα της παγκόσμιας διακυβέρνησης στον τομέα της υγείας. Σε ό,τι αφορά τα προβλήματα ανθεκτικότητας και βιωσιμότητας του συστήματος υγείας σε εθνικό επίπεδο, ο κ. Μόσιαλος αρίθμησε πολλά, αλλά κυρίως τόνισε ότι η οργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, της πρόληψης και της δημόσιας υγείας αυξάνουν την αποτελεσματικότητα του συστήματος και βελτιώνουν τη σχέση κόστους - οφέλους. Δεν μειώνουν κατ’ ανάγκη το κόστος, υπογράμμισε, αλλά βελτιώνουν την ποιότητα ζωής.
Ο George Wharton παρουσίασε τη μεθοδολογία που χρησιμοποιεί η PHSSR, την οποία έχει αναπτύξει το London School of Economics και διαμορφώσει από κοινού με τους ειδικούς και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικών των χωρών που συμμετέχουν στην έρευνα. Ο ομιλητής αναφέρθηκε επίσης στην πρόοδο του έργου έως σήμερα και τις προσδοκίες για το μέλλον.
Τα ευρήματα για την Ελλάδα
Ο Κώστας Αθανασάκης παρουσίασε τα ευρήματα της μελέτης αναφορικά με τους κινδύνους για τη βιωσιμότητα του ελληνικού συστήματος υγείας, αλλά και τις ευκαιρίες που αναδύονται σήμερα, για τη διασφάλιση του μέλλοντος του συστήματος, σε όρους βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας.
Η ανάλυση εστίασε σε επτά τομείς του ελληνικού συστήματος υγείας: στη διακυβέρνηση, τη χρηματοδότηση, το ανθρώπινο δυναμικό, τη διαχείριση του φαρμάκου και τεχνολογίας υγείας, την παροχή των υπηρεσιών υγείας, το επίπεδο υγείας του πληθυσμού, και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του συστήματος υγείας. Η μελέτη επισήμανε τις βασικές απειλές αλλά και τις σημαντικές ευκαιρίες για τη βελτίωση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας του συστήματος υγείας
Το βασικό πρόβλημα –κατέληξε ο Κώστας Αθανασάκης– είναι πως διαχρονικά, η πολιτική υγείας στην πραγματικότητα εξυπηρετεί την πλευρά της προσφοράς ενώ αντίθετα, για να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο και ανθεκτικό σύστημα υγείας, οι πολιτικές υγείας πρέπει να βασίζονται στις ανάγκες υγείας και να ανταποκρίνονται στη μελλοντική ζήτηση για υπηρεσίες υγείας και τις προτιμήσεις των πολιτών. «Αυτό που πραγματικά θέλουμε –είπε– είναι ένα σύστημα υγείας που το ίδιο θα περιστρέφεται γύρω από τους ασθενείς, γύρω από τους πολίτες, οργανώνοντας την κατάλληλη φροντίδα με βάση τις ανάγκες τους, αλλά και προλαμβάνοντας τις ανάγκες αυτές, προτού ακόμα δημιουργηθούν».
Μ. Γκάγκα: Θα αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα της μελέτης
Τη συνεργασία χαιρέτισε η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα, η οποία δήλωσε ότι το Υπουργείο Υγείας παρακολουθεί με ενδιαφέρον την πρωτοβουλία και τη στηρίζει, καθώς θα αξιοποιήσει τα αποτελέσματα της μελέτης. Επίσης, η Κοσμήτωρ της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής Ελπίδα Πάβη, επικρότησε τη συνεργασία και τόνισε ότι η μελέτη είναι καίρια για το σύστημα υγείας Ελλάδα.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν εκπροσωπώντας τους βασικούς εταίρους της συνεργασίας PHSSR, η Kelly McCaine (WEF), η Έλενα Χουλιάρα (AstraZeneca) και Enrico Bellini (Philips), οι οποίοι αναφέρθηκαν στις προσδοκίες τους από τη συνεργασία.
Ειδικότερα, η Έλενα Χουλιάρα, President & Managing Director, AstraZeneca Greece & Cyprus, δήλωσε: «Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, καθίσταται ξεκάθαρο ότι στον κλάδο της Υγείας απαιτούνται άμεσα λύσεις σε παγκόσμιες προκλήσεις, την ώρα που τα εγχώρια συστήματα υγείας έχουν τοπικά χαρακτηριστικά. Και οι λύσεις αυτές δεν μπορεί παρά να δοθούν μέσα από τη συνεργασία κυβερνήσεων, νομοθετών, ακαδημαϊκών, παρόχων υπηρεσιών υγείας, φορέων ασφάλισης και φυσικά των ασθενών και της επιστημονικής κοινότητας. Μια συνεργασία που δεν μπορεί παρά να προωθεί και να υποστηρίζει τη χάραξη μιας ευέλικτης πολιτικής υγείας βασισμένη σε πραγματικά δεδομένα. Αυτό φιλοδοξεί να κάνει το PHSSR. Γι’ αυτό και η AstraZeneca στηρίζει την πρωτοβουλία αυτή. Το κύρος, η αξιοπιστία και η τεχνογνωσία των φορέων της πρωτοβουλίας αυτής σε παγκόσμιο και εγχώριο επίπεδο μας κάνουν να αισιοδοξούμε για το αποτέλεσμα».
Ο Enrico Bellini, Head of Government & Public Affairs, Philips Italy, Israel & Greece, είπε, μεταξύ άλλων: «Η πανδημία ανέδειξε ότι οι κρίσεις για να αντιμετωπισθούν απαιτούν τη συνεργασία όλων των συντελεστών της υγείας. Επιστήμονες, κυβερνήσεις, παγκόσμιες εταιρείες μπορούν από κοινού να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος. Στη Philips, όραμά μας είναι η δημιουργία ενός βιώσιμου συστήματος υγείας, προσφέροντας καινοτόμες και φιλικές προς το περιβάλλον λύσεις τεχνολογίας, οι οποίες συμβάλλουν στη βελτίωση της υγείας και της ευεξίας των ανθρώπων. Πρέπει να σκεφθούμε εκ νέου τη δομή και τις λειτουργίες των συστημάτων υγείας. Τα νοσοκομεία θα εξακολουθήσουν να είναι εξαιρετικά σημαντικά αλλά πρέπει να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες που αναδεικνύει η ψηφιακή καινοτομία και να αναπτύξουμε νέες δραστηριότητες, νέες υπηρεσίες, να υποστηρίξουμε καλύτερα το εργατικό δυναμικό του τομέα της υγείας που σήκωσε μεγάλο βάρος κατά τη διάρκεια της πανδημίας, και να κάνουμε τα συστήματα οικονομικά βιώσιμα».
Η Kelly McCain, Head of Health Initiatives, World Economic Forum είπε ότι «το WEF παρέχει τη δυνατότητα της προβολής των αποτελεσμάτων της συνεργασίας PHSSR και προσβλέπει να συμβάλει στην κινητοποίηση όλων των ενδιαφερομένων μερών, χωρών υψηλού ή χαμηλού εισοδήματος, σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε να υιοθετήσουν σε νέα πρότυπα συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Στόχοι του WEF στο πλαίσιο της συνεργασίας PHSSR, είναι να ευαισθητοποιήσει για τις προκλήσεις της εποχής μας και να οικοδομήσει κοινή κατανόηση για τα μεγάλα θέματα της υγείας. Επίσης, να προωθήσει συνεργατικές λύσεις και συλλογικές δράσεις, για πιο ανθεκτικά, αποτελεσματικά και δίκαια συστήματα υγειονομικής περίθαλψης με στόχο τη διατήρηση της υγείας των πληθυσμών και την παροχή καλύτερης φροντίδας».
Ι. Κωτσιόπουλος: Στόχος της κυβέρνησης μια μακροχρόνια στρατηγική
Παρεμβάσεις για την ελληνική πραγματικότητα έκαναν ο Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας του Υπουργείου Υγείας Ιωάννης Κωτσιόπουλος και ο Νίκος Δέδες, Πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας.
Ο Ιωάννης Κωτσιόπουλος, κατά την παρέμβασή του, δήλωσε: «Η μελέτη αναμφίβολα είναι χρήσιμη για τη κυβέρνηση, που στόχο έχει την ανάπτυξη μακροχρόνιας στρατηγικής ώστε το εθνικό σύστημα υγείας να γίνει πιο ανθεκτικό και μακροπρόθεσμα βιώσιμο. Εξάλλου η πανδημία ανέδειξε περίτρανα την αξία των συνεργασιών. Το κράτος μόνο του δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της εποχής. Είμαστε ανοιχτοί στον διάλογο. Είμαστε ανοιχτοί σε συνεργασίες. Στόχος μας είναι η εξυπηρέτηση των αναγκών και ασφάλεια των ασθενών και η συνδιαμόρφωση των πολιτικών μαζί με τους ασθενείς. Είναι προφανές ότι για να κάνουμε τεκμηριωμένη πολιτική απαιτούνται δεδομένα. Η συλλογή δεδομένων απαιτεί πληροφοριακά συστήματα που για να λειτουργήσουν απαιτούν εκπαιδευμένο προσωπικό και κουλτούρα συνεχούς βελτίωσης και διαλόγου. Η ψηφιοποίηση δεν είναι αυτοσκοπός αλλά αποτελεί κεντρικό πυλώνα της εθνικής στρατηγικής για την υγεία και η δημιουργία του Οργανισμού Διασφάλισης Ποιότητας θα συμβάλει στην αξιοποίηση των δεδομένων για την χάραξη βέλτιστων πολιτικών για να χτίσουμε ένα πραγματικά ανθεκτικό, βιώσιμο και αποτελεσματικό Εθνικό Σύστημα Υγείας».
Ο Νίκος Δέδες, Πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος είπε: «Το σύστημα υγείας πρέπει να σχεδιαστεί γύρω από τη ζήτηση, δηλαδή γύρω από τις ανάγκες των ασθενών. Δυστυχώς στη χώρα μας δεν υπάρχει μια συστηματική διαδικασία για τη χρήση δεδομένων ικανοποίησης των χρηστών υπηρεσιών υγείας. Δεν υπάρχει λογοδοσία, δεν υπάρχει επένδυση στην προληπτική ιατρική, δεν υπάρχει ηλεκτρονικός φάκελος υγείας, δεν υπάρχει δυνατότητα δευτερογενούς χρήσης δεδομένων υγείας...». Και πρόσθεσε: «Ένα σύστημα υγείας που δεν είναι δίκαιο δεν είναι «πολιτικά» βιώσιμο. Η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή και τη δημοκρατία. Οι κρίσεις όπως η πανδημία αμβλύνει τις ανισότητες και απειλεί την κοινωνική συνοχή».
