Ροή
Χωρίς εκτεταμένο τέστινγκ, ιχνηλάτηση και μέτρα που περιορίζουν την οικονομική και κοινωνική ζωή, θα αντιμετωπίζεται από το φθινόπωρο η πανδημία covid-19, καθώς πλέον -εκτός από τα εμβόλια έναντι της νόσου- είναι διαθέσιμα και αντιιικά φάρμακα, που προστατεύουν άτομα που έχουν μολυνθεί από τη βαριά νόσηση, τη νοσηλεία και το θάνατο.
Στο νέο μοντέλο “test to treat”, το οποίο εφαρμόζεται ήδη στην Αμερική, η διαχείριση της πανδημίας δεν επικεντρώνεται στην πρόληψη της λοίμωξης από τον κορονοϊό, αλλά στην πρόληψη της σοβαρής έκβασής της. Όπως ανέφερε ο καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας – Λοιμώξεων και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Νίκος Σύψας, στο πλαίσιο ημερίδας του Συλλόγου Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών και Ειδικοτήτων (ΣΑΦΕΕ), το σχέδιο εστιάζει μόνο σε όσους εμφανίζουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού για λιγότερο από πέντε μέρες, που αποτελούν το χρονικό όριο για τη λήψη των αντιιικών χαπιών. Οι ασθενείς αυτοί θα υποβάλλονται σε τεστ στο σπίτι τους ή στο φαρμακείο και, αν είναι θετικοί και πληρούν τα κριτήρια, θα λαμβάνουν θεραπεία με ένα από τα διαθέσιμα αντιιικά χάπια. Ωστόσο, η πρόσβαση θα απλοποιηθεί καθώς το φάρμακο θα το προμηθεύονται από το φαρμακείο της γειτονιάς τους. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα ισχύοντα, οι ασθενείς παραλαμβάνουν τα φάρμακα με courier, αφού προηγουμένως έχει υποβληθεί αίτηση από το θεράποντα ιατρό τους και έχει εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή. Στόχος του σχεδίου είναι να μην φτάσει ο ασθενής στα επείγοντα του νοσοκομείου για να ζητήσει βοήθεια και έτσι να μην προκαλείται πίεση το σύστημα υγείας.
«Αυτό το νέο υπόδειγμα αντιμετώπισης είναι αυτό το οποίο θα δούμε να εφαρμόζεται από το φθινόπωρο και μετά. Κάνουμε στοχευμένα τεστ σε ανθρώπους που έχουν συμπτώματα και χορηγούμε πολύ νωρίς θεραπεία. Ο στόχος μας πλέον δεν είναι η πρόληψη των μολύνσεων από τον Sars-cov-2, αλλά η πρόληψη της σοβαρής νόσου, έτσι ώστε να προλάβουμε την πίεση στο σύστημα υγείας και να μην είμαστε υποχρεωμένοι να λαμβάνουμε μέτρα, τα οποία περιορίζουν την οικονομία και την κοινωνική ζωή», δήλωσε ο καθηγητής.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, τα αντιικά χάπια έχουν αποτελεσματικότητα έναντι της σοβαρής νόσου που κυμαίνεται από 30-90%, ανάλογα με το σκεύασμα, με επιμέρους διακυμάνσεις ανάλογα με το χρόνο χορήγησης και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ασθενούς. Εάν το αντιιικό φάρμακο ελαττώσει τις εισαγωγές κατά ένα υψηλό ποσοστό και αντιστοίχως τις διασωληνώσεις, αυτομάτως προλαμβάνεται η πίεση στο σύστημα υγείας.
Οι «παράπλευροι» κίνδυνοι
Τα αντιικά φάρμακα θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην επόμενη φάση της πανδημίας, καθώς όχι μόνο ελαττώνουν τη σοβαρότητα της νόσου σε αυτούς οι οποίοι μολύνονται, αλλά επιταχύνουν και την ανάρρωση των ασθενών, άρα μειώνεται και η περίοδος μετάδοσης, περιορίζοντας έτσι την εξάπλωση της πανδημίας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα αντιιικά φάρμακα αποτελούν μεν σημαντικό όπλο έναντι της πανδημίας, ωστόσο, ενέχουν και ορισμένους «παράπλευρους» κινδύνους.
«Δεδομένου ότι ελαττώνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσου και θανάτου, αποδυναμώνουν και το κίνητρο, που είναι ο φόβος των ανθρώπων να μολυνθούν. Όταν κάποιος φοβάται τον ιό, εμβολιάζεται, φοράει μάσκα και αποφεύγει το συνωστισμό. Όταν όμως γνωρίζει ότι υπάρχει ένα φάρμακο πολύ αποτελεσματικό, σκέφτεται ότι δεν χρειάζεται να προφυλαχτεί, αφού και να μολυνθεί θα πάρει το φάρμακο και θα γίνει καλά. Άρα, δεν τηρεί τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, δεν φοράει μάσκα και κυρίως δυστυχώς δεν εμβολιάζεται. Αυτός είναι ένας υπαρκτός κίνδυνος. Δεν γνωρίζω εάν θα τον δούμε ή όχι αλλά είναι υπαρκτός. Θα φανεί κυρίως το φθινόπωρο, όταν θα περιμένουμε να κάνουμε την 4η δόση. Εάν περάσει το μήνυμα ότι έχουμε αποτελεσματικά φάρμακα, θα έχουμε μεγαλύτερη διασπορά και συντήρηση της πανδημίας», εξήγησε ο κ. Σύψας.
Ο ίδιος επισήμανε ότι στην Ελλάδα, εμβολιασμένοι με αναμνηστική δόση, η οποία επιτυγχάνει και την πιο αποτελεσματική ανοσοποίηση, είναι μόνο 5.700.000 πολίτες.
«Οι υπόλοιποι έχουν λάβει είτε δύο δόσεις, είτε μία, είτε καμία. Άρα υπάρχει πολύ "υλικό" για να διασπαρεί ο ιός», σημείωσε.
Κόστος, αντοχή και πρόσβαση
Σύμφωνα με τον καθηγητή, άλλα θέματα προς διαχείριση είναι το κόστος των αντιιικών φαρμάκων, τα ενδεχόμενα προβλήματα αντοχής αλλά και το υφιστάμενο σύστημα πρόσβασης των ασθενών σε αυτά.
«Το εμβόλιο κοστίζει 10-15 ευρώ ανά ασθενή. Το κόστος των αντιικών στην Ελλάδα δεν είναι γνωστό, ωστόσο στην Αμερική ανέρχεται σε 530 δολάρια/κουτί. Με το σύστημα που εφαρμόζεται σήμερα δε νομίζω ότι υπάρχει πολύ έγκαιρη πρόσβαση του ασθενούς στα φάρμακα τις πρώτες τρεις έως πέντε ημέρες. Εάν το φάρμακο φτάσει εκπρόθεσμα στον ασθενή πρέπει να πεταχτεί. Όσον αφορά στο ενδεχόμενο να εμφανίσουν τα αντιιικά προβλήματα αντοχής δεν είναι ιδιαίτερα πιθανό, όμως δεν αποκλείεται σε αναδυόμενες παραλλαγές», ανέφερε ο κ. Σύψας.
Ο ίδιος τόνισε ότι «τα αντιιικά φάρμακα είναι πολύτιμη προσθήκη στο οπλοστάσιο έναντι της πανδημίας», υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι «δεν αντικαθιστούν το εμβόλιο, αλλά το συμπληρώνουν». Παράλληλα επισήμανε ότι «έχουν σημαντικούς περιορισμούς στην επίδρασή τους στην πανδημία» και ότι «το μέλλον θα δείξει αν μπορούν να αλλάξουν την πορεία της».
