Ροή
Εντατικές είναι το τελευταίο διάστημα οι προσπάθειες των παρόχων και των αρμόδιων αρχών, για την καταπολέμηση της πειρατείας τηλεοπτικού περιεχομένου, μετά και την ισχυροποίηση την νομοθεσίας περί πνευματικής ιδιοκτησίας και περί προστασίας συνδρομητικών υπηρεσιών.
Την πρόσφατη σύλληψη από τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος δύο ημεδαπών οι οποίοι μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας και με τη χρήση εξειδικευμένων τεχνικών μέσων παρείχαν σε τρίτους τη δυνατότητα θέασης συνδρομητικών καναλιών, χωρίς να καταβάλλεται η νόμιμη συνδρομή, ακολούθησε η διακοπή 62 πειρατικών domain names που αναμετέδιδαν παράνομα ποδοσφαιρικούς αγώνες και γενικότερα περιεχόμενο συνδρομητικής τηλεόρασης.
Συγκεκριμένα με εντολή της Επιτροπής για τη Διαδικτυακή Προσβολή της Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΕΔΠΠΙ) όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου καταχωρημένοι στο Μητρώο Παρόχων Δικτύων και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών της ΕΕΤΤ (Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων) υποχρεούνται να διακόψουν άμεσα την πρόσβαση σε 62 ονόματα χώρου (domain names) τα οποία λειτουργούν πειρατικά.
Οι ιδιοκτήτες – διαχειριστές των παράνομων διαδικτυακών πυλών συνήθως με την βοήθεια ενδιάμεσων μεταπωλητών, προμήθευαν έναντι χρηματικού ανταλλάγματος σε ενδιαφερομένους χρήστες – πελάτες ειδικές συσκευές αποκωδικοποιητές (π.χ. android boxes), μέσω των οποίων οι τελευταίοι παρακολουθούσαν σε απευθείας θέαση (video streaming), αθλητικό ή ψυχαγωγικό περιεχόμενο. Οι συσκευές αυτές, παρέχονται με προεγκατεστημένο λογισμικό και ειδική διαμόρφωση ώστε συνδεόμενες σε οποιαδήποτε τηλεοπτική συσκευή, να δίνουν τη δυνατότητα στον χρήστη τους να παρακολουθεί παράνομα περιεχόμενο της νόμιμης συνδρομητικής.
Οι αποφάσεις ελήφθησαν κατόπιν δειγματοληπτικών φωτογραφικών απεικονίσεων και μαγνητοσκοπήσεων της λειτουργίας των παράνομων αυτών portals, σε συγκεκριμένες ημέρες και ώρες κατά τις οποίες αυτά αναμετάδωσαν χωρίς άδεια ποδοσφαιρικούς αγώνες ταυτόχρονα με τη διενέργειά τους. Τα στοιχεία αυτά κατέθεσαν στην ΕΔΠΠΙ οι μεγαλύτερες εγχώριες συνδρομητικές πλατφόρμες. Δεδομένης μάλιστα της επικείμενης προβολής νέων αγώνων οι πάροχοι πρόσβασης στο διαδίκτυο υποχρεώθηκαν να συμμορφωθούν με την απόφαση μέσα σε 12 ώρες.
Φρένο στην πειρατεία βάζει η αλλαγή της νομοθεσίας
Η απόφαση ήρθε μετά και την νέα ρύθμιση του υπουργείου Πολιτισμού – Αθλητισμού σχετικά με τον προληπτικό διαδικτυακό αποκλεισμό πρόσβασης από την ΕΔΠΠΙ για γεγονότα Εθνικής ή Διεθνούς Τηλεθέασης.
Η ρύθμιση η οποία έχει στόχο να βάλει «φρένο» στην πειρατεία που κοστίζει στο ελληνικό Δημόσιο πάνω από 50 εκατ. ευρώ τον χρόνο δίνει την δυνατότητα διακοπής της παράνομης αναμετάδοσης περιεχομένου ακόμα και κατά τη διάρκεια του αθλητικών ή άλλων προγραμμάτων, σε περίπτωση που υπάρξει καταγγελία.
Παράλληλα προβλέπει και το live dynamic blocking (το κλείσιμο των νέων ιστοσελίδων που δημιουργούν οι πειρατές μετά το κλείσιμο της αρχικής) σε 30 λεπτά το πολύ. Να θυμίσουμε το παραπάνω απαιτούσε μέχρι πρόσφατα γραφειοκρατικές διαδικασίες και χρονικά μπορούσε να διαρκέσει έως 15 ημέρες.
Συγκεκριμένα, βάσει της ΚΥΑ που εκδόθηκε πρόσφατα και η οποία επιτρέπει την υλοποίηση του νόμου 4761/2020, ο οποίος τροποποίησε το ν. 2121/1993 παρέχεται πλέον η δυνατότητα υποβολής αιτήματος εκ μέρους δικαιούχου πνευματικών ή συγγενικών δικαιωμάτων προς την ΕΔΠΠΙ, με το οποίο θα ζητείται η προληπτική διακοπή πρόσβασης σε ισότοπο ή σε όνομα χώρου, εφόσον μέσω αυτού επίκειται μεγάλης κλίμακας προσβολή προστατευόμενων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή συγγενικών δικαιωμάτων «για γεγονότα εθνικής ή διεθνούς τηλεθέασης που πρόκειται να μεταδοθούν ταυτόχρονα με τη διενέργειά τους» και συντρέχει «επείγουσα περίπτωση αποτροπής άμεσου, σοβαρού και επικείμενου κινδύνου ή ανεπανόρθωτης βλάβης για το δημόσιο συμφέρον ή για το δικαιούχο». Παράλληλα ρυθμίζονται ειδικότερα και ζητήματα σχετικά με την αίτηση του δικαιούχου, την απόφαση της Επιτροπής, το ύψος και τον τρόπο καταβολής του τέλους.
Όπως προβλέπεται η απόφαση εκδίδεται το αργότερο 24 ώρες πριν τη μετάδοση του γεγονότος και κοινοποιείται με email στους παρόχους πρόσβασης στο διαδίκτυο. Μάλιστα η απόφαση θεωρείται ότι έχει νομίμως κοινοποιηθεί στον πάροχο κατά την στιγμή της ηλεκτρονικής της αποστολής.
Με την απόφαση η ΕΔΠΠΙ καλεί τους παρόχους πρόσβασης στο διαδίκτυο να διακόψουν εντός προθεσμίας που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από έξι (6) ώρες και μεγαλύτερη από δώδεκα (12) ώρες από την αποστολή της απόφασης, την πρόσβαση στο περιεχόμενο των περιλαμβανόμενων στην απόφαση ενιαίων εντοπιστών πόρων (URLs) ή διευθύνσεων διαδικτυακού πρωτοκόλλου (IP addresses) ή ονομάτων τομέα (domain names) και στις τυχόν παραλλαγές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την παράνομη αναμετάδοση περιεχομένου πραγματοποιεί συνήθως ένα διεθνές δίκτυο πειρατικών ιστοσελίδων το οποίο διατηρεί «αντιπροσώπους» σε αρκετές χώρες. Ο πειρατικός συνδρομητής με μια μικρή αφορολόγητη συνδρομή αγοράζει ένα dreambox – έναν τύπου Media player μέσω του οποίου έχει πρόσβαση στο περιεχόμενο. Ακόμα και όταν εντοπιστεί η παράνομη ιστοσελίδα, οι πειρατές δημιουργούν ένα mirror site σε άλλη ηλεκτρονική διεύθυνση, δίνοντας πρόσβαση στους συνδρομητές τους μέσα από αυτό.
Αποτέλεσμα της προαναφερθείσας διαδικασίας ήταν οι δικαιούχοι πνευματικών δικαιωμάτων να υποχρεούνται στην ίδια γραφειοκρατική διαδικασία από την αρχή για κάθε mirror site που δημιουργούνταν και οι πειρατές να συνεχίζουν την παράνομη δραστηριότητά τους.
Η πειρατεία κοστίζει ακριβά και στο Δημόσιο
Η ρύθμιση ήταν απαραίτητη αφού το φαινόμενο το οποίο έχει πάρει απειλητικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις των παρόχων συνδρομητικού περιεχομένου, οι πειρατικές συνδέσεις στην Ελλάδα σήμερα ξεπερνούν τις 400.000. Το παραπάνω κοστίζει αρκετά, τόσο στους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων όσο και στο Δημόσιο, δεδομένου ότι οι παράνομες συνδρομές δεν αποδίδουν φόρους.
Από την εν λόγω δραστηριότητα των 62 αυτών portals, οι νόμιμες πλατφόρμες (Cosmote TV, Nova, κλπ.) που έχουν διασφαλίσει τα δικαιώματα αναμετάδοσης των αγώνων κατέγραφαν σημαντικές απώλειες εσόδων, οι οποίες εκτιμούνται όπως αναφέρεται στην απόφαση της Επιτροπής σε 215,5 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα υψηλές ήταν και οι απώλειες για το Δημόσιο από τον ΦΠΑ η οποία εκτιμήθηκαν στην συγκεκριμένη περίπτωση στα 51,7 εκατ. ευρώ.
Σημειωτέον ότι το 2015 όπου και πιάστηκε η μεγαλύτερη πειρατική ιστοσελίδα στη χώρα μας και συνελήφθη ο διαχειριστής της, οι εκτιμήσεις για τα χρόνια που λειτουργούσε έκαναν λόγο για απώλεια εσόδων άνω των 200 εκατομμυρίων ευρώ.
Έκτοτε, αρκετές ακόμα ιστοσελίδες εμφανίστηκαν και «πιάστηκαν». Σύμφωνα με την έκθεση ανοιχτού διαδικτύου της ΕΕΤΤ 2020-2021, το 2020 η ΕΕΤΤ σε συνεργασία με τους παρόχους μπλόκαρε την πρόσβαση σε 332 ιστότοπους λόγω παραβίασης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, έναντι 26 το 2019 και 38 το 2018.
