Ροή
Φέτος εργαστήκαμε 171 από τις 365 ημέρες του χρόνου αποκλειστικά για το κράτος. Για να πληρώσουμε τους φόρους και τις εισφορές της χρονιάς. Από σήμερα 21 Ιουνίου οι φορολογούμενοι είναι «ελεύθεροι» να αποφασίσουν οι ίδιοι πώς θα δαπανήσουν το εισόδημά τους καθώς η «Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας» είναι η σημερινή και έρχεται 14 ημέρες νωρίτερα σε σχέση με το 2022.
Σύμφωνα με τη μελέτη του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, οι 171 ημέρες εργασίας για το κράτος που προβλέπονται για το 2023 είναι η χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση από το 2011, όταν το αντίστοιχο μέγεθος ήταν 169 ημέρες ενώ αν συνυπολογιστεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, τότε οι 178 ημέρες εργασίας για το κράτος που προβλέπονται για το 2023 είναι η χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση από το 2007, όταν το αντίστοιχο μέγεθος ήταν 177 ημέρες.
Ωστόσο, το 2022 οι φορολογούμενοι πλήρωσαν δυο φορές περισσότερα σε φόρους και εισφορές από όσα κατέβαλαν για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών για στέγαση, διατροφή, ένδυση, διαρκή αγαθά, μεταφορές και επικοινωνίες. Πέρυσι, οι βασικές ανάγκες των νοικοκυριών κόστισαν 44,1 δισ. ευρώ όταν φόροι και εισφορές απαίτησαν 88,5 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΟΟΣΑ (2020), προκύπτει ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι Έλληνες πολίτες εξέφρασαν τη μικρότερη ικανοποίηση σε σύγκριση με τους πολίτες 35 αναπτυγμένων οικονομιών από τις υπηρεσίες του κράτους στην εκπαίδευση, και τη δεύτερη μικρότερη σε ό,τι αφορά την υγεία.
Ειδικότερα με βάση τα κύρια ευρήματα της μελέτης:
- Η 21η Ιουνίου είναι η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2023 σύμφωνα με τις προβλέψεις της κυβέρνησης για τα έσοδα από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Για 171 από τις 365 μέρες του έτους θα εργαστούμε για το κράτος, δύο εβδομάδες λιγότερο απ’ ότι το 2022. Αν συνυπολογιστεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης για το 2023, το οποίο αντιπροσωπεύει μελλοντικούς φόρους, τότε η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2023 έρχεται μία εβδομάδα αργότερα, την 28η Ιουνίου. Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2022 εργαστήκαμε για το κράτος 185 ημέρες (ΗΦΕ: 5 Ιουλίου), ενώ αν συνυπολογιστεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, τότε η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2022 ήρθε 10 ημέρες αργότερα, την 15η Ιουλίου
- Οι 171 ημέρες εργασίας για το κράτος που προβλέπονται για το 2023 είναι η χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση από το 2011, όταν το αντίστοιχο μέγεθος ήταν 169 ημέρες. Αν συνυπολογιστεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, τότε οι 178 ημέρες εργασίας για το κράτος που προβλέπονται για το 2023 είναι η χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση από το 2007 όταν το αντίστοιχο μέγεθος ήταν 177 ημέρες.
- Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα ήταν χαμηλότερη από τον μέσο όρο των 27 κρατών της ΕΕ την περίοδο 2011-2016 και υψηλότερη την περίοδο 2016- 2018. Το 2019 Ελλάδα και ΕΕ είχαν αντίστοιχη φορολογική επιβάρυνση ενώ το 2020 η φορολογική επιβάρυνση στον μέσο όρο των 27 κρατών της ΕΕ αυξήθηκε. Ωστόσο, συνολικότερη εικόνα δείχνει η φορολογική επιβάρυνση αν συμπεριληφθούν τα ελλείμματα της γενικής κυβέρνησης. Την περίοδο 2011-2013 η φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα ήταν αρκετά υψηλότερη από τον μέσο όρο των 27 κρατών της ΕΕ, ενώ από το 2014 και μετά φαίνεται να συγκλίνει, με εξαίρεση το 2015 (Γράφημα 3Β). Το 2020, η φορολογική επιβάρυνση (με τα ελλείμματα) στην ΕΕ (27) έφτασε το 59,2% του Καθαρού Εθνικού Εισοδήματος, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για την Ελλάδα ήταν 61%.
- Σύμφωνα με έρευνα του ΟΟΣΑ, η ικανοποίηση των Ελλήνων πολιτών από τις δημόσιες υπηρεσίες την εποχή της πανδημίας είναι από τις χαμηλότερες ανάμεσα στις αναπτυγμένες οικονομίες, ιδιαίτερα την στιγμή που η φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα παρέμεινε υψηλή. Πιο συγκεκριμένα, οι Έλληνες πολίτες είχαν το χαμηλότερο ποσοστό ικανοποίησης από τις υπηρεσίες του κράτους στο εκπαιδευτικό σύστημα (36%) ανάμεσα σε 35 αναπτυγμένες οικονομίες Η ίδια δυσαρέσκεια επικρατεί και από την παροχή υπηρεσιών από το σύστημα υγείας, καθώς οι Έλληνες πολίτες είχαν το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό ικανοποίησης (38%) ανάμεσα σε 36 αναπτυγμένες οικονομίες, με την χειρότερη επίδοση να καταγράφεται στην Πολωνία Το μίγμα οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα συνδυάζει φορολογική επιβάρυνση υψηλότερη από τον διάμεσο των αναπτυγμένων οικονομιών του ΟΟΣΑ ωστόσο με πολύ χαμηλή ανταποδοτικότητα σε βασικές υπηρεσίες.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας 2023, που κατέθεσε η κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Απρίλιο του 2023, τα συνολικά έσοδα από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές το 2023 αναμένεται να ανέλθουν στα 86,8 δισ. ευρώ, τα οποία κατανέμονται ως εξής:
- 37,4 δισ. ευρώ από έμμεσους φόρους (το 43,1% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές),
- 21,3 δισ. ευρώ από άμεσους φόρους (το 24,5% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές),
- 27,9 δισ. ευρώ από ασφαλιστικές εισφορές (το 32,1% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές), και
- 222 εκατ. ευρώ από φόρους επί του κεφαλαίου (το 0,3% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές).
Το Καθαρό Εθνικό Εισόδημα για το 2023 προβλέπεται να ανέλθει στα 186,4 δισ. ευρώ.
Σχολιάζοντας τα φετινά αποτελέσματα, ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών Νίκος Ρώμπαπας δήλωσε: «Η σημαντική φετινή μείωση της φορολογικής ελάφρυνσης στη χώρα μας, εφόσον βεβαίως οι σχετικές προβλέψεις επιβεβαιωθούν από τα τελικά δεδομένα, είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς οδηγεί σε αύξηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και ενθαρρύνει τις επενδύσεις και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η πρόκληση πλέον είναι η μείωση των φορολογικών βαρών να συνεχιστεί και ταυτόχρονα να βελτιωθεί ουσιαστικά η ποιότητα των παρεχόμενων από το κράτος υπηρεσιών στους πολίτες, μέσα από την εισαγωγή νέων τεχνολογιών και πρακτικών και την ενίσχυση του θεσμού της αξιολόγησης».
