Ροή
Πρωταθλητισμό στη φοροδιαφυγή του ΦΠΑ κάνει η Ελλάδα. Με τα έσοδα που χάνει να φθάνουν τα 6 δισ. ευρώ ετησίως, η χώρα μας κατέχει την πρώτη θέση στην ευρωζώνη και τη δεύτερη θέση στην ΕΕ με τη μεγαλύτερη «τρύπα» στις εισπράξεις ΦΠΑ, πίσω από τη Ρουμανία.
Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου, τα έσοδα από ΦΠΑ που θα μπορούσε να εισπράξει η χώρα μας το 2020 ήταν 21 δισ. ευρώ. Τα ποσά που κατέληξαν στα κρατικά ταμεία ήταν περίπου 15 δισ. ευρώ, δηλαδή παρατηρείται μία τεράστια απώλεια στα έσοδα από ΦΠΑ 6 δισ. ευρώ ή ποσοστό 28,5%. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σχεδόν 2,5 φορές στα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ.
Πρόκειται για το λεγόμενο «κενό ΦΠΑ» που αποτυπώνει τη διαφορά μεταξύ των προσδοκώμενων και των πραγματικών εισπράξεων από τον ΦΠΑ και όπως δείχνουν τα στοιχεία σχεδόν 1 στα 3 ευρώ δεν εισπράττεται με τη φορολογική συμμόρφωση να διαμορφώνεται στο 68%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, κανένα από τα κράτη της Ε.Ε. δεν πετυχαίνει το 100% των εισπράξεων του ΦΠΑ. Ωστόσο, η Ελλάδα θα μπορούσε να πετύχει υψηλότερα ποσοστά καθώς όταν έμπαινε στην ΟΝΕ και μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες τα ποσοστά φορολογικής συμμόρφωσης στο μέτωπο του ΦΠΑ έφθαναν και το 81%. Εάν από τα 6 δισ. ευρώ που χάνει η χώρα από τις εισπράξεις του ΦΠΑ, εισέπραττε τα 4 δισ. ευρώ τότε θα άνοιγε ο δρόμος για γενναίες φοροελαφρύνσεις αλλά και για την κατάργηση των φόρων που επιβλήθηκαν στα χρόνια των μνημονίων.
Η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα ήταν πάντα μεγάλη, όπως και η παραοικονομία. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια το ύψος της, ειδικά στο πεδίο του ΦΠΑ, έχει μεγαλώσει. Αιτία, σύμφωνα με αρμόδια στελέχη, είναι οι υψηλοί συντελεστές αλλά και η μείωση των εισοδημάτων που ωθούν την αγορά, αλλά και τους ίδιους τους πολίτες, σε «μαύρες συναλλαγές.
Στην αναμονή
Την ίδια ώρα, όπως αποκαλύπτει η έκθεση, οι επιχειρήσεις περιμένουν μέχρι και 31 εβδομάδες για να λάβουν από το ελληνικό δημόσιο την επιστροφή ΦΠΑ που δικαιούνται. Η Ελλάδα μαζί με την Ιταλία και την Κύπρο έχουν τους χειρότερους χρόνους στις επιστροφές ΦΠΑ εντείνοντας τα προβλήματα ρευστότητας στις επιχειρήσεις σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο που η αγορά επανέρχεται στην κανονικότητα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία:
- Η Ιταλία καθυστερεί τις επιστροφές ΦΠΑ 62 εβδομάδας, η Κύπρος 43 και η Ελλάδα 31 εβδομάδες.
- Μια μέση επιχείρηση της Ε.Ε. χρειάζεται περισσότερες από 9 ώρες για να συμμορφωθεί με τις διαδικασίες (γραφειοκρατία) για την επιστροφή ΦΠΑ και περισσότερες από 17 εβδομάδες για να λάβει επιστροφή ΦΠΑ.
- Η Ιταλία και η Ρουμανία είναι τα δύο κράτη μέλη με τον υψηλότερο απαιτούμενο αριθμό ωρών για να συμμορφωθούν με τις επιστροφές ΦΠΑ (περίπου 42 και 22 ώρες αντίστοιχα).
- Το χάσμα μεταξύ των καλύτερων επιδόσεων της ΕΕ και των χειρότερων επιδόσεων της ΕΕ στις επιστροφές ΦΠΑ παραμένει σχετικά μεγάλο. Αυτό δείχνει την ανάγκη για μια φιλόδοξη ατζέντα σε αυτόν τον τομέα σε επίπεδο ΕΕ.
- Η φοροδιαφυγή ΦΠΑ στην Ευρώπη ξεπερνά τα 140 δισ. ευρώ ωστόσο, εξαιτίας της πανδημίας το ποσό αυτό θα χρειαστεί να επανεξετασθεί και ενδεχομένως να είναι ακόμα μεγαλύτερο. Εννέα χώρες (Βουλγαρία, Τσεχία, Ελλάδα, Ιταλία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία), εξακολουθούν να εμφανίζουν κενά ΦΠΑ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (στο 11%) το 2020, με Ιταλία, Ελλάδα, Λιθουανία και Ρουμανία να έχουν απώλειες πάνω από 25% των δυνητικών εσόδων ΦΠΑ.
