Οι ηγέτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης συμφώνησαν στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής να εξετάσουν την επιλογή της χρηματοδότησης της Ουκρανίας το 2026 και το 2027 μέσω της χρήσης των παγωμένων ρωσικών assets αντί του κοινού δανεισμού της ΕΕ, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ.
Μάλιστα, σύμφωνα με ένα έγγραφο που έχει στην κατοχή του το Reuters και που μπορεί στο μεταξύ να τροποποιηθεί, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ζητήσουν από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να υιοθετήσουν επειγόντως εργαλεία για τη θέσπιση ενός δανείου αποζημιώσεων που θα υποστηρίζεται από ταμειακά υπόλοιπα που συνδέονται με τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας. Το προσχέδιο απαριθμεί διάφορους όρους για το δάνειο, συμπεριλαμβανομένων του πλήρους σεβασμού των συμβατικών υποχρεώσεων των κατόχων περιουσιακών στοιχείων, της ίσης μεταχείρισης, της συμμόρφωσης με τις διμερείς επενδυτικές συνθήκες και της απαίτησης τα κεφάλαια να υποστηρίζουν τόσο τις αμυντικές βιομηχανίες της ΕΕ όσο και της Ουκρανίας. Στο προσχέδιο σημειώνεται επίσης ότι οι ηγέτες της ΕΕ επιθυμούν το δάνειο να παρέχει οικονομική υποστήριξη στην Ουκρανία από το δεύτερο τρίμηνο του 2026, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών της αναγκών. Το Reuters σημειώνει ότι στο έγγραφο, το απόσπασμα σχετικά με το δάνειο αποζημιώσεων ήταν σε αγκύλες, πράγμα που σημαίνει ότι η πρόταση δεν είχε ακόμη εγκριθεί και ενδέχεται να αλλάξει καθώς συνεχίζονται οι συνομιλίες.
Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, τα κρατικά περιουσιακά στοιχεία δεν μπορούν να κατασχεθούν, γι’ αυτό και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει ένα σχέδιο που θα επιτρέπει στις κυβερνήσεις της ΕΕ να χρησιμοποιήσουν έως και 165 δισ. ευρώ -το μεγαλύτερο μέρος από τα 210 δισ. ευρώ ρωσικών κρατικών assets που είναι σήμερα παγωμένα στην Ευρώπη- χωρίς να τα κατασχέσουν. Στην έναρξη του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Euroclear-το βελγικό Κεντρικό Αποθετήριο Τίτλων- διακρατούσε ομόλογα της ρωσικής κεντρικής τράπεζας. Καθώς τα ομόλογα αυτά έληξαν, τα αντίστοιχα μετρητά εγκλωβίστηκαν στην Euroclear λόγω των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Μόσχας. Η Euroclear επενδύει σήμερα αυτά τα κεφάλαια στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μέσω καταθέσεων μίας ημέρας. Η ιδέα της ΕΕ είναι η Euroclear να επενδύει αντ’ αυτού σε ομόλογα μηδενικού τοκομεριδίου που θα εκδίδει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το τοκομερίδιο μπορεί να είναι μηδενικό επειδή, βάσει της νομικής συμφωνίας της Euroclear με τη ρωσική κεντρική τράπεζα, η Μόσχα διατηρεί την κυριότητα του κεφαλαίου, αλλά δεν έχει δικαίωμα στους τόκους που αποφέρουν τα περιουσιακά στοιχεία.
«Είναι βέβαιο ότι επιζητούμε μία τομή και τομή σημαίνει ότι όλοι συμφωνούν ότι αξίζει να προσπαθήσουμε και ότι η χρησιμοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την Ουκρανία θα είναι δικαιολογημένη και θετική για την Ευρώπη, αλλά ορισμένες χώρες θα αγωνιστούν μέχρι το τέλος για να μεγιστοποιήσουν τις εγγυήσεις για τους εαυτούς τους», δήλωσε ο Τουσκ στους δημοσιογράφους. «Αυτή η δήλωση ότι όλοι θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την Ουκρανία έγινε και δεν πιστεύω ότι θα υπαναχωρήσει κανείς», δήλωσε ο πολωνός πρωθυπουργός κατά το διάλειμμα των εργασιών της συνόδου.
«Εχουμε πολλές ώρες όλο και πιο τεχνικών συζητήσεων μπροστά μας, διότι οι χώρες που κινδυνεύουν περισσότερο από ρωσικά χρηματοοικονομικά αντίποινα στο μέλλον, κυρίως το Βέλγιο, αλλά όχι μόνο, ζητούν εγγυήσεις», είπε.
«Η χρήση του λεγόμενου "headroom" (περιθώριο) στον προϋπολογισμό της ΕΕ δεν εμπνέει ενθουσιασμό σε βασικές χώρες της Ένωσης, άρα εγώ δεν θα έβλεπα ότι υπάρχουν προοπτικές για σχέδια για την χρησιμοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων γι' αυτό. Θα εξετάσουμε μάλλον το δάνειο αποζημιώσεων με βάση τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και περισσότερο θα επιδιώξουμε να δώσουμε εγγυήσεις στις χώρες που κινδυνεύουν περισσότερο, όπως το Βέλγιο, για να αισθανθούν ότι αυτές οι εγγυήσεις είναι σοβαρές», είπε.
Μερτς: Σκοπεύει να επιτρέψει τη διάθεση ρωσικών assets που βρίσκονται στη Γερμανία
Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς σκοπεύει να συμμορφωθεί με την απαίτηση του Βελγίου και να διαθέσει τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχει η ρωσική κεντρική τράπεζα στη Γερμανία για την υποστήριξη της Ουκρανίας, μετέδωσε το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa, επικαλούμενο πηγές προσκείμενες στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα ρωσικά κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για την παροχή δανείων έως και 90 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία τα επόμενα δύο χρόνια. Μακροπρόθεσμα, το ποσό αυτό θα μπορούσε να φτάσει τα 210 δισεκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, η Ρωσία θα πάρει πίσω τα χρήματά της μόνο εάν καταβάλει αποζημιώσεις στην Ουκρανία μετά το τέλος του επιθετικού της πολέμου.
Η γερμανική κυβέρνηση δεν έχει έως τώρα αποκαλύψει το ακριβές ποσό των χρημάτων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που βρίσκονται στη Γερμανία. Η μόνη δημόσια δήλωση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα είναι ότι περιουσιακά στοιχεία συνολικού ύψους περίπου 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ έχουν παγώσει ή ακινητοποιηθεί σε σχέση με τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Αυτό περιλαμβάνει παγωμένα κεφάλαια και οικονομικούς πόρους που ανήκουν σε καταχωρημένα άτομα ή οντότητες, καθώς και «ξένα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που υπόκεινται σε απαγόρευση συναλλαγών».
Ο καγκελάριος Μερτς και πολλοί άλλοι κορυφαίοι πολιτικοί της ΕΕ ελπίζουν ότι το σχέδιο μπορεί να εγκριθεί στην τελευταία τακτική σύνοδο κορυφής της ΕΕ του έτους. Σε περίπτωση που τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια χρειαστεί απροσδόκητα να αποδεσμευτούν, ως αποτέλεσμα π.χ. διεθνών δικαστικών αποφάσεων ή διακανονισμών, το σχέδιο ορίζει ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ θα παρέχουν εγγυήσεις που θα επιτρέπουν στα επηρεαζόμενα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να αποπληρώσουν αμέσως τα κεφάλαια στη Ρωσία. Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι αυτό θα ήταν πολύ πιο εύκολο να παρουσιαστεί στους πολίτες της ΕΕ από ό, τι η έκδοση νέου ευρωπαϊκού χρέους ειδικά για την Ουκρανία.
Πηγές της γερμανικής κυβέρνησης δήλωσαν σήμερα το απόγευμα σχετικά με την κατάσταση των διαπραγματεύσεων ότι υπήρξε πρόοδος και ότι τα πράγματα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Πρόσθεσαν ωστόσο ότι δεν έχουν ακόμη επιτύχει τον στόχο τους.
