Ροή
Η συζήτηση για την έλλειψη εργατών γης καλά κρατεί. Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο πόλεμος όμως στη Γάζα, έφερε στην επικαιρότητα μια πολύ σημαντική πτυχή του θέματος: θα αφήσουμε τη τύχη των προϊόντων διατροφής στα χέρια αλλοδαπών εργατών? Δείτε τι συνέβη στο ονομαστό για την γεωργία του και τις αγροτικές του επιχειρήσεις, Ισραήλ.
Ο αγροτικός τομέας στο Ισραήλ έχει μια παγκόσμια φήμη εδώ και πολλά χρόνια. Οι Ισραηλινοί έδωσαν βάση και ανέπτυξαν αυτό που λέμε αγροτική τεχνολογία και κυρίως σε συνθήκες περιορισμένων δυνατοτήτων, όπως είναι η καλλιέργεια στην έρημο και σε λιγότερο παραγωγικές εκτάσεις. Η διαχείριση του νερού, είναι η μία μόνο πρόκληση που χρειάστηκε να αντιμετωπιστεί. Η θρέψη των φυτών, οι βελτιωμένες καλλιεργητικές πρακτικές, οι κατάλληλοι σπόροι αλλά και η συνολική διαχείριση της παραγωγής είναι και αυτές σημαντικές προκλήσεις.
Πολλές ισραηλινές εταιρείες έγιναν διάσημες σε ολόκληρο τον κόσμο. Σταδιακά, η αγροτική παραγωγή τους, αφού κάλυψε την εγχώρια αγορά άρχισαν τις εξαγωγές, κυρίως υψηλής αξίας αγροτικών προϊόντων. Έχουμε ακούσει και διαβάσει πολλά όλα αυτά τα χρόνια για τα αγροτικά προϊόντα και τεχνολογίες της χώρας αυτής, αλλά αυτό που μας εντυπωσίασε περισσότερο ήταν ότι χρησιμοποιούν διαφορετικά περιτυλίγματα στα φρέσκα αρωματικά φυτά (μαϊντανός, σέλινο, κόλιανδρο, άνιθο κλπ) ανάλογα με τα πτητικά αιθέρα έλαια του καθενός, ώστε να περιορίσουν τις απώλειες και να φτάσουν όσο το δυνατόν πιο φρέσκα στον καταναλωτή!!!
Πολλοί τομείς πέραν του καθαρά αγροτικού, συνεργάστηκαν για να επιτύχουν το αγροτικό θαύμα του Ισραήλ.
Με την πάροδο του χρόνου η σημασία του αγροτικού τομέα στο σύνολο της οικονομίας συρρικνώθηκε, αφού άλλοι τομείς σύγχρονης τεχνολογίας αναπτύχθηκαν ραγδαία. Οι αγροτικές εταιρείες έστρεψαν τα βλέμματα προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο, διαβλέποντας εκεί, όπως και άλλες χώρες, ένα νέο Ελ Ντοράντο. Η δράση τους τώρα εστιάζεται στην συμμετοχή τους σε μεγάλα έργα υπό την ιδιότητα του στρατηγικού εταίρου.
Πίσω όμως στην πατρίδα, έπρεπε να διασφαλιστεί η διατροφική ασφάλεια της χώρας. Η παραγωγή συνεχίστηκε κανονικά, αλλά η φυγή Ισραηλιτών σε άλλες εργασίες, κατέστησε την απασχόληση αλλοδαπών εργατών απολύτως αναγκαία. Η είσοδος ξένων εργατών στο Ισραήλ ξεκίνησε σύμφωνα με τον εθνολόγο Matan Kaminer την δεκαετία του 80’. Μέχρι το έτος 1987 που ξέσπασε η γνωστή Ιντιφάντα, είχαν περάσει από τη χώρα δεκάδες χιλιάδες αλλοδαποί εργάτες στη μεγάλη τους πλειονότητα Ταϊλανδοί, λίγοι Αφρικανοί και από άλλες ασιατικές χώρες. Πολλοί από αυτούς μέσω ανταλλαγής εργατών κι επιστημόνων. με προοπτική να επιστρέψουν στις χώρες τους. Τότε λοιπόν ελήφθη η απόφαση απεξάρτησης από Παλαιστίνιους εργάτες και στροφή προς απασχόληση κατά προτεραιότητα Ταϊλανδών.
Κι εδώ συνέβη ό,τι ακριβώς συμβαίνει με τους εργάτες γης παγκοσμίως, δηλαδή απασχόληση και διαβίωση υπό κακές συνθήκες, υπό την πίεση της αμερικάνικης κυβέρνησης αλλά και μη κυβερνητικών οργανώσεων υπογράφηκε το 2013 συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Ταϊλάνδης (TIC) περί αγροτικών εργατών. Ανατέθηκε, μάλιστα, στον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας η αρχική επιλογή και κατάρτιση των εργατών. Με βάση τη συμφωνία, οι εργάτες γης δεν θα μπορούσαν να απασχοληθούν σε άλλο κλάδο της οικονομίας, πλήρωναν δε 2.100 δολάρια για έξοδα βίζας, έναντι 9.000 των υπολοίπων κλάδων. Ο μέγιστος χρόνος παραμονής τους στη χώρα θα ήταν πέντε χρόνια και τρεις μήνες.
Η πλειονότητα των εργατών προέρχεται από τις φτωχές βόρειες περιοχές της Ταϊλάνδης και εργαζόμενοι σε φάρμες στο Ισραήλ, κέρδιζαν 1.000 δολ. τον μήνα, ποσό πέραν κάθε φαντασίας για τα δεδομένα της χώρας τους.
Έτσι, με βάση στοιχεία και εκτιμήσεις του περασμένου Ιουλίου, στον αγροτικό τομέα του Ισραήλ, απασχολούνταν 23.000 νόμιμοι εργάτες και 7.500 χωρίς χαρτιά. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος περίπου 6.000 από αυτούς εργάζονταν στην περιοχή πλησίον της Γάζας. O θάνατος 32 αγροεργατών στις αρχές του πολέμου από βομβαρδισμό, πυροδότησε την αναχώρηση χιλιάδων Ταϊλανδών από τα Ισραηλίτικα χωράφια, πίσω σπίτι τους. Η κυβέρνηση της χώρας τους, τις πρώτες κιόλας ημέρες, διέθεσε 4.000 αεροπορικές θέσεις για όσους ήθελαν να επιστρέψουν πίσω στη πατρίδα τους. Αμέσως δημιουργήθηκε μια μεγάλη λίστα αναμονής, μεγαλύτερη από τον αρχικό αριθμό προσφερόμενων θέσεων. Άλλωστε, με το κομπόδεμα που είχαν φτιάξει οι περισσότεροι, θα μπορούσαν να ξεκινήσουν μια ποιο άνετη ζωή στη φτωχή τους πατρίδα.
Οι Παλαιστίνιοι εργάτες που αποτελούσαν και αυτοί εργατική δύναμη για τα χωράφια τους, παραμένουν αποκλεισμένοι στη Γάζα και ανεπιθύμητοι στις παλιές τους δουλειές.
Εν τω μεταξύ, οι αγρότες του Ισραήλ άρχισαν να πανικοβάλλονται. Βλέποντας τα χωράφια τους χωρίς φροντίδα και τα σπίτια των εργατών τους άδεια, βρέθηκαν σε πραγματικό αδιέξοδο. Αμέσως κινητοποιήθηκαν τοπικά δίκτυα συμπαράστασης από εθελοντές όλων των ηλικιών που έσπευσαν στα χωράφια να βοηθήσουν. Η προσαρμογή τους περιλάμβανε, τι άλλο, εκπαίδευση ζωής σε καταφύγιο και ενεργειών που έπρεπε να κάνουν όταν ακουστούν σειρήνες. Η αγροτική όμως δουλειά δεν είναι για τον καθένα και οι έμπειροι αγροεργάτες δύσκολα αντικαθίστανται. Επιπλέον, ο εθελοντισμός έχει ημερομηνία λήξεως.
Όλες οι αγροτικές δραστηριότητες σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από τα σύνορα με την Γάζα έχουν πλέον ανασταλεί. Να τονιστεί ότι η περιοχή αυτή του Νοτίου Ισραήλ, τροφοδοτούσε το 30% των λαχανικών της χώρας! Αλλά και στα βόρεια σύνορα προς τον Λίβανο, επικράτησαν αντίστοιχες συνθήκες. Υπό των φόβο επιθέσεων της Χεζμπολάχ, εκκενώθηκαν εκατοντάδες φάρμες σε ολόκληρη τη μεθόριο. Οι εν λόγω περιοχές παράγουν το 40% των υποτροπικών φρούτων της χώρας και το 70% των αυγών.
Η ντόπια παραγωγή φρέσκων προϊόντων κάλυπτε με άνεση την εγχώρια αγορά, μέχρι που το πρώτο πλοίο με Τούρκικες τομάτες έδεσε στο λιμάνι της Χάϊφα. Η αγορά άρχισε να κατακλύζεται από εισαγόμενα προϊόντα, υπό το βλέμμα των ανήμπορων να αντιδράσουν αγροτών. Στην έκρυθμη αυτή κατάσταση ο Υπουργός Γεωργίας ανακοίνωσε την παράταση της βίζας για αγροεργάτες και την ενίσχυσή τους με επίδομα 500 δολαρίων για όσους θα παραμείνουν στη χώρα. Οι κρατικές όμως ενέργειες δεν σταμάτησαν στην επιδοματική πολιτική. Στράφηκαν προς τις χώρες της Αφρικής, προσπαθώντας να βρεθούν εργάτες πρόθυμοι να υποκαταστήσουν τους Ταϊλανδούς που έφυγαν άρον άρον υπό τις νέες δύσκολες συνθήκες. Αρχικά 221 άτομα από το Μαλάουι και 1.500 από την Κένυα έφυγαν για το Ισραήλ με μισθό 1.500 ευρώ το μήνα. Μυθικό ποσό για εργασία στις φτωχές αυτές χώρες! Σύμφωνα με τον Πρέσβη στην Κένυα, ξεκίνησε η «στρατολόγηση» εργατών από την Ουγκάντα και την Τανζανία.
Το κενό που πρέπει να καλυφθεί σύμφωνα με τον Υπουργό Γεωργίας ανέρχεται σε 30 με 40.000 εργάτες γης. Το Αγροτικό Θαύμα του Ισραήλ κινδυνεύει! Θα ξεπεράσει άραγε το σοκ;
