Τον κώδωνα του κινδύνου για το διαρκώς αυξανόμενο έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΥΚΩ (ΕΛΥΚΩ) κρούει με νέα (πέμπτη κατά σειρά) επιστολή του προς το ΥΠΕΝ ο ΕΣΠΕΝ (Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας). Σύμφωνα με τον ΕΣΠΕΝ, είναι άμεση και επιτακτική η κάλυψη του ελλείμματος, καθώς η «τρύπα» στον Ειδικό Λογαριασμό είχε εκ νέου αυξηθεί στα 500 εκατομμύρια ευρώ μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2025.
Το αποτέλεσμα είναι πως η χρηματοδότηση των αντίστοιχων υπηρεσιών (Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας) αντί να γίνεται από το ΕΛΥΚΩ, καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από τους προμηθευτές, οι οποίοι για αυτό τον σκοπό δεσμεύουν ίδια κεφάλαια. Δέσμευση η οποία έχει χρηματοοικονομικό κόστος: για έλλειμμα της τάξης των 600 εκατ. με ενδεικτικό επιτόκιο δανεισμού 6,5%, η επιβάρυνση αυτή προσεγγίζει τα 40 εκατ. ετησίως (δηλαδή περί τα 3,3 εκατ. μηνιαίως).
Αποστολή του Ειδικού Λογαριασμού ΥΚΩ είναι η παροχή αποζημιώσεων στους προμηθευτές ρεύματος, ώστε οι κάτοικοι των μη διασυνδεδεμένων νησιών να πληρώνουν για την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος τις ίδιες τιμές με τους καταναλωτές στο ηπειρωτικό σύστημα, παρόλο που η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στα νησιά είναι σημαντικά ακριβότερη. Επίσης, από τον Ειδικό Λογαριασμό καλύπτονται οι μειωμένες χρεώσεις για τους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ).
Μερική εξόφληση
Στην επιστολή του, ο ΕΣΠΕΝ διαπιστώνει αδικαιολόγητη αδράνεια εκ μέρους της πολιτείας, τη στιγμή που το θεσμικό πλαίσιο προβλέπει την έγκαιρη λήψη μέτρων στις περιπτώσεις που ο Ειδικός Λογαριασμός «γυρίζει το κόκκινο», ενώ μάλιστα αναφέρεται στην ανάγκη για τήρηση αποθέματος ασφαλείας. Για αυτούς τους σκοπούς, προβλέπει ρητά τη δυνατότητα ενίσχυσης του ΕΛΥΚΩ από τον κρατικό προϋπολογισμό, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
Ο Σύνδεσμος υπενθυμίζει πως ο Λογαριασμός παρουσιάζει έλλειμμα από τον Απρίλιο του 2023, με συνέπεια από τότε οι προμηθευτές να αποζημιώνονται μερικώς για την τιμολόγηση των πελατών τους στα νησιά καθώς και των δικαιούχων ΚΟΤ.
Το «ψαλίδι» στις αποζημιώσεις ξεπερνά κατά μέσο όρο το 30%, ενώ υπάρχουν μήνες που φτάνει ακόμη και το 60%. Το πρόβλημα είχε αντιμετωπιστεί εν μέρει στις αρχές του έτους, όταν το έλλειμμα κινιόταν στα 600 εκατ., με κρατική ενίσχυση 400 εκατ. Στην πορεία ωστόσο η «τρύπα» άρχισε πάλι να μεγαλώνει, με συνέπεια το αρνητικό ισοζύγιο του ΕΛΥΚΩ (και επομένως οι οφειλές προς τις εταιρείες) να έχει ενισχυθεί πλέον στα 0,5 δισ.
Ανάγκη για νέα κρατική «ένεση»
Με βάση τον ΕΣΠΕΝ, η οικονομική κάλυψη των υπηρεσιών ΥΚΩ αποτελεί, εύλογα και θεμιτά, βασικό πυλώνα κοινωνικής πολιτικής για τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης στην ενέργεια. Ωστόσο, το κόστος της δεν μπορεί να μετατίθεται στους προμηθευτές, οι οποίοι αναγκάζονται να λειτουργούν ως άτυποι χρηματοδότες ενός μηχανισμού που ανήκει σαφώς στην ευθύνη της πολιτείας.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Σύνδεσμο καλεί την πολιτεία να αναλάβει την ευθύνη που της αναλογεί και να μεριμνήσει άμεσα κατ΄αρχάς για την εκ νέου ενεργοποίηση της δυνατότητας ενίσχυσης του ΕΛΥΚΩ από τον κρατικό προϋπολογισμό, κατόπιν οικείας απόφασης του Υπουργού Οικονομικών. Επίσης, θα πρέπει να προβλέψει αποζημίωση των προμηθευτών για το χρηματοοικονομικό κόστος που αναλαμβάνουν, μέσω συναφούς κανονιστικής ή νομοθετικής ρύθμισης.
«Η παρατεταμένη απουσία διορθωτικών μέτρων αποσταθεροποιεί τον μηχανισμό ΥΚΩ, πλήττοντας τη βιωσιμότητα και την αξιοπιστία του, κατά τρόπο που υπονομεύει την παροχή της υπηρεσίας και θέτει σε κίνδυνο τον ίδιο τον σκοπό της κοινωνικής πολιτικής που καλείται να υπηρετήσει ο ΕΛΥΚΩ», καταλήγει ο ΕΣΠΕΝ.
