Ορόσημο για την αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας στην ενέργεια, εκτιμούν υψηλόβαθμα στελέχη του ΥΠΕΝ ότι αποτέλεσε η διεξαγωγή στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα της 6ης Συνόδου της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC). Αποτιμώντας τη διοργάνωση, οι πηγές του υπουργείου επισημαίνουν ότι έβαλε τη χώρα μας στο επίκεντρο των ενεργειακών εξελίξεων, καθιστώντας την «γέφυρα επικοινωνίας» ανάμεσα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Υπενθυμίζεται ότι, κατά τις διήμερες εργασίες της P-TEC, από αμερικανικής πλευράς έδωσε το «παρών» υψηλόβαθμη πολιτική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον υπουργό Εσωτερικών των ΗΠΑ και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας, Νταγκ Μπέργκαμ, καθώς και τον υπουργό Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ. Την Κομισιόν εκπροσώπησε η Διευθύντρια της DG Energy, Ντίτε Γιουλ Γιόργκενσεν.
Τα στελέχη της αμερικανικής ηγεσίας εξέφρασαν τη στήριξη των ΗΠΑ στο σχέδιο της ΕΕ για πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο, με την προμήθεια της Γηραιάς Ηπείρου με άφθονο και οικονομικά προσιτό LNG. Μάλιστα, σε αυτή την κατεύθυνση, στο περιθώριο της εκδήλωσης, υπογράφηκε και το πρώτο στη ΝΑ Ευρώπη μακροχρόνιο συμβόλαιο προμήθειας LNG από ΗΠΑ (μεταξύ της κοινοπραξίας Aktor – ΔΕΠΑ Εμπορίας και της αμερικανικής Venture Global). Πρώτοι υποψήφιοι προορισμοί του καυσίμου είναι η Ουκρανία και η Ρουμανία, με πιθανή προσθήκη στην πορεία και εταιρειών από άλλες χώρες του Κάθετου Διαδρόμου.
Ο ρόλος του DFC
Σύμφωνα πάντως με τις πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τα deal και οι επαφές στην 6η P-TEC αποτελούν το πρώτο βήμα στην ενεργειακή σύγκλιση ΕΕ – ΗΠΑ, για την κατακόρυφη αύξηση των ευρωπαϊκών εισαγωγών αμερικανικού LNG – στο πλαίσιο και της συμφωνίας αγοράς από την ΕΕ αμερικανικών ενεργειακών προϊόντων αξίας 750 δισ. δολαρίων εντός 3ετίας. Κι αυτό γιατί σε αμέσως επόμενη φάση, η πολιτική στήριξη των ΗΠΑ θα πάρει και τη μορφή οικονομικής στήριξης, με τη χρηματοδότηση απαραίτητων έργων και υποδομών στην ευρύτερη περιοχή.
Η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο αφορά ιδιαίτερα τις χώρες που εξακολουθούν να ανεφοδιάζονται από τη Μόσχα μέσω του αγωγού TurkStream – δηλαδή χώρες τις νοτιοανατολικής Ευρώπης (Ελλάδα και Βαλκάνια), της ανατολικής (Μολδαβία, Ουγγαρία) και της κεντρικής (Ουγγαρία, Σλοβακία). Οι αγορές αυτές λαμβάνουν περί τα 15 bcm ρωσικού καυσίμου ετησίως, το οποίο για να αντικατασταθεί, χρειάζεται οι εναλλακτικές οδεύσεις να μπορούν να υποστηρίξουν ανάλογη μεταφορική ικανότητα. Κάτι που, με τη σειρά του, θα μπορεί να συμβεί μόνον αν βρεθεί χρηματοδότηση ώστε να αναβαθμιστούν.
Τον ρόλο αυτό αναμένεται να αναλάβει o αναπτυξιακός οργανισμός DFC (Development Finance Corporation) του αμερικανικού Δημοσίου. Εξάλλου, στόχος ίδρυσης του DFC το 2019 ήταν η επένδυση σε έργα με γεωστρατηγικό χαρακτήρα, ώστε να αναχαιτιστεί η επέκταση των ρωσικών και κινεζικών σφαιρών επιρροής.
Ποιες επενδύσεις «φωτογράφισε» ο υπουργός Ναυτιλίας
Όσον αφορά τα προς χρηματοδότηση έργα, οι εκπρόσωποι του ΥΠΕΝ επισημαίνουν πως η οριστικοποίησή τους βρίσκεται σε εξέλιξη από το DFC – επομένως δεν είναι ξεκάθαρο τι θα περιλαμβάνουν στη χώρα μας. Τονίζουν πάντως ότι σε κάθε περίπτωση θα αφορούν αναβαθμίσεις του Κάθετου Διαδρόμου αερίου, όπως επίσης και συνολικές υποδομές – όπου εκτός από νέους αγωγούς αερίου και πλωτές δεξαμενές «υποδοχής» LNG (FSRU), θα καλύπτουν και λιμάνια.
Όσον αφορά ωστόσο το ελληνικό «αποτύπωμα» των επενδύσεων του DFC, ακόμη πιο διαφωτιστικός ήταν ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Βασίλης Κικίλιας, σε συνέντευξη που παραχώρησε πριν από δύο 24ωρα σε τηλεοπτικό σταθμό. Ο κ. Κικίλιας μίλησε για την οριστικοποίηση των σχετικών αποφάσεων το αμέσως επόμενο διάστημα, οι οποίες για την Ελλάδα, θα αφορούν μεταξύ άλλων ένα λιμάνι ή και λιμάνια. Επίσης, άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο για αμερικανικά κεφάλαια στην ανάπτυξη ενός δεύτερου FSRU.
«Θα γίνουν αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα, σε λιμάνι ή λιμάνια που θα έχουν παράλληλα ενεργειακή χρήση, με σιδηρόδρομο και αεροδρόμιο κοντά και με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να μπορούν να εξυπηρετήσουν το εμπορικό αλλά και το γεωστρατηγικό - γεωπολιτικό, ενδεχομένως και αμυντικό κομμάτι» ανέφερε χαρακτηριστικά, εξηγώντας ότι «πιθανώς, άλλο ένα FSRU, με τη δυνατότητα ένα λιμάνι να κινήσει cargo, containers, RO-RO, LNG κλπ πλοία, αλλά και να φιλοξενήσει, ενδεχομένως, ακόμα και πολεμικά πλοία, μπορεί να εξυπηρετήσει όλη τη στρατηγική της περιοχής».
