Σε δεύτερη διαδοχική μείωση επιτοκίων κατά κατά 25 μονάδες βάσης προχώρησε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) για δεύτερη συνεχόμενη φορά, όπως ανέμενε η συντριπτική πλειοψηφία της αγοράς.
Ειδικότερα, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC) ψήφισε 10 προς 2 το βασικό επιτόκιο να ανέλθει στο εύρος επιτοκίων του 3,75% - 4%. Πιο συγκεκριμένα, ο Στίβεν Μίραν ψήφισε υπέρ μίας μείωσης κατά 0,5 μονάδες βάσης και ο Τζέφρι Σμιντ τάχθηκε υπέρ της διατήρησης των επιτοκίων στα τρέχοντα επίπεδα.
Εκτός από τη μείωση των επιτοκίων, η Fed ανακοίνωσε ότι θα βάλει τέλος στη μείωση των αγορών περιουσιακών στοιχείων, μια διαδικασία γνωστή ως ποσοτική σύσφιξη, την 1η Δεκεμβρίου.
Οι αξιωματούχοι, αναγνώρισαν την ιδιόμορφη συγκυρία κατά την οποία κλήθηκαν να λάβουν αποφάσεις για τη νομισματική πολιτική στα.. «τυφλά» καθώς δεν έχουν στα χέρια τους σημαντικά ικονομικά στοιχεία λόγω του shutdown της ομοσπονδιακής κυβέρνησης που οδεύει να συμπληρώσει ένα μήνα.
Στην ανακοίνωση της Fed, υπογραμμίζεται πως τα διαθέσιμα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η οικονομία αναπτύσσεται με μέτριο ρυθμό. Υπενθυμίζεται ότι στην απόφαση του Σεπτεμβρίου, αναφερόταν ότι η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους.
Όσον αφορά τον πληθωρισμό, αναφέρει ότι «έχει αυξηθεί από τις αρχές του έτους και παραμένει σε σχετικά υψηλά επίπεδα».
«Η αύξηση των θέσεων εργασίας έχει επιβραδυνθεί φέτος και το ποσοστό ανεργίας έχει αυξηθεί, αλλά παρέμεινε χαμηλό μέχρι τον Αύγουστο. Οι πιο πρόσφατοι δείκτες συνάδουν με αυτές τις εξελίξεις» σημειώνουν. Ωστόσο, τονίζουν ότι «οι κίνδυνοι για την απασχόληση αυξήθηκαν τους τελευταίους μήνες».
Υπενθυμίζεται ότι τον Σεπτέμβριο, η Fed μείωσε για πρώτη φορά τα επιτόκια έπειτα από 9 μήνες καθώς τηρούσε στάση αναμονής, μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ και τους σαρωτικούς δασμούς που επέβαλε στις εισαγωγές προϊόντων στις ΗΠΑ.
Γιατί η Fed ρισκάρει την αξιοπιστία της με τις μειώσεις επιτοκίων
Με τον πληθωρισμό να παραμένει κολλημένος στο 3%, η αιτιολόγηση των μειώσεων κάθε άλλο παρά σαφής είναι. Η οικονομία συμπεριφέρεται απρόβλεπτα, ενώ το κλείσιμο της κυβέρνησης εμποδίζει τη συλλογή κρίσιμων δεδομένων. Επίσης, η αγορά εργασίας επιβραδύνεται, ωστόσο η αντίφαση ανάμεσα στον επίμονα υψηλό πληθωρισμό, οικονομική ασάφεια και αυτοπεποίθηση των επενδυτών ως προς τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής είναι ανησυχητική. Οι επενδυτές ίσως αρχίσουν να πιστεύουν ότι η Fed, παρά τις δεσμεύσεις της, είναι διατεθειμένη να ανεχθεί πληθωρισμό 3% επ’ αόριστον.
Ο Τζερόμ Πάουελ και η ομάδα του αντιμετωπίζουν προβλήματα που δεν δημιούργησαν οι ίδιοι, κυρίως την αβεβαιότητα που προκαλούν οι μεταβαλλόμενοι δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ και οι επιθέσεις στην ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας. Ωστόσο, αυτή η επιπλέον σύγχυση αποτελεί έναν ακόμη λόγο να αποφευχθεί η υπερβολική χαλάρωση. Οι επενδυτές δεν δείχνουν να συμμερίζονται αυτή την επιφυλακτικότητα· στηριζόμενοι στο «dot plot» της Fed και στις πρόσφατες δηλώσεις αξιωματούχων, αποδίδουν πιθανότητες άνω του 90% για μία ακόμη μείωση των 25 μονάδων βάσης το Δεκέμβριο.
Ο πυρήνας του δείκτη PCE, το μέτρο που προτιμά η Fed, είχε μειωθεί στο 3,1% στο τέλος του 2023. Όμως, δύο χρόνια αργότερα, παραμένει γύρω στο 3%. Αναλυτές που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg προβλέπουν ότι σε ένα χρόνο θα είναι μόλις λίγο χαμηλότερος. Οι προβλέψεις για την ανεργία έχουν αυξηθεί ελαφρά, αλλά παραμένουν συμβατές με την πλήρη απασχόληση. Οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη, αντίθετα, είναι καλύτερες από πριν. Με όλα αυτά, η Fed μειώνει τα επιτόκια; Θα ήταν εύκολο, αναφέρει το Bloomberg, εάν ο στόχος της είναι 3% και όχι 2%.
Η Fed υποστηρίζει ότι το μακροπρόθεσμο πραγματικό επιτόκιο είναι 1%. Με πληθωρισμό στο 3%, αυτό συνεπάγεται ουδέτερο επιτόκιο 4%, δηλαδή περίπου εκεί όπου βρίσκεται τώρα. Επομένως, απλώς διατηρώντας αμετάβλητο το επιτόκιο, η Fed θα ανεχόταν πληθωρισμό 3%, δεδομένου ότι η μείωσή του δύσκολα δείχνει δέσμευση στο 2%.
Η Fed τονίζει ότι η «ισορροπία κινδύνων» ως προς τη διπλή της εντολή έχει μεταβληθεί: η αγορά εργασίας, λέει, επιβραδύνεται πολύ γρήγορα, ενώ ο πληθωρισμός συνεχίζει να υποχωρεί αργά, χάρη σε ένα επιτόκιο που παραμένει «μέτρια περιοριστικό». Και τα δύο σκέλη αυτού του επιχειρήματος είναι αμφισβητήσιμα. Οι προσλήψεις έχουν μειωθεί αισθητά, πράγματι, αλλά η ανεργία έχει αυξηθεί ελάχιστα. Πιθανότατα, η αιτία είναι ότι η καταστολή της παράτυπης μετανάστευσης έχει μειώσει την προσφορά εργασίας, γεγονός που σημαίνει ότι αυξημένη ζήτηση μπορεί να οδηγήσει σε άνοδο μισθών, διατηρώντας τον πληθωρισμό επίμονα υψηλό, ακόμη κι αν οι προσλήψεις μειώνονται. Επιπλέον, η δημοσιονομική πολιτική έχει ενισχύσει τη ζήτηση μέσω των φορολογικών περικοπών του λεγόμενου μεγάλου και όμορφου νομοσχεδίου. Στο μεταξύ, όπως σημειώθηκε, ο πληθωρισμός υποχωρεί πολύ αργά, και ένα επιτόκιο 3,5% δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί περιοριστικό.
Η αξιοπιστία της Fed υπονομεύεται περαιτέρω από την εντύπωση ότι μπορεί να υποκύπτει στις πιέσεις του Λευκού Οίκου για φθηνότερο χρήμα και από το γεγονός ότι η ιδέα ενός στόχου πληθωρισμού 3% δεν είναι, στην πραγματικότητα, αβάσιμη. Πολλοί ακαδημαϊκοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι ένας υψηλότερος στόχος θα επέτρεπε στην αγορά εργασίας να προσαρμόζεται πιο ευέλικτα, και θα μείωνε την πιθανότητα η Fed να παγιδευτεί ξανά στο μηδενικό κατώτατο όριο επιτοκίων σε μελλοντική ύφεση. Η ανοχή σε 3% πληθωρισμό επ’ αόριστον δεν θα ήταν παράλογη, ειδικά αν η ανεργία συνέχιζε να αυξάνεται.
