Με ταχύ βηματισμό προχωρά η ΕΔΕΥΕΠ στην αξιολόγηση των προσφορών που έχει καταθέσει η κοινοπραξία Chevron–Helleniq Energy για τα τέσσερα θαλάσσια μπλοκ του διαγωνισμού. Παρόλο που η διαδικασία περιλαμβάνει και διαπραγμάτευση με το κοινοπρακτικό σχήμα για το οικονομικό σκέλος των προσφορών, πρόκειται να κλείσει το αργότερο έως το τέλος Οκτωβρίου.
Υπενθυμίζεται ότι τα τέσσερα θαλάσσια μπλοκ είναι τα «Νότια της Κρήτης 1», «Νότια της Κρήτης 2», «Νότια της Πελοποννήσου» και «Α2», συνολικής έκτασης 47.000 τετρ. χιλιομέτρων περίπου. Οι δύο εταιρείες έχουν καταθέσει ισάριθμες προσφορές με τα προς παραχώρηση οικόπεδα.
Στόχος της Διαχειριστικής Εταιρείας είναι, αν αυτό καταστεί εφικτό, η εισήγηση προς το ΥΠΕΝ να επισπευσθεί έτι περαιτέρω, προς τα μέσα Οκτωβρίου. Στην περίπτωση που αυτό επιτευχθεί, τότε οι Συμβάσεις Μίσθωσης θα οριστικοποιηθούν μέσα σε λίγες εβδομάδες και θα σταλούν για προσυμβατικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο εντός του μήνα.
Στη Βουλή για κύρωση
Μια τέτοια εξέλιξη θα αφήσει επαρκές περιθώριο για την επίτευξη του καθοριστικού οροσήμου: την κατάθεση των Μισθώσεων στη Βουλή για κύρωση έως το τέλος του 2026 ή, το αργότερο, στις αρχές του 2027. Το χρονοδιάγραμμα αυτό υπογράμμισε την Πέμπτη σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου.
Όπως σημείωσε, με την κύρωση θα ανοίξει ο δρόμος για σεισμικές και γεωφυσικές έρευνες, οι οποίες τοποθετούνται στη διετία 2026-2027. Τα αποτελέσματά τους θα δείξουν αν υφίστανται εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα και, κατά συνέπεια, αν οι εταιρείες θα ανάψουν στη συνέχεια «πράσινο φως» για ερευνητικές γεωτρήσεις.
Η τήρηση του χρονοδιαγράμματος συνιστά για την κυβέρνηση κρίσιμη προτεραιότητα. Η επιδίωξη είναι σαφής: η χώρα να συνεχίσει να εκπέμπει σήμα επενδυτικής σταθερότητας στον τομέα υδρογονανθράκων. Επομένως, θεωρείται απαραίτητο να ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός στους χρόνους που έχουν δημόσια ανακοινωθεί, ώστε μέχρι τις αρχές του 2025 να έχει κλειδώσει η παραχώρηση των τεσσάρων θαλάσσιων μπλοκ στην κοινοπραξία.
Διπλό όφελος
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, ήδη από τη στιγμή που κατατέθηκαν οι προσφορές, η Αθήνα έχει αποκομίσει έμπρακτο γεωπολιτικό όφελος. Κι αυτό γιατί η παρουσία της Chevron με τη Helleniq Energy στα συγκεκριμένα τεμάχια ακυρώνει στην πράξη το τουρκολιβυκό μνημόνιο και συνιστά de facto αναγνώριση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Έτσι, η γεωπολιτική ισχύς της χώρας αναβαθμίζεται ουσιαστικά.
Υπενθυμίζεται ότι τα οικόπεδα νοτίως της Κρήτης οριοθετήθηκαν από την Ελληνική Δημοκρατία με βάση την αρχή της μέσης γραμμής, αναγνωρίζοντας πλήρη επήρεια στα νησιά. Κάτι που η Λιβύη (υποκινούμενη από την Άγκυρα) προσπάθησε να αμφισβητήσει, προχωρώντας σε ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ, όπου κατέθεσε χάρτη με υφαλοκρηπίδα έως την Κρήτη. Επομένως, η εξέλιξη του διαγωνισμού «μεταφράζεται» σε έμπρακτη απόρριψη των τουρκολιβυκών αιτιάσεων.
Μάλιστα, η εμπλοκή ενός αμερικανικού κολοσσού μειώνει κατακόρυφα τις πιθανότητες οι αμφισβητήσεις σε διπλωματικό επίπεδο να μεταφερθούν επί του πεδίου. Παράλληλα, το γεγονός ότι η Λιβύη θέλει να προσελκύσει τους μεγάλους παγκόσμιους «παίκτες» όπως η Chevron και σε δικά της μπλοκ, τα οποία μάλιστα έχουν επίσης χαραχτεί με την αρχή της μέσης γραμμής, θεωρείται ότι μπορεί να δημιουργήσει τριγμούς στην τουρκολιβυκή συμμαχία.
Το μεγάλο στοίχημα, βέβαια, είναι το διπλωματικό κέρδος να συνδυαστεί και με ενεργειακά οφέλη. Η πιθανότητα ύπαρξης αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων παραμένει ανοικτή και θα κριθεί από τις έρευνες. Αν επιβεβαιωθεί, οι επιπτώσεις θα είναι κομβικές. Όπως τόνισε ο Στ. Παπασταύρου, «μια επιτυχής κατάληξη του διαγωνισμού θα χαρίσει στην πατρίδα μας ενεργειακή αυτάρκεια, κάτι εξαιρετικά κρίσιμο στις τρέχουσες συνθήκες γεωπολιτικής αστάθειας».
