Την εκτίμηση ότι η ανάπτυξη παραμένει ισχυρή και ότι διατηρείται η πρόβλεψη για ρυθμό 2,2% φέτος, μετέφερε κατά την παρουσίαση της τριμηνιαίας έκθεσης, ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (ΓΠΚΒ) Ιωάννης Τσουκαλάς. Περιέγραψε τα 3 πλεονεκτήματα και τους 4 κινδύνους για την πραγματική οικονομία. Επισημάνθηκε πως η ανάπτυξη είναι ικανοποιητική, δεδομένης της διεθνούς γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Εξήγησε, ωστόσο, ότι, παρά τη δυναμική αυτή, απαιτούνται πολλά χρόνια, 10 με 15, όχι για να επιτευχθεί πραγματική σύγκλιση -η οποία είναι ένα μεγάλο στοίχημα όπως είπαν- αλλά για να επιστρέψει το ελληνικό βιοτικό επίπεδο στα επίπεδα που ήταν πριν ξεσπάσει η δημοσιονομική κρίση. Τότε το διαθέσιμο εισόδημα έφτανε στο 80-85% του κοινοτικού μέσου όρου και τώρα το διαθέσιμο εισόδημα είναι στο 70%, επισημάνθηκε. «Είμαστε στο μέσο, αν όχι στο ένα τρίτο της διαδρομής».
Σύμφωνα με τον κ. Τσουκαλά, η πραγματική σύγκλιση εκτιμάται πως απαιτεί να έχουμε ρυθμό ανάπτυξης πάνω από 2% με περισσότερες επενδύσεις και αυτό είναι ζητούμενο όταν τελειώσουν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, ανέφεραν οι πηγές. Εξήγησαν πως είναι ένα ερώτημα το πώς θα κινηθεί ταχύτερα και η Ευρωπαϊκή Ένωση για να ξεκινήσει μια συζήτηση για τον κοινό δανεισμό που θα πρέπει να χρηματοδοτήσει τις μεγάλες επενδύσεις που είναι αναγκαίες.
Στο μέτωπο του πληθωρισμού, εκφράστηκε ανησυχία για την ανθεκτικότητά του. Χαρακτηρίστηκε «θετική» η εξέλιξη της αποκλιμάκωσης της αύξησης τιμών τον Σεπτέμβριο αλλά θα πρέπει να φανεί αν θα διατηρηθεί. Επισημάνθηκε πως είμαστε σε κατάσταση υπερβάλλουσας ζήτησης και εκτιμήθηκε πως υπάρχουν πιέσεις στις τιμές από το τουριστικό προϊόν και από την αγορά κατοικίας. Εκτιμήθηκε πως με βάση όλα αυτά ο πληθωρισμός θα κινηθεί φέτος στο φάσμα του 3% που εκτιμά και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Για την υπεραπόδοση του προϋπολογισμού αναφέρθηκε πως στηρίζεται σε μεγαλύτερη αύξηση εσόδων ΦΠΑ από την προβλεπόμενη.. Υπολογίζεται πως τα επιπλέον έσοδα ΦΠΑ μπορεί να είναι της τάξης του 1 δισ. ευρώ φέτος και ένα μέρος από αυτά θα τα δεχθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μόνιμου χαρακτήρα, ανοίγοντας τον δρόμο για νέα μέτρα στήριξης. Αποκλείστηκε, ωστόσο, η μείωση της φορολογίας των κερδών των επιχειρήσεων, καθότι «έχουμε από τις χαμηλότερες στην ΕΕ». Οι πιο πρόσφορες παρεμβάσεις, θα μπορούσαν να είναι στα μεσαία κλιμάκια της φορολογίας εισοδήματος για την μεγαλύτερη εξομάλυνση της κλίμακας, για τη στήριξη των νέων αλλά και για ακόμα μεγαλύτερες υπεραποσβέσεις για επενδύσεις.
Δημοσιονομικά υπάρχει ισχυρή πιθανότητα για υπέρβαση του στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος του 3,2% του ΑΕΠ.
Προτεραιότητα το χρέος
Η προσήλωση στην ταχεία εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και η τόνωση των παραγωγικών επενδύσεων είναι κρίσιμης σημασίας παράγοντες προκειμένου ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας να επιταχυνθεί στο μέλλον, σημειώνεται στην έκθεση. Το Γραφείο θέτει ως πρώτη προτεραιότητα την ταχεία μείωση του δημοσίου χρέους καθώς υπάρχουν ευνοϊκές προϋποθέσεις μέσω της ανάπτυξης, της συνεχιζόμενης διεύρυνσης της φορολογικής βάσης και της δυνατότητας πρόωρης αποπληρωμής των ακριβότερων δανείων του επίσημου τομέα. Η μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, που είναι ο μεγαλύτερος στην Ευρωζώνη και αποτελεί παράγοντα που δυσχεραίνει την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας, θα οδηγήσει σε ταχύτερες αναβαθμίσεις του αξιόχρεου του Ελληνικού δημοσίου και δύναται να απελευθερώσει στο μέλλον δημοσιονομικό χώρο για νέες παρεμβάσεις που θα ενισχύουν την παραγωγική δυναμική της εθνικής οικονομίας.
Θετικές και αρνητικές προοπτικές για το 2025
Το πακέτο της ΔΕΘ, ο τουρισμός και η περαιτέρω διεύρυνση της φορολογικής βάσης συγκαταλέγονται στους παράγοντες που αναμένεται να επιδράσουν θετικά το 2025 στην οικονομία, ενώ η λίστα με τις αρνητικές προοπτικές περιλαμβάνει την αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές, την αγορά κατοικίας, το δημόσιο χρέος αλλά και την ανάγκη για ταχύτερη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στη δικαιοσύνη, στη δημόσια διοίκηση και στην εκπαίδευση. Αναλυτικότερα:
Θετικές Προοπτικές
• Τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν στη ΔΕΘ 2025 (φορολογικές ελαφρύνσεις, στήριξη μισθωτών και συνταξιούχων, ενίσχυση απομακρυσμένων περιοχών) αναμένεται να βελτιώσουν το διαθέσιμο εισόδημα και να στηρίξουν την κατανάλωση.
• Η ισχυρή τουριστική χρονιά του 2025 και η διεύρυνση της τουριστικής περιόδου ενισχύουν
την εξωστρέφεια της Ελληνικής οικονομίας και συμβάλλουν στην αύξηση των εξαγωγικών εσόδων.
• Η πρόοδος στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, με αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων (RRF, STEP), δημιουργεί νέες επενδυτικές ευκαιρίες σε ενέργεια, υποδομές, και τεχνολογική καινοτομία.
• Η αύξηση ξένων άμεσων επενδύσεων σε τομείς όπως τα logistics, οι ΑΠΕ και η τεχνολογία, ενισχύει τη μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή δυναμική και την ανταγωνιστικότητα.
• Η περαιτέρω διεύρυνση της φορολογικής βάσης μέσω της καθολικής εφαρμογής των μέτρων φορολογικής συμμόρφωσης θα συμβάλλει στη δημιουργία επιπλέον δημοσιονομικού χώρου στο μέλλον.
• Η συμφωνία εξαγοράς της ΕΧΑΕ από την Euronext αποτελεί μια ένδειξη των θετικών προοπτικών της ελληνικής οικονομίας. Για την ελληνική κεφαλαιαγορά, η συμφωνία αναμένεται να έχει σημαντικά οφέλη καθώς το ελληνικό χρηματιστήριο θα ενταχθεί σε ένα δίκτυο εισηγμένων εταιρειών με υψηλή συνολική κεφαλαιοποίηση.
Συνεπώς, η συμφωνία αναμένεται να ενισχύσει το ‘βάθος’ της ελληνικής κεφαλαιαγοράς και την πρόσβαση των ελληνικών επιχειρήσεων σε διεθνή κεφάλαια.
Αρνητικές Προοπτικές
• Η παρατεταμένη αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές ενέργειας και οι γεωπολιτικές εντάσεις (Ουκρανία, Μέση Ανατολή) συνεχίζουν να αποτελούν σημαντική πηγή κινδύνου για τον πληθωρισμό και την ενεργειακή ασφάλεια.
• Η συνεχιζόμενη άνοδος των ενοικίων και η έλλειψη προσιτής κατοικίας αποτελούν σημαντική κοινωνική και οικονομική πρόκληση, ιδίως για τα νέα νοικοκυριά και τις αστικές περιοχές.
• Η δημογραφική συρρίκνωση και η γήρανση του πληθυσμού περιορίζουν τη δυναμική της αγοράς εργασίας και αυξάνουν τις μελλοντικές δαπάνες για συντάξεις και υγεία.
• Η πιθανότητα καθυστερήσεων στην υλοποίηση επενδύσεων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης μπορεί να ανακόψει τη βραχυπρόθεσμη αναπτυξιακή ώθηση.
• Το υψηλό δημόσιο χρέος εξακολουθεί να αποτελεί παράγοντα ευπάθειας, ιδίως σε περίπτωση αύξησης του κόστους δανεισμού διεθνώς.
• Η ανάγκη για ταχύτερη εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στη δικαιοσύνη, στη δημόσια διοίκηση και στην εκπαίδευση παραμένει καθοριστική.
