Οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και το σύνολο της διαχείρισης των ευρωπαϊκών κονδυλίων πρόκειται να μπουν στο μικροσκόπιο κλιμακίου στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που επισκέπτεται τη χώρα μας αυτή την εβδομάδα.
Ενδεικτικό της σημασίας που δίνει η Κομισιόν στην εκτέλεση του σχεδίου «Ελλάδα 2.0» είναι ότι επικεφαλής του κλιμακίου είναι η Σελίνε Γκάουντερ Γενική Διευθύντρια του ειδικού Task Force για τις Μεταρρυθμίσεις και τις Επενδύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αποτελεί την βασική υπηρεσία του ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Μαζί της θα βρίσκεται και o Ντέκλαν Κοστέλο, νούμερο δύο της γενικής διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και παλιός… γνώριμος της Ελλάδας από τις εποχές των μνημονίων.
Κατά την προηγούμενη επίσκεψή του στη χώρα μας, πριν από περίπου επτά μήνες, ο κ. Κοστέλο είχε προειδοποιήσει για τη δυσκολία απορρόφησης των πολύ υψηλών κοινοτικών κονδυλίων που κατευθύνονται στη χώρα μας, τα μεγέθη των οποίων δοκιμάζουν τις δυνατότητες του κρατικού μηχανισμού. «Η μεγαλύτερη πρόκληση για την Ελλάδα είναι περισσότερο η ικανότητα απορρόφησης, παρά η έλλειψη κεφαλαίων» είχε τονίσει κατά την διάρκεια ειδικής ημερίδας τον περασμένο Φεβρουάριο υπογραμμίζοντας πως τα κοινοτικά κονδύλια από Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ έως το 2030 ξεπερνούν τα 56 δισ. ευρώ ή περίπου το 25% του ελληνικού ΑΕΠ.
Βασική προτεραιότητα το Ταμείο Ανάκαμψης
Αντίστοιχο αλλά ακόμη πιο επιτακτικό αναμένεται να είναι το μήνυμα που θα κομίσουν και αυτή τη φορά από τις Βρυξέλλες τα στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Νούμερο ένα προτεραιότητα είναι το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς απομένει πλέον λιγότερο από ένας χρόνος για την «ώρα της κρίσης», δηλαδή την 31η Αυγούστου 2026 που θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί όλα τα ορόσημα του Εθνικού Σχεδίου και να έχει υποβληθεί το τελευταίο αίτημα πληρωμής.
Όπως έχει γράψει το insider.gr η ελληνική πλευρά θα κληθεί να πάρει γενναίες αποφάσεις για μια σειρά από έργα τα οποία κινδυνεύουν με απώλεια χρηματοδότησης αν δεν ολοκληρωθούν εγκαίρως. Σύμφωνα με πληροφορίες στο επίκεντρο βρίσκονται πολλά ψηφιακά έργα που βρίσκονται μεν σε εξέλιξη αλλά φαίνεται ότι δεν θα προλάβουν τις προθεσμίες επειδή δεν υλοποιούνται όπως θα έπρεπε ή καθυστέρησαν να ξεκινήσουν.
Ακόμη θα εξεταστεί η πορεία εμβληματικών έργων όπως ο ΒΟΑΚ, ο σταθμός αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία , το πρόγραμμα κοινωνικής αντιπαροχής, η μεταρρύθμιση του ΟΣΕ και οι μεταρρυθμίσεις και τα έργα στον τομέα της Υγείας όπως για παράδειγμα ο προσωπικός ιατρός.
Στο στόχαστρο θα βρεθούν και τα δύο προγράμματα επενδύσεων για την εγκατάσταση μπαταριών.
Στόχος είναι να εντοπιστούν έγκαιρα τα έργα που δεν βγαίνουν και να απενταχθούν από το εθνικό σχέδιο «Ελλάδα 2.0» με προοπτική να αναζητηθεί χρηματοδότηση για αυτά είτε από άλλες πηγές (ΕΣΠΑ, άλλα κοινοτικά ταμεία κλπ) είτε από το εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Όλα αυτά μαζί με μια σειρά αναδιατυπώσεων, και αλλαγές ποσοστικών στόχων θα αποτυπωθούν στο νέο αίτημα αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που θα κατατεθεί στις Βρυξέλλες ενόψει του εβδόμου αιτήματος πληρωμής που σχεδιάζεται να υποβληθεί πριν το τέλος του έτους.
Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως των αναθεωρήσεων που θα συνεχιστούν και στα δύο αιτήματα πληρωμής του 2026 ο κρατικός μηχανισμός θα πρέπει να ανεβάσει ταχύτητες θα πρέπει να ολοκληρωθούν σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα 40 μεταρρυθμίσεις και να ολοκληρωθούν 154 επενδύσεις και έργα.
Ανακατανομές και στο ΕΣΠΑ 2021-2027
Ταυτόχρονα, σε εξέλιξη βρίσκεται και η ανακατανομή των κονδυλίων του ΕΣΠΑ 2021-2027 στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης των προγραμμάτων. Η ελληνική πλευρά ετοιμάζει τις προτάσεις της για την ανακατεύθυνση κονδυλίων στους στρατηγικούς τομείς της άμυνας, της στέγασης και της τεχνολογίας που έχει ξεχωρίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προφέροντας μάλιστα ειδικά κίνητρα όπως η αυξημένη προχηματοδότηση και η χρηματοδότηση των έργων κατά 80% από κοινοτικά κονδύλια.
Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να αποφασιστεί η ανακατανομή πόρων άνω των 2 δισ. ευρώ με έμφαση στην στέγαση καθώς σχεδιάζεται πρόγραμμα που θα συνδυάζει την ενεργειακή αναβάθμιση και την ανακαίνιση παλαιών κατοικιών για να αυξηθεί η προσφορά κατοικίας στη χώρα μας. Ακόμη αναμένεται να μεταφερθούν κονδύλια και σε έργα για τη διαχείριση υδάτων αλλά και στην άμυνα και ειδικά στις υποδομές διπλής χρήσης (δηλαδή με πολιτική και στρατιωτική αξιοποίηση) όπως τα οδικά έργα και τις γέφυρες. Σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι στα νέα προγράμματα για τους στρατηγικούς τομείς ανοίγει η πόρτα συμμετοχής και για τις μεγάλες επιχειρήσεις που κατά κανόνα μένουν εκτός των χρηματοδοτήσεων του ΕΣΠΑ.
Οι προτάσεις της ελληνικής πλευράς για την αναθεώρηση του ΕΣΠΑ 2021-2027 θα πρέπει να κατατεθούν στις Βρυξέλλες στο τέλος της χρονιάς και στο πλαίσιο της προετοιμασίας αναμένεται να έρθουν την μεθεπόμενη εβδομάδα στη χώρα μας στελέχη των αρμόδιων υπηρεσιών της ΕΕ.
