Η παρατεταμένη πολιτική κρίση της Γαλλίας την έχει μετατρέψει σε δημοσιονομικό σημείο ανάφλεξης της Ευρωζώνης, αναλαμβάνοντας έναν ρόλο που έπαιζε εδώ και καιρό η Ιταλία, σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg.
Η αλλαγή σκυτάλης έγινε έντονα αισθητή την Παρασκευή, όταν η Γαλλία υπέστη τη δεύτερη υποβάθμισή της σε μια εβδομάδα, όταν η Ιταλία κέρδισε την πρώτη αναβάθμιση από την Fitch από το 2021.
Οι αιτίες ανησυχίας για το Παρίσι είναι σαφείς: η αστάθεια από τις πρόωρες εκλογές του 2024, η αποτυχία επίτευξης των στόχων για το έλλειμμα και η έλλειψη ξεκάθαρης πορείας για τη δημοσιονομική εξυγίανση. Το γαλλικό κοινοβούλιο είναι διαιρεμένο και το Παρίσι έχει τον πέμπτο πρωθυπουργό του σε λιγότερο από δύο χρόνια.
Στην Ιταλία, εν τω μεταξύ, η σημερινή κυβέρνησή της με επικεφαλής την πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι βρίσκεται στην εξουσία εδώ και σχεδόν τρία χρόνια, μια ασυνήθιστα μεγάλη θητεία, και έχει μάλιστα καταφέρει να επιταχύνει τον ρυθμό μείωσης του ελλείμματος.
Οι οίκοι αξιολόγησης «τιμώρησαν» το υψηλό δημόσιο χρέος και την χρόνια χαμηλή ανάπτυξη της Ιταλίας με μια σειρά υποβαθμίσεων από το 2011 και μετά. Η Γαλλία έχασε το κορυφαίο πιστοληπτικό της στάτους το ίδιο διάστημα, αλλά διατηρούσε θετικό προφίλ από το 2016 και μετά.
Η εκλογή του Εμανουέλ Μακρόν το 2017 παρέτεινε την περίοδο σταθερότητας, καθώς οίκοι και επενδυτές χαιρέτισαν τα φιλοαναπτυξιακά και επιχειρηματικά σχέδιά του και κατάφερε να διατηρήσει την ιδιότητα της Γαλλίας ως βασικού μέλους της νομισματικής ζώνης, όχι πολύ πίσω από τη Γερμανία.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά από μια απότομη αύξηση του κόστους δανεισμού, όμως καθ' όλη την περίοδο της χαμηλής απόδοσης της Ρώμης, οι δαπάνες στη Γαλλία ήταν σημαντικά υψηλότερες.
Μειώθηκαν αισθητά μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Μακρόν, αλλά όταν εμφανίστηκε η Covid, και οι δύο χώρες δαπάνησαν τεράστια ποσά. Ο Γάλλος πρόεδρος επανέλαβε το «whatever it takes» του Μάριο Ντράγκι, υποσχόμενος να αποτρέψει την κατάρρευση της οικονομίας.
Καθώς η σκόνη κατακάθισε μετά την πανδημία και την πληθωριστική κρίση που ακολούθησε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι δαπάνες της Γαλλίας όχι μόνο δεν μειώθηκαν αλλά εξακολουθούν να είναι στο υψηλότερο επίπεδο μεταξύ των προηγμένων οικονομιών του κόσμου.
Με μεγαλύτερες δαπάνες από την Ιταλία, η Γαλλία χρειαζόταν πάντα να εισπράττει περισσότερους φόρους. Τα τελευταία χρόνια, τα ταμεία του ιταλικού κράτους έχουν επωφεληθεί από την ψηφιοποίηση των φορολογικών ελέγχων, καθώς και από την ευρύτερη χρήση online πληρωμών.
Ο Μακρόν, εν τω μεταξύ, προωθούσε μια επιθετική φιλοαναπτυξιακή ατζέντα με μεγάλες φορολογικές περικοπές για τις επιχειρήσεις ώστε να επιφέρει την οικονομική ανάκαμψη που θα μείωνε το κόστος των τεράστιων δημόσιων δαπανών. Αλλά αποδείχθηκε ανεπαρκές.
Από την άλλη πλευρά, η ιταλική ανάπτυξη χαμήλωσε στροφές το τελευταίο τρίμηνο παρά το γεγονός ότι σχεδόν 200 δισ. ευρώ σε επενδύσεις προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ.
Το βάρος χρέους της Ιταλίας εξακολουθεί να είναι μεγαλύτερο, αλλά η διαφορά συρρικνώνεται γρήγορα καθώς το αδιέξοδο στην αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών επιμένει στο Παρίσι.
