Με ένα συνολικό κονδύλι ύψους 600 εκατ. ευρώ, το οποίο θα επιμεριστεί ισόποσα στην 3ετία, έχει αποφασίσει η κυβέρνηση να στηρίξει τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, με σκοπό τη μείωση του κόστους με το οποίο αυτές καλύπτουν τις ανάγκες τους σε ρεύμα. Όπως έχει γράψει το insider.gr, το «πράσινο φως» για την ελάφρυνση της βιομηχανίας άναψε μέσα στο καλοκαίρι, με την πρόθεση της κυβέρνησης να είναι να οριστικοποιηθεί άμεσα η σχετική παρέμβαση, ώστε να δρομολογηθεί η εφαρμογή της.
Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, στο διάστημα που μεσολάβησε «κλείδωσε» και το ποσό της στήριξης – το οποίο καθορίστηκε σε 200 εκατ. για κάθε ένα από τα τρία χρόνια ισχύος του μέτρου. Ως συνέπεια, αυτό που απομένει πλέον είναι να αποφασιστούν όλες οι παράμετροι για τη «φόρμουλα» με την οποία θα παρασχεθεί η εν λόγω ελάφρυνση.
Η οριστικοποίηση των παραμέτρων βρίσκεται στην ατζέντα σημερινής άτυπης διυπουργικής σύσκεψης, που θα πραγματοποιηθεί υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη. Στη σύσκεψη θα συμμετάσχουν επίσης οι Υπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκη, Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, και Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος.
Η «αρχιτεκτονική» του μέτρου
Όπως έχει γράψει το insider.gr, η αρχιτεκτονική του μέτρου θα βασιστεί στο ιταλικό μοντέλο «Energy Release 2.0», το οποίο έχει υιοθετηθεί από τη γειτονική χώρα για τη στήριξη της βιομηχανικής παραγωγικής της βάσης. Έτσι, οι εγχώριες βιομηχανίες θα λάβουν ένα τριετές «ενεργειακό δάνειο», με ποσότητες «πράσινου» ηλεκτρισμού σε σταθερή τιμή για όλο αυτό το χρονικό διάστημα (στην Ιταλία η τιμή καθορίστηκε στα 65 ευρώ ανά Μεγαβατώρα). Το «δάνειο» αυτό θα αφορά όλες τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις υψηλής και μέσης τάσης (υπολογίζονται σε 60), καλύπτοντας το ποσοστό των αναγκών τους σε ρεύμα που θα επιλέξει η πολιτεία.
Για παράδειγμα, στην Ιταλία καλύπτεται το 30% της κατανάλωσης των ενεργοβόρων βιομηχανιών σε ετήσια βάση. Σε κάθε περίπτωση, το «δάνειο» θα συναφθεί με τον ΔΑΠΕΕΠ, υπογράφοντας με τον Διαχειριστή ένα συμβόλαιο (σύμβαση επί της διαφοράς, CfD), το οποίο θα διασφαλίζει ότι η τιμή τροφοδοσίας των επιχειρήσεων θα είναι σταθερή.
Όπως είναι φυσικό, για να εξασφαλίζεται ανταγωνιστικό κόστος στις βιομηχανίες η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας του «δανείου» θα πρέπει να είναι χαμηλότερη από το χονδρεμπορικό κόστος – εξ ου και η επιλογή των 65 ευρώ ανά Μεγαβατώρα στην Ιταλία. Αυτό σημαίνει πως ο ΔΑΠΕΕΠ θα πρέπει να αποζημιώνεται από τον εθνικό προϋπολογισμό, για να μην «γράφει» ζημίες. Στην αποζημίωση του ΔΑΠΕΕΠ έγκειται η «ένεση» με τα κρατικά κεφάλαια.
Η αρχική προσέγγιση
Για να αποπληρώσουν το «δάνειο», οι βιομηχανίες θα αναλάβουν, σε βάθος 20ετίας, να επιστρέψουν στον ΔΑΠΕΕΠ τη διπλάσια ενέργεια από αυτή που τους παραχωρήθηκε τα τρία χρόνια, στην τιμή με την οποία λάμβαναν το «ενεργειακό δάνειο» για την 3ετία. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να στηρίξουν την ανάπτυξη μονάδων ΑΠΕ που θα παράγουν την αντίστοιχη «πράσινη» ενέργεια. Τα έργα αυτά μπορούν είτε να αναλάβουν να τα κατασκευάσουν οι ίδιες οι βιομηχανίες, είτε να εξασφαλίσουν αυτή την ενέργεια συνάπτοντας PPAs με παραγωγούς ΑΠΕ για 20 χρόνια.
Όπως φαίνεται από τα παραπάνω, μία από τις βασικές παραμέτρους που θα πρέπει να κλειδώσουν είναι το ποσοστό των αναγκών των ενεργοβόρων βιομηχανιών το οποίο θα καλύπτεται. Με βάση την αρχική προσέγγιση, μέσω του μέτρου οι βιομηχανίες θα τροφοδοτούνταν με ενέργεια για το 100% της κατανάλωσής τους, δηλαδή για 7,4 TWh (Τεραβατώρες) «πράσινης» ενέργειας, για κάθε ένα από τα τρία έτη.
Σε μία τέτοια περίπτωση, οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις θα έπρεπε να επιστρέψουν 14,8 TWh την επόμενη 20ετία. Για αυτό τον σκοπό, θα χρειαζόταν να κατασκευαστούν νέα έργα ΑΠΕ ισχύος 1,3 GW περίπου.
Οι αστερίσκοι των Βρυξελλών
Με βάση το παραπάνω σενάριο, θα χρειάζονταν κρατικά κονδύλια περίπου 260 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Με δεδομένο ότι η κυβέρνηση τοποθετεί τον πήχη της κρατικής στήριξης στα 200 εκατ. ετησίως, αυτό σημαίνει πως το αρχικό σενάριο έχει ήδη αναπροσαρμοστεί.
Ένα πλεονέκτημα του «Energy Release 2.0», το οποίο έπαιξε ρόλο στην επιλογή του, είναι πως αυτό έχει πάρει το «πράσινο φως» από την DG Comp στην περίπτωση της Ιταλίας. Για την ακρίβεια, η ιταλική κυβέρνηση το έθεσε σε εφαρμογή χωρίς προηγουμένως να διαβουλευτεί με τις Βρυξέλλες, οι οποίες στη συνέχεια (όταν ζήτησαν και έλαβαν διευκρινίσεις) δεν έθεσαν ενστάσεις για την εφαρμογή του. Επομένως, σύμφωνα με μία «γραμμή σκέψης», μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα και στη χώρα μας, χωρίς να τίθεται θέμα κρατικών ενισχύσεων.
Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι οι Βρυξέλλες δεν έβαλαν μεν απαγορευτικό στην εφαρμογή του μέτρου στην Ιταλία, όμως στη σχετική επιστολή που απέστειλαν μέσα στο καλοκαίρι στη Ρώμη, απαίτησαν να υπάρξουν σημειακές τροποποιήσεις. Τροποποιήσεις οι οποίες μειώνουν τα πλεονεκτήματα για τις βιομηχανίες.
Συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις στην Ιταλία
Πιο συγκεκριμένα, ζήτησαν στο τέλος της 20ετίας των νέων έργων, να συγκριθεί η αξία της παραγωγής που αυτά θα προσφέρουν, με την επιδότηση που έλαβαν οι χονδρεμπορικές βιομηχανίες (δηλαδή το κέρδος που είχαν σε σχέση με το να αγόραζαν την αντίστοιχη ενέργεια από τη χονδρεμπορική τιμή). Η αξία των «πράσινων» Μεγαβατώρων των νέων έργων θα εξαρτηθεί από τις χονδρεμπορικές τιμές που θα επικρατούν εκείνο το χρονικό διάστημα.
Αν αυτή δεν «ισοφαρίζεται» με την επιδότηση, τότε οι καινούριες μονάδες θα πρέπει να συνεχίσουν και μετά την 20ετία να διαθέτουν την παραγωγή τους, για να «ξεπληρωθεί» το όφελος που είχαν οι ενεργοβόροι καταναλωτές. Όπως είναι φυσικό, αυτή η ρήτρα που εισήγαγαν οι Βρυξέλλες αυξάνει το ρίσκο για τους παραγωγούς ΑΠΕ, με συνέπεια να εμφανίζονται πλέον απρόθυμοι να λάβουν μέρος στο σχήμα στήριξης.
Παράλληλα, οι Βρυξέλλες ζητούν και άλλες επιμέρους αλλαγές, με συνέπεια το σχήμα να μην έχει αρχίσει να «τρέχει» στην Ιταλία.
Οι ενστάσεις της ΕΒΙΚΕΝ
Σε αυτό το πλαίσιο, και για να μην υπάρξουν δυσάρεστες εκπλήξεις και στο ελληνικό σχήμα στήριξης, η ΕΒΙΚΕΝ (Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας) υποστηρίζει πως η καλύτερη λύση θα ήταν αυτό να κοινοποιηθεί πρώτα στην Κομισιόν, προς τεθεί σε εφαρμογή. Επομένως, όταν λήξουν οι διαπραγματεύσεις, θα έχει διασφαλιστεί πως δεν θα χρειαστεί να υπάρξουν εκ των υστέρων τροποποιήσεις, με συνέπεια να χαθεί ενδεχομένως ακόμη περισσότερος χρόνος.
Σύμφωνα με την ΕΒΙΚΕΝ, Προφανώς είναι στη διακριτική ευχέρεια της κυβέρνησης να αποφασίσει εάν θα το κοινοποιήσει ή όχι. Επίσης, θα πρέπει ο πήχυς κάλυψης των αναγκών των βιομηχανιών να τεθεί στο 50%, δηλαδή να καλυφθούν 3,7 Τεραβατώρες ετησίως για όλες τις επιλέξιμες βιομηχανίες. Έτσι, το μέτρο θα συνάδει με το νέο Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων με σκοπό τη στήριξη της Συμφωνίας για την Καθαρή Βιομηχανία (CISAF, Clean Industrial Deal State Aid Framework), το οποίο εγκρίθηκε μέσα στο καλοκαίρι.
Αυτό το «δάνειο» των 3,7 Τεραβατώρων ετησίως θα επιστραφεί από νέες ΑΠΕ, το 50% των οποίων θα προέλθει από υπό ανάπτυξη έργα με τα οποία ενεργοβόρες βιομηχανίες έχουν υπογράψει «πράσινα» PPAs. Όπως έχει γράψει το Insider.gr, τα έργα αυτά έχουν λάβει από το ΥΠΕΝ απόλυτη προτεραιότητα στη σύνδεση στο σύστημα, ωστόσο οι βιομηχανίες υπαναχωρούν από τις συμβάσεις, καθώς τα δεδομένα που διαμορφώθηκαν στην πορεία έχουν ως αποτέλεσμα τα PPAs να μην εξασφαλίζουν πλέον ανταγωνιστικό ενεργειακό κόστος.
Η ΕΒΙΚΕΝ προτείνει το υπόλοιπο 50% του χαρτοφυλακίου να προκύψει μέσω διαγωνισμού. Επίσης, εισηγείται η σταθερή τιμή τροφοδοσίας των βιομηχανιών να καθοριστεί στα 55 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, και όχι στα 65 ευρώ όπως στην Ιταλία. Ο λόγος είναι πως στη χώρα μας οι χονδρεμπορικές τιμές είναι χαμηλότερες, ενώ παράλληλα είναι υψηλότερη η απόδοση των φωτοβολταϊκών.
