Ξεκάθαρο «στίγμα» από τη Λευκωσία, αναφορικά με το κατά πόσο δεσμεύεται έμπρακτα στην υλοποίηση του Great Sea Interconnector, αναμένει η Αθήνα μετά τους αστερίσκους που εκφράστηκαν τα τελευταία 24ωρα από τη Λευκωσία, για τα οφέλη του έργου καθώς και τη δρομολόγηση των πρώτων πληρωμών από την Κύπρο. Όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά κυβερνητικοί αξιωματούχοι, η κυπριακή στήριξη αποτελεί προϋπόθεση ώστε να συνεχιστεί η περαιτέρω ωρίμανση του πρότζεκτ.
Οι παραπάνω δηλώσεις έρχονται κατ' αρχάς σε συνέχεια της συνέντευξης σε κυριακάτικη εφημερίδα του Κύπριου υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, σύμφωνα με τον οποίο η διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου δεν είναι βιώσιμη, με τους συγκεκριμένους όρους. Ο Κύπριος ΥΠΟΙΚ υπογράμμισε πως σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν δύο ανεξάρτητες μελέτες, «από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς» όπως ανέφερε, προσθέτοντας το έργο είναι πολύπλοκο από οικονομικής, τεχνικής και γεωπολιτικής πλευράς.
Καμία εκκρεμότητα
Από την πλευρά της Αθήνας επισημαίνεται η μελέτη κόστους οφέλους που έχει διενεργηθεί δείχνει ξεκάθαρα οικονομικά πλεονεκτήματα για το κυπριακό ηλεκτρικό σύστημα από τη διασύνδεσή του. Επίσης, σημειώνεται πως έως αυτή τη στιγμή ούτε αυτοί οι οργανισμοί έχουν γίνει γνωστοί ούτε, ακόμη περισσότερο, οι ίδιες οι μελέτες.
Παράλληλα, η Αθήνα δεν μένει ικανοποιημένη από τις «διορθωτικές» ανώνυμες δηλώσεις πηγών της κυπριακής κυβέρνησης, που ακολούθησαν, σύμφωνα με τις οποίες αν και το έργο είναι στρατηγικής σημασίας για την Κυπριακή Δημοκρατία, η βιωσιμότητά του εξαρτάται από προϋποθέσεις και δεσμεύσεις που ανέλαβε ο φορέας υλοποίησης και οι οποίες δεν έχουν υλοποιηθεί. Όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά οι ίδιες πηγές, δεν υπάρχει καμία εκκρεμότητα που θα πρέπει να διευθετηθεί για να καταστεί βιώσιμο το πρότζεκτ.
Απαραίτητη η έναρξη των πληρωμών
Σε πρακτικό επίπεδο, οι δηλώσεις των αξιωματούχων στη Λευκωσία δημιουργούν για μία ακόμη φορά ασάφεια σχετικά με την έναρξη από φέτος της ανάκτησης δαπανών για το έργο από την Κύπρο. Υπενθυμίζεται ότι, στις αρχές Αυγούστου, απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής της χώρας (ΡΑΕΚ) άνοιξε τον δρόμο για την καταβολή των 25 εκατομμυρίων ευρώ (όπως προβλέπει η διακρατική συμφωνία) από τους λογαριασμούς των Κύπριων καταναλωτών.
Ωστόσο, έως αυτή τη στιγμή δεν έχουν λυθεί όλες οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες ώστε να εκκινήσει η σχετική διαδικασία. Στην πράξη, μάλιστα, οι καταναλωτές δεν θα επιβαρυνθούν με 25 εκατομμύρια, καθώς θα υπάρξει ισόποση κρατική επιχορήγηση, θα πρέπει να υπάρξει το «πράσινο φως» από το κυπριακό Υπουργείο Οικονομικών – ενδεχόμενο για το οποίο «κλείνουν την πόρτα» οι δηλώσεις Κεραυνού.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι κυβερνητικές πηγές βλέπουν να ξετυλίγεται ένα ακόμη επεισόδιο στο σίριαλ των καθυστερήσεων για την ανάληψη της επιβάρυνσης για τη διασύνδεση, το οποίο έχει ξεκινήσει στη Λευκωσία από το προηγούμενο καλοκαίρι. «Αν η κυπριακή κυβέρνηση δεν βλέπει οφέλη από το πρότζεκτ και δεν θέλει να επωμιστεί τα κόστη, τότε ας αναλάβει την ευθύνη να το τερματίσει», σημειώνουν χαρακτηριστικά.
Η κρίσιμη συγκυρία
Την οικονομική διάσταση της δέσμευσης της Κύπρου στο έργο, το οποίο κατά κύριο λόγο θα ωφελήσει εκείνη, τόνισε λίγες ώρες νωρίτερα σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης. «Το καλώδιο δεν μπορεί να πληρωθεί μόνο από τον Έλληνα φορολογούμενο πρέπει να διαμοιραστεί», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν δηλώσεις και του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη. «Δεν υπάρχει περίπτωση το σύνολο του δημοσιονομικού κόστους να το επωμιστούν οι Έλληνες φορολογούμενοι. Εμείς επιδιώκουμε το έργο αυτό, δεν αλλάζει η στάση μας. Ένα έργο που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, δεν θα μπορούσε να πει η κυβέρνηση πως οι Έλληνες φορολογούμενοι θα επωμιστούν το κόστος», τόνισε.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κυπριακές «βολές» κατά του πρότζεκτ έρχονται σε μία κρίσιμη συγκυρία, όπου η Ελλάδα δρομολογεί την επανεκκίνηση και ολοκλήρωση των ερευνών στα διεθνή ύδατα για την όδευση του καλωδίου. «Η έρευνα και πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου θα συνεχιστεί το επόμενο διάστημα και αν υπάρξει διάθεση παρεμπόδισης από τρίτη χώρα θα υπάρξουν συνέπειες. Η Ελλάδα δεν πρόκειται να σταματήσει να υπερασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα» σημείωσε πρόσφατα ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης. Επίσης, και η Κομισιόν προχώρησε σε νέες δηλώσεις στήριξης του έργου.
Ενόψει του διαφαινόμενου γεωπολιτικού μπρα-ντε-φερ, σύμφωνα με αναλυτές οι αντιδράσεις της Λευκωσίας δείχνουν πως στην Κύπρο έχουν πάρει «το πάνω χέρι» οι φωνές κατά του πρότζεκτ. Βασικό τους επιχείρημα είναι πως για μία οικονομία του μεγέθους της κυπριακής, είναι δυσβάσταχτο το ρίσκο να μην ολοκληρωθεί ένα έργο προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ. Παράλληλα, δεν λείπουν οι εκτιμήσεις ότι η διασύνδεση θα άλλαζε τα οικονομικά δεδομένα στην ηλεκτροπαραγωγή στην Κύπρο, επηρεάζοντας επί τα χείρω τα έσοδα των έως τώρα βασικών «παικτών» της αγοράς.
