Σημαντικά κέρδη για τη χώρα και τον Έλληνα καταναλωτή «βλέπει» το ΥΠΕΝ στον επενδυτικό «πυρετό» που επικρατεί στη χώρα μας, για την κατασκευή νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής συνολικής ισχύος 2,5 GW με καύσιμο φυσικό αέριο. Σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου, οι μονάδες αυτές θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια όπως και τον ανταγωνισμό, αναβαθμίζοντας παράλληλα τον ενεργειακό ρόλο της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή.
Χάρις σε αυτό το επενδυτικό μπαράζ, το οποίο αγγίζει σε κεφαλαιουχικές δαπάνες τα 1,6 δισ. ευρώ, το εγχώριο ηλεκτρικό σύστημα θα αποκτήσει μέσα στα επόμενα χρόνια νέους σταθμούς συνολικής ισχύος 2,9 GW. Πρόκειται για υπερσύγχρονες μονάδες, με τη μεγαλύτερη δυνατή απόδοση στην κατανάλωση καυσίμου και με τεχνολογίες οι οποίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενός ηλεκτρικού συστήματος όπου οι ΑΠΕ θα αυξάνουν συνεχώς τη συμμετοχή τους.
Πιο πρόσφατο ορόσημο, σε αυτό το «κύμα» business plan, είναι η νέα μονάδα αερίου 792 MW και προϋπολογισμού 600 εκατ., που θα αναπτυχθεί στη Λάρισα με στρατηγικό εταίρο τη ΔΕΠΑ Εμπορίας. Όπως έχει γράψει το insider.gr, σκοπός της κοινοπραξίας είναι να λάβει την Τελική Επενδυτική Απόφαση στις αρχές του 2026, ώστε το έργο να ολοκληρωθεί το 2028.
Τα έργα που θα μπουν «στην πρίζα»
Πρόκειται για το δεύτερο νέο θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο στο οποίο συμμετέχει η ΔΕΠΑ Εμπορίας, η οποία είναι επίσης εταίρος της ΔΕΗ στη μονάδα 840 MW που κατασκευάζεται στην Αλεξανδρούπολη. Το έργο αυτό έχει προϋπολογισμό 400 εκατ. και προγραμματίζεται να τεθεί σε λειτουργία προς τα μέσα του 2026.
Αρκετά νωρίτερα, και συγκεκριμένα στο δεύτερο μισό του τρέχοντος έτους, πρόκειται να τεθεί σε λειτουργία η μονάδα φυσικού αερίου 877 MW που έχει κατασκευάσει η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τη Motor Oil στην Κομοτηνή. Όπως έχει αναδείξει το insider.gr, η δοκιμαστική λειτουργία του σταθμού συνδυασμένου κύκλου ξεκίνησε στο δεύτερο 15νθημερο του Δεκεμβρίου, με τις δοκιμές που έχουν πραγματοποιηθεί έως τώρα να έχουν πιστοποιήσει την ενδεδειγμένη «συμπεριφορά» του εξοπλισμού.
Μάλιστα, η κοινή επένδυση των δύο εταιρειών είναι πολύ πιθανό να αποτελέσει το έναυσμα για γενικότερη συμμαχία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Motor Oil στον κλάδο ηλεκτρικής ενέργειας, με σκοπό τη δημιουργία ενός ισχυρού πόλου σε χονδρική και τη λιανική αγορά. Στην περίπτωση της ΔΕΗ, τα σχέδια για την προσθήκη νέων σταθμών αερίου συνδυάζονται και με την απόσυρση του λιγνίτη, καθώς η εταιρεία έχει ανακοινώσει πως θα μετατρέψει τη λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα 5 σε μονάδα ανοιχτού κύκλου φυσικού αερίου ισχύος 350 MW. Η μονάδα θα κλείσει ως λιγνιτική το 2026, για να τεθεί σε λειτουργία (με καύσιμο πλέον το αέριο) το αμέσως επόμενο έτος. Μάλιστα, υπάρχει προοπτική να αναβαθμιστεί στην πορεία σε 500 MW ισχύ, όταν «κλειδώσει» το σχέδιο για το mega data center στην περιοχή.
Θωράκιση της ενεργειακής ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή
Αν και παράλληλα με τα παραπάνω έργα δρομολογείται ένα ακόμη μεγαλύτερο επενδυτικό μπαράζ σε ΑΠΕ, σύμφωνα με τα στελέχη του ΥΠΕΝ, οι μονάδες πρόκειται να θωρακίσουν έτι περαιτέρω την ενεργειακή ασφάλεια. Ο λόγος είναι πως, λόγω της στοχαστικότητας των ΑΠΕ, όποτε η «πράσινη» παραγωγή κινείται σε χαμηλά επίπεδα εξαιτίας των καιρικών συνθηκών, το θερμοηλεκτρικό δυναμικό θα αναλαμβάνει να καλύψει τη ζήτηση σε ρεύμα, προσδίδοντας ευελιξία στο ηλεκτρικό σύστημα.
Μάλιστα, στο ερώτημα για το κατά πόσο υπάρχει «χώρος» για ένα τόσο μεγάλο «στόλο» μονάδων αερίου, οι εκπρόσωποι του υπουργείου επισημαίνουν ότι τα έργα αυτά δρομολογούνται σε μία περίοδο όπου στις γειτονικές χώρες αποσύρονται λιγνιτικοί σταθμοί ορυκτών αερίου (λιγνίτη) και ενισχύονται οι ΑΠΕ, χωρίς να δρομολογούνται ανάλογοι ευέλικτοι σταθμοί.
Επομένως, οι εγχώριες επενδύσεις θα κληθούν να διαδραματίσουν επικουρικό ρόλο στην την εξισορρόπηση των ηλεκτρικών συστημάτων και των γειτονικών χωρών, κάτι που σημαίνει πως θα αναβαθμίσουν τον ρόλο της Ελλάδας ως energy hub στην περιοχή.
Την ίδια στιγμή, όσον αφορά την εγχώρια αγορά, θα ενισχύσουν τον ανταγωνισμό διεκδικώντας το μερίδιο στην αγορά που α απομένει από τη συμμετοχή των ΑΠΕ. Κατά συνέπεια, δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για μείωση του χονδρεμπορικού κόστους.
Δεδομένη η ανάγκη ενίσχυσης
Οι συνθήκες στην αγορά ηλεκτρισμού επιτρέπουν προς ώρας την οικονομική βιωσιμότητα των θερμοηλεκτρικών μονάδων. Ωστόσο, είναι δεδομένο πως, με την περαιτέρω προέλαση των ΑΠΕ, οι ώρες λειτουργίας που θα εξασφαλίζουν σε λίγα χρόνια δεν θα επιτρέπει την εξασφάλιση των απαιτούμενων εσόδων.
Επομένως, με βάση τις ίδιες πηγές του υπουργείου, είναι δεδομένο πως θα υπάρξει ένα πλαίσιο στήριξης, υπό τη μορφή ενός Μηχανισμού Διαθεσιμότητας Ισχύος (CRM). Αυτή τη στιγμή δεν είναι ξεκάθαρος ο χρονικός ορίζοντας στον οποίο θα πρέπει να ξεκινήσει να «τρέχει» ένα τέτοιο μέτρο, το βέβαιο πάντως είναι ότι θα πρέπει η προεργασία να ξεκινήσει αρκετούς μήνες (ή και χρόνια) νωρίτερα, ώστε να δρομολογηθεί εγκαίρως.
Με δεδομένο ότι η αποζημίωση θα εξασφαλίζεται μέσω διαγωνισμών, και σε αυτή την περίπτωση η πληθώρα επενδυτών στον κλάδο σημαίνει πως θα υπάρχει ισχυρός ανταγωνισμός στη διεκδίκηση των αμοιβών, δημιουργώντας επομένως προϋποθέσεις για τη διαμόρφωσή τους στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα. Επίσης, παρέχει περισσότερους βαθμούς ελευθερίας για τη σχεδίαση του μέτρου.
