(upd 16:01) Τα 3 τελευταία χρόνια καταγράφεται συνεχής άνοδος του συνόλου των καθαρών επενδύσεων (χωρίς αποσβέσεις), μία τάση που αναμένευαι να συνεχισθεί το 2025 και το 2026, σύμφωνα με την έκδοση «7 Ημέρες Οικονομία» της Eurobank. Ωστόσο, εκτιμάται πως, λόγω της μεγάλης κατάρρευσης την περίοδο από το 2010-2021, ακόμη και σήμερα το ύψος των καθαρών επενδύσεων παραμένει μειωμένο κατά 75,5 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τα προ κρίσης χρέους επίπεδα, με τα νοικοκυριά να επωμίζονται το πιο μεγάλο μέρος (58,5 δισ. ευρώ) από αυτήν την αποεπένδυση (κυρίως σε κατοικίες).
Στον χρηματοπιστωτικό κλάδο η εικονα είναι θετική, ενώ στις επιχειρήσεις και στο κράτος (γενική κυβέρνηση) η απώλεια σε σχέση με τα προ 2010 επίπεδα διαμορφώνεται σε 19 δισ. ευρώ (12,1 δισ. ευρώ για τις μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις και 7,0 δισ. για τη γενική κυβέρνηση).
Η μελέτη ερευνά τις καθαρές επενδύσεις παγίων στην Ελλάδα την περίοδο 2010-2024. Δηλαδή επενδύσεις μείον τις αποσβέσεις. Όπως εξηγείται, «σε κάθε περίοδο, οι επενδύσεις παγίων προσθέτουν φυσικό κεφάλαιο (physical capital) στην οικονομία. Οι νέες υποδομές, τα νέα εργοστάσια, ο νέος μεταφορικός εξοπλισμός, ο νέος εξοπλισμός τεχνολογίας πληροφορικής και επικοινωνίας, ο νέος μηχανολογικός εξοπλισμός κ.α., ενισχύουν τις παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας. Εντούτοις, σε κάθε περίοδο, ένας μέρος του υπάρχοντος φυσικού κεφαλαίου αποσβένεται, δηλαδή αποσύρεται από την παραγωγική διαδικασία (π.χ. λόγω τεχνολογικής απαξίωσης, αυξανόμενου κόστους λειτουργίας, συντήρησης κ.α.). Όταν οι επενδύσεις παγίων είναι υψηλότερες από τις αποσβέσεις, δηλαδή όταν το φυσικό κεφάλαιο που προστίθεται στην οικονομία υπερβαίνει το φυσικό κεφάλαιο που αποσύρεται, οι καθαρές επενδύσεις παγίων είναι θετικές και το σύνολο του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού μεγεθύνεται. Όταν συμβαίνει το αντίθετο, δηλαδή όταν οι επενδύσεις παγίων υπολείπονται των αποσβέσεων, οι καθαρές επενδύσεις παγίων είναι αρνητικές και το σύνολο του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού συρρικνώνεται».
Αναλυτικότερα εξηγείται πως τα τελευταία 5 χρόνια, οι επενδύσεις παγίων στην Ελλάδα, ενισχυόμενες από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), βρίσκονται σε φάση ανάκαμψης. Από 11,0% του ΑΕΠ το 2019 αυξήθηκαν στο 15,3% το 2024. Το 2022 οι καθαρές επενδύσεις παγίων (επενδύσεις μείον απο-σβέσεις παγίων) πέρασαν σε θετικό έδαφος για πρώτη φορά από το 2009, ενώ το 2023 και το 2024 ενισχύθηκαν περαιτέρω. «Συνεπώς, τα 3 τελευταία χρόνια το σύνολο του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού της ελληνικής οικονομίας βρίσκεται σε φάση σταδιακής ανάκαμψης, ποιοτικό χαρακτηριστικό που αναμένεται να συνεχιστεί το 2025 και το 2026» εκτιμάται. Επισημαίνεται πως, για να ανακτηθεί ένα μεγάλο μέρος του παραγωγικού κεφαλαιουχικού εξοπλισμού που συρρικνώθηκε στην κρίση χρέους, απαιτούνται καθαρές επενδύσεις παγίων 19 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια, «δηλαδή οι εν λόγω επενδύσεις θα πρέπει να υπερβούν σωρευτικά τις αντίστοιχες αποσβέσεις κατά αυτό το ποσό. Το 2024 οι αποσβέσεις παγίου κεφαλαίου των μη χρη-ματοοικονομικών επιχειρήσεων και της γενικής κυβέρνησης ήταν €12,3 δισ. και €7,5 δισ. αντίστοιχα», αναφέρεται.
Ο περαιτέρω εκσυγχρονισμός του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού της ελληνικής οικονομίας -συνοδευόμενος από τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση του ανταγωνισμού- δύναται να αυξήσει την παραγωγικότητα της εργασίας και τον δυνητικό ρυθμό μεγέθυνσης. Οι κλάδοι της μεταποίησης, των άλλων υπηρεσιών και των κατασκευών παρουσιάζουν τις καλύτερες επιδόσεις σε όρους μέσης ετησίας αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας την περίοδο 2017-2024.5 Αντιθέτως, οι κλάδοι της γεωργίας δασοκομίας και αλιείας, του εμπορίου, μεταφορών, αποθήκευσης, καταλυμάτων και εστίασης και του δημόσιου τομέα καταγράφουν μείωση της παραγωγικότητας της εργασίας.
