Οι ανά την επικράτεια αγρότες αλλά και άλλοι πολίτες που έχουν αγροτικά εισοδήματα, περίμεναν εναγωνίως τη Mega δόση των 700 εκατ. ευρώ αγροτικών επιδοτήσεων, η οποία καταβλήθηκε τελικά τη Μεγάλη Εβδομάδα, ενώ συνήθως η καταβολή γινόταν στο τέλος του χειμώνα. Τα χρήματα είναι πολλά, γι΄αυτό άλλωστε και το ενδιαφέρον όλων μεγάλο! Πόσα πολλά είναι όμως στην πράξη; Δηλαδή τι αντιπροσωπεύουν τα 700 αυτά εκατομμύρια σε όρους πραγματικής αγροτικής οικονομίας;
Ας σημειωθεί ότι το παραπάνω ποσό, είναι μέρος των συνολικών άμεσων ενισχύσεων του αγροτικού τομέα, που φτάνει ετησίως το ποσό των 2 δισ. ευρώ. Τα υπόλοιπα, περίπου 1,3 δισ. ευρώ καταβλήθηκαν τον περασμένο Οκτώβριο-Δεκέμβριο. Το ποσό αυτό παραμένει σταθερό εδώ και πολλά χρόνια.
Για να έχουμε μια εικόνα της σημασίας των επιδοτήσεων στην αγροτική μας οικονομία, ας συγκρίνουμε τα παραπάνω ποσά του τελευταίου πακέτου αλλά και των συνολικών επιδοτήσεων, με την αξία παραγωγής επιλεγμένων αγροτικών προιόντων σε τιμές 2021, των τελευταίων δηλαδή διαθέσιμων στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ.
Στον πίνακα που ακολουθεί, στη στήλη 2 εμφανίζεται η αξία της παραγωγής του αντίστοιχου προιόντος της στήλης 1, στη στήλη 3 το ποσοστό επί του τελευταίου πακέτου επιδοτήσεων (700 εκατ. ευρώ) αντιπροσωπεύει η αξία παραγωγής του προιόντος και στην στήλη 4 το αντίστοιχο ποσοστό επί του συνόλου των επιδοτήσεων (2 δισ. ευρώ). Δηλαδή με απλά λόγια, όταν πουλήθηκαν τα σιτάρια ή τα βαμβάκια (άλλα βιομηχανικά φυτά στον πίνακα) μιας ολόκληρης χρονιάς, τα χρήματα που εισέπραξαν (προσοχή εισέπραξαν όχι κέρδισαν) οι παραγωγοί, σε τι ποσοστό των επιδοτήσεων ανέρχονται. ( με έντονα χρώματα οι σημαντικότερες καλλιέργειες).
Τα στοιχεία είναι μάλλον αποκαρδιωτικά: Οι Ελληνες παραγωγοί σκληρού σιταριού για παράδειγμα, του πλέον δηλαδή διαδεδομένου και εμβληματικού προιόντος, μετά από προσπάθεια ενός χρόνου, πούλησαν προιόν αξίας 290 εκατ. ευρώ, δηλαδή μόλις το 42% των επιδοτήσεων που μόλις εισπράξαμε ή 14% των συνολικών επιδοτήσεων της χρονιάς! Στο άλλο προίόν το καλαμπόκι, που χρειάζεται σημαντικές εισροές περιλαμβανομένου του νερού για να καλλιεργηθεί, τα αντίστοιχα νούμερα είναι 57% του τελευταίου πακέτου και 20% των συνολικών επιδοτήσεων. Ελαφρώς καλύτερη είναι η κατάσταση στο ελαιόλαδο, με την αξία παραγωγής του να είναι περίπου ίση με τις αναμενόμενες επιδοτήσεις, ενώ σημαντικά διαφορετική εικόνα εμφανίζουν οι καλλιέργειες φρέσκων φρούτων και λαχανικών, που δικαίως θεωρούνται ως ναυαρχίδες της αγροτικής μας οικονομίας: τα φρούτα είναι 1,5 φορά η αξία των συνολικών επιδοτήσεων, ενώ τα φρέσκα λαχανικά 2 φορές η αξία του τελευταίου πακέτου.
Στον κτηνοτροφικό τομέα τώρα, η αξία του παραγόμενου γάλακτος είναι 40% πάνω από τις επιδοτήσεις του τελευταίου πακέτου, αλλά σχεδόν οι μισές από το σύνολο. Στην παραγωγή πουλερικών, στα οποία η χώρα έχει σχεδόν αυτάρκεια τα νούμερα είναι 52% και 18%.
Ας δούμε και τα βασικά συνολικά μεγέθη. Η συνολική ακαθάριστη Αγροτική παραγωγή έφτασε το 2021 το ποσό των 11.137 εκατ. ευρώ, άρα είναι 16 φορές οι επιδοτήσεις τελευταίου πακέτου και μόλις 6,5 φορές των συνολικών. Η Καθαρή προστιθέμενη αξία τώρα της συνολικής αγροτικής παραγωγής, ότι δηλαδή έμεινε μετά την αφαίρεση τον εξόδων, πραγματικών και λογιστικών, έφτασε τα 4.661 εκατ. ευρώ, ήταν δηλαδή μόλις 6.5 φορές η αξία των αναμενόμενων επιδοτήσεων και 2,3 των συνολικών!
Η συνολική εικόνα είναι αποκαρδιωτική: Οι επιδοτήσεις είναι αυτές που στην ουσία θρέφουν τους Ελληνες αγρότες, πλήρους ή μερικής απασχόλησης!!! Η καθαρή προστιθέμενη αξία του αγροτικού τομέα είναι μόλις 2,3 φορές του συνόλου των επιδοτήσεων!!!
Να γιατί έγινε τόση φασαρία για την καθυστερημένη πληρωμή του ΟΠΕΚΕΠΕ!
Αυτό που συχνά λένε αγρότες στην τηλεόραση ότι «δεν έχουμε χρήματα να κάνουμε Πάσχα», είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα. Ειδικά φέτος, μετά από μια καταστροφική καλλιεργητική χρονιά (2022-2023) για το εισόδημά τους, όντως, πολλοί θα χρησιμοποίησαν τα χρήματα των επιδοτήσεων για τις εορταστικές αγορές. Αυτό δεν μας λένε άλλωστε και τα στοιχεία; Ολόκληροι κλάδοι, καλλιεργούν ένα ολόκληρο χρόνο για να εισπράξουν (προσοχή εισπράξεις όχι κέρδη) λιγότερα από όσα θα εισπράξουν σε επιδοτήσεις (=καθαρά χρήματα).
Για να αναβαθμίσουμε λίγο την ανάλυσή μας, τα χρήματα των επιδοτήσεων είναι καθαρά χρήματα από την αλλοδαπή, δεδομένου οτι είμαστε καθαροί λήπτες από τις δοσοληψίες μας με την ΕΕ. Άρα μια σύγκριση των ποσών των επιδοτήσεων με τις αντίστοιχες εξαγωγές αγροτικών προιόντων (ως χρήματα από την αλλοδαπή), θα μας έδειχνε πόσο παραπάνω θα έπρεπε να προσπαθήσουμε για να φέρουμε στη χώρα μας αυτό που παλαιότερα λέγαμε συνάλλαγμα αντίστοιχο των επιδοτήσεων.
Εδώ τα νούμερα αφορούν το 2021 και είναι στρογγυλοποιημένα αφού προέρχονται από διάφορες πηγές. Ετσι οι εξαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών έφτασαν τα 2,5 δισ. ευρώ, 3,5 φορές των επιδοτήσεων τελευταίου πακέτου, ή λίγο πάνω από τις συνολικές, τα γαλακτοκομικά -μεταποιημένα- τα 900 εκατ. ή 135% των αναμενόμενων επιδοτήσεων και περίπου τα μισά του συνόλου, ενώ τα δημητριακά, το βαμβάκι, το βαμβάκι τα λάδια και τα αλιεύματα πέτυχαν εξαγωγές παρόμοιες με την αξία του τελευταίου πακέτου και σχεδόν το 30% των συνολικών. Το σύνολο των αγροτοδιατροφικών μας εξαγωγών ξεπερνάει οριακά τα 8 δισ. ευρώ και είναι εδώ και λίγα χρόνια ελαφρά πλεονασματικό. Χωρίς να υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, είναι αμφίβολο εάν οι αγρότες μας τελικά εισπράττουν από τις εξαγωγές αγροτικών προιόντων και τροφίμων ποσό αντίστοιχο των συνολικών επιδοτήσεων 2 δισ.
Τις αιτίες, τις συνέπειες, τις επιπτώσεις στη ζωή όλων μας τις ζούμε όλοι, με κορυφαία την ερήμωση της υπαίθρου. Πιθανόν να το διαπιστώσατε ιδίοις όμασι, κατά την πασχαλινή σας εξόρμηση. Δυστυχώς δεν είστε μόνο εσείς... Πρόσφατα, σημαντικός παράγων της οικονομικής ζωής του τόπου, ο επικεφαλής του επενδυτικού ταμείου SMERemediumCap κ Καραμούζης χαρακτήρισε την κατάσταση στον αγροτικό τομέα τραγική. Αναρωτιέται κανείς, μήπως ήταν και λίγο επιεικής;
