Ροή
Το Ταμείο Ανάκαμψης δημιουργεί μια καινούργια εποχή τόσο για τη δημόσια διοίκηση όσο και για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι επιχειρήσεις, δήλωσε ο επικεφαλής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης, Ορέστης Καβαλάκης, κατά την παρέμβασή του στο συνέδριο για την εφαρμογή του σχεδίου Ελλάδα 2.0, τονίζοντας πως για τα δάνεια του Ταμείου η διαδικασία διαρκεί μόλις τρεις με τέσσερις μήνες, κάτι πρωτόγνωρο για την Ελλάδα.
«Το δανειακό σκέλος σχεδιάστηκε για να μειωθεί το κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων και να συνεισφέρει στη μείωση του επενδυτικού κενού στην Ελλάδα», σημείωσε ο κ. Καβαλάκης κατά τη διάρκεια του πάνελ για τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης που συντόνιζε ο δημοσιογράφος Γιάννης Παπαγεωργίου.
Ο επικεφαλής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης έκανε ειδική αναφορά σε δύο βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος. Πρώτον, ότι κατάφερε να έχει μια πολύ σαφή και γρήγορη διαδικασία με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να έχουν πρόσβαση στα χρήματα μέσα σε λιγότερο από τέσσερις μήνες από την στιγμή της αίτησης. «Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό για τη μείωση του επενδυτικού κενού», τόνισε. Το δεύτερο είναι ότι το κράτος αποφάσισε να εμπιστευτεί τον ιδιωτικό τομέα, καθώς η όλη διαδικασία γίνεται από τις τράπεζες και τους συμβούλους.
Δίνοντας μερικά στοιχεία ο κ. Καβαλάκης είπε πως από τα 17,7 δισ. του σκέλους δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης τα 16,7 δισ. ευρώ θα διατεθούν σε χαμηλότοκα δάνεια, τα 500 εκατ. σε ένα πρόγραμμα συνεπενδύσεων με venture capitals και 500 εκατ. ευρώ σε πρόγραμμα παροχής εγγυήσεων που θα ξεκινήσει εντός του μήνα.
Στο δανειακό σκέλος έχουν υποβληθεί 679 αιτήσεις δανειοδότησης επενδυτικών σχεδίων συνολικού προϋπολογισμού 23,8 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 10 δισ. ευρώ είναι δάνεια του RRF. Το 60% των αιτήσεων έχει υποβληθεί από Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ) με επενδυτικά σχέδια συνολικού προϋπολογισμού 5,7 δισ. ευρώ.
Η διαφορά του Ταμείου Ανάκαμψης
Μιλώντας στο ίδιο πάνελ η Felicia Stanescu, επικεφαλής μονάδας του task force της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, σημείωσε ότι μέχρι στιγμής επιτυγχάνονται και οι δύο στόχοι των δανείων που ανέφερε ο κ. Καβαλάκης.
«Είμαστε στα μισά του δρόμου, αλλά έχουμε αρκετά στοιχεία για να κάνουμε προβλέψεις», σημείωσε. «Βλέπουμε πως στο κόστος δανεισμού τα πράγματα πάνε καλά. Τα δάνεια του RRF είναι ελκυστικά, γιατί είναι μακροπρόθεσμα δάνεια που λήγουν στα 13,8 έτη με σταθερό επιτόκιο. Αυτό είναι μια καινοτομία. Τα επιτόκια διαμορφώνονται από 0,35% έως 5,8% ανάλογα με το ρίσκο το μέγεθος της επιχειρήσεις. Το μέσο επιτόκιο είναι 2,1% δηλαδή πολύ κάτω από τα επιτόκια της αγοράς», τόνισε η κυρία Stanescu.
Όπως είπε η σύγκριση είναι δύσκολη γιατί δεν υπάρχουν αντίστοιχα μακροπρόθεσμα δάνεια με σταθερό επιτόκιο στην αγορά αλλά υπολογίζεται πως το πλεονέκτημα των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης σε σύγκριση με ένα εμπορικό δάνειο φτάνει τις 450 μονάδες βάσης στα επιτόκια και ειδικά για τις ΜμΕ είναι ακόμη μεγαλύτερο, φτάνοντας στις 501 μονάδες.
Σε ό,τι αφορά την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων, η ίδια ανέφερε πως με βάση τις προσομοιώσεις και τα μοντέλα της Κομισιόν, μέχρι το τέλος του 2025 οι ιδιωτικές επενδύσεις θα είναι αυξημένες κατά 15% σε σχέση με τα επίπεδα που θα βρίσκονταν αν δεν υπήρχε το Ταμείου Ανάκαμψης. Αυτό σημαίνει μια αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,8%. «Θεωρούμε πως τα δάνεια που εγκρίθηκαν στα πλαίσια του ΤΑΑ είναι πάνω από το ένα πέμπτο των καινούργιων επιχειρηματικών δανείων στην Ελλάδα», τόνισε.
Η πλευρά των τραπεζών – Η περίπτωση της Eurobank
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Eurobank, Τάσος Αναστασάτος, τόνισε τη σημασία του Ταμείου Ανάκαμψης και σημείωσε πως έχει γίνει πρόοδος αλλά μένει ακόμη πολύς δρόμος για καλυφθεί το επενδυτικό κενό σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάνοντας ειδική αναφορά σε παλαιότερη έρευνα της τράπεζας σημείωσε πως οι ιδιωτικές επενδύσεις θα πρέπει να αυξάνονται με 8% κάθε χρόνο για τουλάχιστον οκτώ χρόνια για να προσεγγίσει η χώρα μας στον ευρωπαϊκό μέσο όρο των επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Μεταφέροντας την εμπειρία της Eurobank ο κ. Αναστασάτος σημείωσε πως τα συνολικά κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης που διαχειρίζεται η τράπεζα είναι 1,6 δισ. ευρώ. Μέχρι το τέλος Ιανουαρίου είχαν υπογραφεί 71 συμβάσεις για τις οποίες αξιοποιήθηκαν 1,2 δισ. ευρώ από τη ρευστότητα του Ταμείου Ανάκαμψης που μοχλεύτηκε με 850 εκατ. ευρώ. Οι αιτήσεις κατά βάση αφορούν ψηφιακά και πράσινα έργα καθώς και επενδύσεις στον κλάδο του τουρισμού.
Σημειώνοντας ορισμένες προκλήσεις για το πρόγραμμα ο κ. Αναστασάτος σημείωσε πως οι τομεακές πολιτικές θα πρέπει να προσαρμοστούν με τις πολιτικές συνοχής για να σχεδιαστούν ειδικά προγράμματα προσαρμοσμένα στις ανάγκες και τις δυνατότητες των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών που είναι λιγότερο εφοδιασμένες για να αδράξουν πλήρως το οφέλη του ΤΑΑ.
Οι αναγκαίες βελτιώσεις
O επιχειρηματίας και επενδυτής Μάρκος Βερέμης, εταίρος της BipPi Ventures σημείωσε πως αν και το Ταμείο Ανάκαμψης είναι από τα καλύτερα κατασκευασμένα προγράμματα και αποτελεί ορόσημο για την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν περιθώρια για βελτιώσεις. Ανέφερε συγκεκριμένα πως η έρευνα και η καινοτομία πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο του προγράμματος και θα πρέπει να υπάρξουν ειδικές ρυθμίσεις για τις νεοφυείς τεχνολογικές εταιρείες που μπορεί να μην καλύπτουν τα «παραδοσιακά» κριτήρια δανειοδότησης.
Το δεύτερο σημείο αφορά τις επιδοτήσεις που όπως είπε ο κ. Βερέμης μπορεί η αποδοτικότητά τους να είναι χαμηλή. Υπάρχουν καλά και κακά παραδείγματα, είπε αναφέροντας ως καλό παράδειγμα τη μείωση του clawback στις φαρμακευτικές με βάση τις δαπάνες που πραγματοποιούν σε Έρευνα και Ανάπτυξη και ως κακό παράδειγμα τον τρόπο που τρέχουν τα προγράμματα επανεκπαίδευσης και επανακατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού που γίνεται με κουπόνια, χωρίς κεντρική στρατηγική και πολλές φορές αμφιβόλου ποιότητας αποτελέσματα.
Η πλευρά των επιχειρήσεων – Η περίπτωση της NATECH
Μεταφέροντας την εμπειρία μιας επιχείρησης που έχει λάβει δάνειο από το Ταμείο Ανάκαμψης, ο κ. Αθανάσιος Ναυρόζογλου, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Natech σημείωσε πως είναι σημαντικό ότι υπάρχει ένας μηχανισμός μέσω του οποίου μι επιχείρηση μπορεί να εκταμιεύσει μεγάλα ποσά μέσα σε λιγότερο από τέσσερις μήνες. «Κάναμε αίτηση τον Δεκέμβριο και τον Μάρτιο του 2023 πήραμε την πρώτη δόση. Αυτό ήταν αρκετό για να αναθεωρήσουμε το επιχειρησιακό μας πλάνο», ανέφερε χαρακτηριστικά τονίζοντας πως θα πρέπει όλες οι επιχειρήσεις να στοχεύσουν σε ένα τέτοιο χρηματοπιστωτικό μέσο, σημειώνοντας πως μια πρόκληση για μια εταιρεία τεχνολογίας όπως η NATECH θα πρέπει να αξιοποιήσει τα χρήματα εντός της χώρας.
