ΙΟΒΕ: Σταθερή η πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,4% και πληθωρισμό 4,3% το 2023 – Οι τρεις προτεραιότητες πολιτικής

Σταθερές διατηρεί τις προβλέψεις του για ανάπτυξη της τάξης του 2,4% και πληθωρισμό 4,3% το 2023 το ΙΟΒΕ στην τριμηναία έκθεση για την ελληνική οικονομία που παρουσιάστηκε σήμερα. Αυτό προβλέπει το βασικό σενάριο του ΙΟΒΕ το οποίο έχει καταρτιστεί με τις εξής παραδοχές:

• Η οικονομία της Ευρωζώνης ακολουθεί το βασικό σενάριο της ΕΚΤ (Ιουνίου 2023) για ανάπτυξη 0,9% (από 1,0% πριν τρεις μήνες) και πληθωρισμό 5,4% το 2023 (αντί για 5,3% πριν τρεις μήνες), ενεργειακές τιμές και επιτόκια.
• Η γεωπολιτική αστάθεια σε ανατολική Ευρώπη και Μεσόγειο, συνεχίζεται σε παρεμφερή ένταση με αυτή το 2022.
• Η ελληνική οικονομία βρίσκεται στην επενδυτική βαθμίδα το β’ εξάμηνο του 2023 από τουλάχιστον έναν οίκο αξιολόγησης.
• Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα θα κυμανθεί ελαφρά χαμηλότερα από τον μ.ό. στην ΕΖ το 2023.
• Ο εισερχόμενος τουρισμός καταγράφει ετήσια άνοδο. Σε σχέση με το 2019, αναμένονται οριακά υψηλότερα ονομαστικά ετήσια έσοδα, αλλά χαμηλότερα σε σταθερές τιμές.
• Μικρή καθυστέρηση (1-2 τρίμηνα) στην εφαρμογή του Σχεδίου «Ελλάδα 2.0».
• Ελαφρά υψηλότερες δημόσιες δαπάνες σε σχέση με τον ΚΠ 2023.

Ειδικότερα, για το 2023, το ΙΟΒΕ αναμένει ηπιότερη ετήσια ανάπτυξη, κατά 2,4% σε πραγματικούς όρους, κυρίως λόγω επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας, σε συνθήκες υψηλού πληθωρισμού, σφιχτότερης δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής και αβεβαιότητας. Ως προς τις συνιστώσες, οι επενδύσεις αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη, με ετήσια αύξηση 4,0% (πάγιες επενδύσεις 10,0%), σε συνδυασμό με μια σχετικά ανθεκτική, αν και σαφώς ηπιότερη, αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8%. Στον εξωτερικό τομέα, αναμένεται μικρή βελτίωση του υψηλού ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με τις εξαγωγές και τις εισαγωγές να αυξάνονται ετησίως το 2023 κατά 4,5% και 3,3% αντιστοίχως.

• Διαβάστε επίσης: Πληθωρισμός «απληστίας»: Οι παροτρύνσεις από κεντρική τράπεζα και κυβέρνηση – Η πρώτη αντίδραση της βιομηχανίας

Ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 4,7% το α’ πεντάμηνο φέτος, από άνοδο 8,8% ένα έτος πριν. Η ενίσχυση των τιμών οφείλεται κυρίως στη θετική επίδραση της εγχώριας ζήτησης. Το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι οι τιμές θα διατηρηθούν σε ηπιότερη ανοδική τροχιά στο σύνολο του τρέχοντος έτους, στην περιοχή του 4,3%, λόγω κυρίως της ανθεκτικότητας της καταναλωτικής ζήτησης.

Η απασχόληση το 2023 αναμένεται να επηρεαστεί θετικά από την πορεία του τουρισμού, την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, την άνοδο των επενδύσεων και την ηπιότερη άνοδο κατανάλωσης και εξαγωγών. Οι παράγοντες αυτοί αναμένεται να αντισταθμίσουν μερικώς την αρνητική επίδραση στη ζήτηση εργασίας από την άνοδο των μισθών και το υψηλότερο κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις. Το ποσοστό ανεργίας το 2023 αναμένεται να διαμορφωθεί στην περιοχή του 11,0%.

Ισχυρή δυναμική με σημαντικές προκλήσεις

Παρουσιάζοντας τα ευρήματα της τριμηνιαίας έκθεσης ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, έκανε λόγο για ισχυρή δυναμική της ελληνικής οικονομίας, η οποία βασίζεται σε τρεις συνιστώσες: Πρώτον στην πολιτική σταθερότητα μετά τις εκλογές, δεύτερον στην γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας μετά από την λήξη της πανδημίας και τρίτον στην δυναμική που υπάρχει μετά από τις τεράστιες πιέσεις που έχει δεχτεί η ελληνική οικονομία από το 2010 και μετά.

Υπάρχουν και σημαντικές προκλήσεις, συνέχισε ο κ. Βέττας που προέρχονται τόσο από το εσωτερικό όπως η δημόσια διοίκηση και τις αγορές που «δεν είναι στο σημείο που θα θέλαμε», όσο και από το εξωτερικό όπως ο επίμονος πληθωρισμός και η μεγαλύτερη διάρκεια των υψηλών επιτοκίων.

Στο πλαίσιο αυτό, το ΙΟΒΕ εντοπίζει τρεις βασικές προτεραιότητες οικονομικής πολιτικής και συγκεκριμένα:

• Τη διασφάλιση ομαλής χρηματοδότησης της χώρας μεσοπρόθεσμα, με ανταγωνιστικούς όρους.
• Τη βελτίωση του παραγωγικού υποδείγματος, με αύξηση της εξωστρέφειας και της παραγωγικότητας, την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και καινοτομίας, και την προσέλκυση κεφαλαίου και ανθρώπων, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι δυσμενείς δημογραφικές τάσεις.
• Την κατανομή θέσεων εργασίας και εισοδημάτων στον πληθυσμό, μέσα από ευκαιρίες για κοινωνική κινητικότητα, προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης – Οι μεσοπρόθεσμοι στόχοι

Καταγράφεται πάντως επιβράδυνση της εγχώριας ανάκαμψης η οποία διαμορφώθηκε στο 2,1% το πρώτο τρίμηνο του 2023 σε ετήσια βάση, ωστόσο στη σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο βρισκόμαστε στο μηδέν. «Η οικονομία μας έχει αρχίσει να φρενάρει μέσα στο πλαίσιο γενικότερου φρεναρίσματος της ευρωπαϊκής οικονομίας», είπε ο κ. Βέττας.

Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό ο κ. Βέττας σημείωσε πως υποχωρεί αλλά οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα επιμένουν και αυτό είναι βασικό ζήτημα για τα νοικοκυριά, αν και είμαστε λίγο καλύτεροι στα τρόφιμα σε σχέση με την υπόλοιπη ΕΕ. Το επόμενο διάστημα είναι πολύ κρισιμή η παρακολούθηση του δομικού πληθωρισμού.

Ένα ακόμη ζήτημα είναι η μεγάλη υποχώρηση του ρυθμού ιδιωτικής αποταμίευσης, καθώς η χώρα μας εμφανίζει όχι μόνο το μικρότερο αλλά και τον μοναδικό αρνητικό ρυθμό αποταμίευσης των νοικοκυριών. Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ στάθηκε στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότηας της ελληνικής οικονομίας σημειώνοντας πως «στις αγορές που δεν υπάρχει ανταγωνιστική πίεση, όσο υπάρχουν εισοδήματα οι τιμές θα αυξάνονται».

Ένα παράθυρο ευκαιρίας 2-3 ετών

Πέρα από τα τρέχοντα ο κ. Βέττας αναφέρθηκε στις μεγάλες αλλαγές που πρέπει να γίνουν τα επόμενα χρόνια για την αντιμετώπιση μεγάλων προβλημάτων όπως το δημογραφικό. «Η μεγάλη πρόκληση είναι πως μια οικονομία που τα τελευταία 30-40 χρόνια έχει μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 1% πως τώρα με ένα δυσμενέστερο δημογραφικό θα ανέβει στο 2% ή και παραπάνω. Αυτή είναι η ερώτηση που συμπυκνώνει όλα αυτά. Δεν υπάρχει προφανής απάντηση».

Σημείωσε πως υπάρχει ακόμη μεγάλο περιθώριο και ανάγκη να εμπεδωθούν συνθήκες συστηματικής ανάπτυξης για αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων, όπως μέσα από αύξηση του διεθνούς μεριδίου των εξαγωγών, συστηματική ενίσχυση των επενδύσεων, καθώς και της αξιοπιστίας στη χρηματοδότηση της χώρας. Υπό προϋποθέσεις, είναι συνεπώς εφικτή η βελτίωση του μακροχρόνιου ρυθμού δυνητικής ανάπτυξης παρά τις δημογραφικές προοπτικές. Σε αυτή την κατεύθυνση, χρειάζεται να εφαρμοσθεί συστηματικά κατά τα επόμενα χρόνια ένα σχέδιο που θα ενσωματώνει αποφασιστικές επιλογές. «Έχουμε ένα παράθυρο ευκαιρίας τα επόμενα 2-3 χρόνια», ανέφερε ο κ. Βέττας.