Ροή
Οι τελευταίες θεσμικές συναντήσεις τόσο στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής, όσο και στο Eurogroup, αλλά πολύ περισσότερο οι «ζυμώσεις» στους πάνω ορόφους του Μπερλεμόν (έδρα της Κομισιόν) στις Βρυξέλλες, πυκνώνουν τις προειδοποιήσεις για το τι «έρχεται» με την Αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας μέσα στο 2023.
Και αυτό «ανεξάρτητα» από το εκλογικό αποτέλεσμα των επικείμενων εκλογών στην Ελλάδα.
Οι προσδοκίες για μία αναθεώρηση που θα άφηνε πίσω της τις σκληρές πολιτικές για το χρέος και τα ελλείμματα, σταδιακά αλλά σταθερά φαίνεται να υποχωρούν.
Στην θέση τους επανέρχονται οι «αρχές» μέσα από τις οποίες αναδείχθηκε το Σύμφωνο Σταθερότητας μέσα από το Μάαστριχτ στις αρχές της δεκαετίας του 90.
Ήτοι η αυστηρότητα όσο αφορά την δέσμευση μείωσης του χρέους μέσα από την πειθάρχηση των δημόσιων ελλειμμάτων. Οι σχετικές διαδικασίες είναι ήδη προχωρημένες παρά το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση όσο αφορά τις τελικές αποφάσεις, αλλά αυτό είναι κάτι που αποδίδεται επισήμως στα «γεγονότα» που μεσολάβησαν, πανδημία, πόλεμος, κ.λ.π. και όχι στις διαφωνίες, που εξακολουθούν να διαμορφώνουν, να καταστρέφουν και να ξαναφτιάχνουν συμμαχίες.
Γερμανία και Γαλλία έχουν μέχρι στιγμής απομακρυνθεί και ξαναπλησιάσει δύο φορές όσο αφορά τις θέσεις τους, αφού στο μεταξύ ο καθένας από τους δύο δοκίμασε να «παίξει» και με τρίτους ή συμμαχίες μικρών, κ.λ.π.
Οι ισορροπίες που έχουν διαμορφωθεί μέχρι στιγμής δείχνουν μια Γερμανία που με την υποστήριξη των σκληρών της Βόρειας Ευρώπης - και με την ανοχή της Γαλλίας - δεν είναι διατεθειμένη να «εγγυηθεί» με την δική της χρηματοδοτική συμμετοχή της, ένα ακόμα βήμα στην προσπάθεια της Ε.Ε. να αντιμετωπίσει την νέα κατάσταση. Κανένα νέο Ταμείο με χρηματοδότηση από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό (δηλαδή έκδοση ευρωομολόγων) δεν μπαίνει στην ατζέντα του Βερολίνου.
Παρά το γεγονός ότι μέχρι στιγμής έχει αποσπάσει από την Σύνοδο Κορυφής το βασικό της αιτούμενο ήτοι την νομιμοποίηση της κατ’ εξαίρεση χρηματοδότησης των γερμανικών επιχειρήσεων με δημόσιο χρήμα. Και μόνο αυτό σηκώνει ένα τοίχο ανάμεσα στην Βόρεια και την νότια Ευρώπη καθώς μόνο η Γερμανία και ελάχιστες ακόμα χώρες του Βορρά έχουν την δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν αφειδώς από τον προϋπολογισμό τους τις οικονομίες τους την επόμενη ημέρα.
Όλοι οι άλλοι και ειδικά οι υπερχρεωμένοι «νότιοι» πρέπει με την επανεκκίνηση της λειτουργίας του Συμφώνου Σταθερότητας να διαθέσουν τους διαθέσιμους πόρους τους στην μείωση του χρέους τους πριν καν σκεφτούν να στηρίξουν τις οικονομίες τους όπως το έκαναν τα δύο τελευταία χρόνια, με δανεικό ή μη χρήμα.
Υπάρχει βέβαια – και αυτό είναι το γερμανικό επιχείρημα – διαθέσιμο Ταμείο για την πολύ φτηνή δεδομένων των συνθηκών χρηματοδότηση των χωρών αυτών (περίπου 200 δις NGEU συν πάνω από 400 δις από το ESM), αλλά με την προϋπόθεση της δέσμευσής τους σε «μνημονιακές» υποχρεώσεις δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Μέχρι στιγμής βέβαια η συζήτηση έχει δώσει «καρπούς» μόνο στις χώρες με δημοσιονομικό περιθώριο όπως την Γερμανία, την Ολλανδία, κ.λ.π. Φυσιολογικά μέχρι τον Μάρτιο θα πρέπει να υπάρχει κάποιο καταληκτικό πλαίσιο, αλλά προς το παρόν δεν φαίνεται αυτό δυνατό.
Η συζήτηση θα πάει κατ’ αρχήν μέχρι και τον Ιούνιο και εφ’ όσον κάτι συμφωνηθεί τέλος του 2023 θα είναι έτοιμο το νέο αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας.
Αυτό το πλαίσιο δημοσιονομικής πειθαρχίας θα είναι η «προίκα» της νέας κυβέρνησης στην Ελλάδα, ότι προεκλογική υπόσχεση και αν έχει δοθεί και ότι εκλογικό αποτέλεσμα και αν έχει μέχρι τότε διαμορφωθεί…
