Ροή
Όταν τα άλλα πιτσιρίκια στον Κολινδρό Πιερίας ξεχύνονταν στους δρόμους παίζοντας μπάλα, εκείνος τρύπωνε με περιέργεια στο υπόγειο του σπιτιού του, όπου γεννιόταν μία από τις πρώτες «garage companies» στην Ελλάδα κι ...έστηνε αυτί. Παρότι παιδί ακόμη, παρατηρούσε προσεκτικά τα πάντα και έβαζε νοερά τον εαυτό του στη θέση του πατέρα του, ο οποίος έπρεπε να ανταποκριθεί κάθε τόσο σε πιεστικά επιχειρηματικά διλήμματα. Και τα διλήμματα αυτά δεν έλειπαν ποτέ, αφού η εταιρεία της οποίας πλέον ο ίδιος ηγείται ως εκπρόσωπος της δεύτερης γενιάς, ξεκίνησε το 1979 από βαθιά νερά, με ελάχιστο αρχικό κεφάλαιο, προερχόμενο μάλιστα από δανεικά.
Σήμερα, ο 43χρονος Δημήτρης Λακασάς, περί ου ο λόγος, είναι πρόεδρος της «Olympia Electronics», η οποία στην πορεία των χρόνων εξελίχθηκε σε μία από τις δέκα μεγαλύτερες παραγωγικές μονάδες ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας στην Ευρώπη. Και όπως ο ίδιος δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τα πρώτα εκείνα μαθήματα επιχειρηματικότητας, τού φάνηκαν εξαιρετικά χρήσιμα στη συνέχεια της πορείας του -και στη συνέχιση της πορείας της Olympia.
Τριάντα επτά χρόνια μετά την ίδρυσή της από τον Νίκο Λακασά (πατέρα του Δημήτρη) και τον Παναγιώτη Αρβανιτίδη, η Olympia Electronics, που εδρεύει στη Μεθώνη Πιερίας, είναι η μεγαλύτερη αμιγώς ελληνική παραγωγική μονάδα ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας. Έχει εξαγωγική παρουσία σε 72 χώρες, από τη Σουηδία μέχρι τη Νότια Αφρική και από τη Βρετανία μέχρι την Αυστραλία, ενώ προσβλέπει σε συνολικό τζίρο ύψους 50 εκατ. ευρώ το 2025.
Τα συστήματά της, που έχουν αναπτυχθεί στην Ελλάδα ήδη από το στάδιο της έρευνας, εγκαταστάθηκαν σε χώρες με μεγάλη τεχνολογική παράδοση, όπως η Γερμανία (π.χ., στο αεροδρόμιο της Φραγκφούρτης), ενώ η χρήση τους είναι ευρεία στον ευρωπαϊκό Βορρά: ένα στα τέσσερα συστήματα φωτισμού ασφαλείας στη Σουηδία και τη Νορβηγία είναι "made in Greece" και φέρει την υπογραφή της Olympia Electronics, ενώ κατασκευαστές και διαχειριστές ουρανοξυστών στο Ντουμπάι και το Κατάρ επίσης στρέφονται στα ...φώτα της βορειοελλαδικής εταιρείας. Για να ικανοποιήσει τη ζήτηση από τις ξένες αγορές, η Olympia ετοιμάζεται να ξεκινήσει την άνοιξη του 2017 επενδύσεις σε νέες παραγωγικές εγκαταστάσεις, εμβαδού 6000 τ.μ.
Συναντήσαμε τον Δημήτρη Λακασά στις εγκαταστάσεις του περιπτέρου 1 της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), όπου εδρεύει το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Όπως είπε, πάντα συγκινείται όταν βρίσκεται στον συγκεκριμένο χώρο, καθώς στο Περίπτερο 1 στεγάστηκε η δεύτερη συμμετοχή της Olympia Electronics στη ΔΕΘ, εν έτη 1982, όταν ο ίδιος ήταν εννέα ετών και η εταιρεία μια μικρή startup, που τότε ξεκινούσε να βαδίζει στον δρόμο της καινοτομίας. Υπενθυμίζεται ότι μεταξύ άλλων ο Δημήτρης Λακασάς έχει διατελέσει πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) και της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας.
Τελικά, κύριε Λακασά, επιχειρηματίας γεννιέσαι ή γίνεσαι;
Σίγουρα το να έχεις στο DNA σου ικανότητες διοίκησης και μεθοδικότητας, να είσαι εξωστρεφής και επικοινωνιακός, είναι κάτι που το έχεις, που γεννιέσαι με αυτό. Η μαγιά απαιτείται να υπάρχει. Από εκεί και πέρα, θα πρέπει κι αυτό να το δουλέψεις, κυρίως με την παιδεία και φυσικά βοηθάει πολύ και το οικογενειακό περιβάλλον. Για να το πω κι αλλιώς, ηγέτης γεννιέσαι, μάνατζερ γίνεσαι. Αν δεν έχεις γεννηθεί ηγέτης, στο καλύτερο σημείο σου θα φτάσεις να είσαι ένας πολύ καλός μάνατζερ. Προσωπικά θεωρώ πως ήμουν τυχερός γιατί η εταιρεία λειτούργησε για μεγάλο χρονικό διάστημα στο υπόγειο του σπιτιού μας. Κατεβαίνοντας να παίξω, είχα την επιλογή είτε να πάω για ποδόσφαιρο με τα παιδιά της γειτονιάς ή να μπω στο υπόγειο να δω πώς γίνεται η παραγωγή. Έτσι, ένα μέρος της παιδικής μου ηλικίας το πέρασα στην εταιρεία. Εκεί ήμουν συχνά παρών σε στρατηγικές αποφάσεις με διλημματικό χαρακτήρα. Αυτό μπολιάστηκε μέσα μου. Δεν ήταν εύκολο να σταθεί στα πόδια της η Olympia. Ιδρύθηκε χωρίς αρχικό κεφάλαιο, με κάποια χρήματα που ήταν δανεικά, και πέρασε και πάρα πολύ δύσκολες καταστάσεις μέχρι την ωριμότητα. Αυτά όμως, όταν τα ζεις ως μικρό παιδί αρχικά και ως έφηβος στη συνέχεια, σε μεστώνουν σε τέτοιο σημείο, που έχεις πια τα εχέγγυα να πάρεις ο ίδιος ώριμες επιχειρηματικές αποφάσεις και ν' αποκτήσεις το δικό σου όραμα.
'Εχετε βάλει τα προϊόντα σας σε αγορές που θα θεωρούσε κάποιος ότι δεν θα ήταν ανοιχτές σε τεχνολογίες made in Greece...
Θυμάμαι έως σήμερα την πρώτη έκθεση που πήραμε μέρος, στο Ανόβερο, το 1991. Ένας Γερμανός τότε, είχε ρωτήσει πού παράγονται τα προϊόντα που παρουσιάζουμε. Του απαντάω: "στην Ελλάδα". Τότε έκπληκτος μου λέει: "αποκλείεται, μάλλον κάνετε φασόν ή συναρμολόγηση πάνω στην τεχνολογία άλλης εταιρείας". Τού απαντάω ότι η τεχνολογία είναι καθαρά ελληνικής προέλευσης. Επιμένει: "πώς είναι δυνατόν; Η Ελλάδα είναι γνωστή σε όλον τον κόσμο μόνο για τα τρία s, δηλαδή sea, sun και sex (σ.σ. θάλασσα, ήλιος και σεξ)". Και του λέω: «Να σου πω κάτι; Πρόσθεσε στη λίστα σου άλλα δύο "S", τα safety και security (σ.σ. προστασία και ασφάλεια), γιατί στην πραγματικότητα τα "s" είναι πέντε». Τον έχω πελάτη ακόμη. Και κάθε φορά που βρισκόμαστε, θυμόμαστε αυτή την ιστορία. Είναι προφανές ότι άλλαξε την άποψή του για την Ελλάδα. Νομίζω ότι αυτή είναι συνολικά η μεγάλη μας ανάγκη στη χώρα, να κάνουμε μια επανατοποθέτηση του country brand μας στο μυαλό των καταναλωτών και να τοποθετήσουμε την Ελλάδα αλλιώς.
Ετοιμάζετε κάποιο καινούργιο προϊόν στην Olympia Electronics; Σας ενδιαφέρει η είσοδος σε νέες αγορές;
Ναι, ετοιμάζουμε διάφορα. Η Olympia είναι πάντοτε ανήσυχη ως προς την έρευνα και ανάπτυξη νέων, καινοτόμων συστημάτων. Δεν είναι τυχαίο ότι το 10% του ανθρώπινου δυναμικού μας βρίσκεται στο τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης. Αυτή τη στιγμή επενδύουμε όλη μας την ενέργεια στην ανάπτυξη δύο συστημάτων. Το ένα είναι αυτό που μας έδωσε τη χαρά το 2014 να αναδειχτούμε πρωταθλητές καινοτομίας στην Ελλάδα. Πρόκειται για το πρώτο σύστημα φωτισμού ασφαλείας, που δεν χρησιμοποιεί επαναφορτιζόμενους συσσωρευτές, αλλά super και ultra capacitors, υπερπυκνωτές. Ήδη αυτό το προϊόν έχει προχωρήσει και πουλάει σε πολύ ώριμες αγορές. Πρόσφατα μάλιστα, ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας μας απένειμε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το συγκεκριμένο προϊόν.
Το δεύτερο προϊόν, μέρος μιας μεγάλης οικογένειας, είναι η νέα σειρά κεντρικών διευθυνσιοδοτούμενων συστημάτων φωτισμού ασφαλείας, τέτοιου μεγέθους που μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες ενός αεροδρομίου ή ουρανοξύστη ή ενός μεγάλου ή μεσαίου νοσοκομείου ή ξενοδοχείου. Η πρώτη στόχευση που κάνουμε για αυτό το προϊόν είναι για τους ουρανοξύστες που χτίζονται σε Κατάρ, Ντουμπάι, Αμπου Ντάμπι, Σάρια και Σαουδική Αραβία. Εδώ υπάρχει πολύ συγκεκριμένη ζήτηση, πολύ μεγάλο booming γι' αυτή την τεχνολογία. Γι' αυτό κι αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για εμάς.
Ετοιμάζουμε επίσης επένδυση για νέες παραγωγικές εγκαταστάσεις εμβαδού 6.000 τ.μ., ύψους 3 εκατ. ευρώ, η οποία θα ξεκινήσει την άνοιξη του 2017, ώστε να καλύψει τη ζήτηση από τις διεθνείς αγορές. Εδώ και τρία χρόνια περίπου, η εταιρεία έχει ανοίξει τους ορίζοντές της δυναμικά προς το κλάδο της ναυτιλίας. Μέσω της HEMEXPO (Έλληνες Κατασκευαστές Ναυτιλιακού Εξοπλισμού) προσπαθεί να προωθήσει τα προϊόντα της στη ναυτιλία. Επίσης φέτος η εταιρεία μας ίδρυσε την Olympia Polska και εισχώρησε στην Πολωνία, δεδομένου ότι τη θεωρούμε ως ανερχόμενη αγορά.
Τι ποσοστό του τζίρου σας αφορά σε εξαγωγές και ποιος είναι ο στόχος σας για την επόμενη πενταετία;
Στο φετινό εννεάμηνο οι εξαγωγές μας αντιστοιχούσαν στο 65%, ποσοστό που το 2017 αναμένεται να φτάσει στο 70%. Σύμφωνα δε με την τελευταία κατάταξη της STAT BANK, η εταιρεία συμπεριλαμβάνεται στα διαμάντια της ελληνικής βιομηχανίας με κριτήρια την αύξηση της κερδοφορίας, της ανταγωνιστικότητας, του κύκλου εργασιών, της εξωστρέφειας και της καινοτομίας. Οι κυριότερες αγορές μας είναι οι σκανδιναβικές χώρες και ειδικότερα η Σουηδία και η Νορβηγία. Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι για το γεγονός ότι μεγάλες πολυεθνικές, όπως η αμερικανική HONEYWELL και κυρίως η θυγατρική της στη Νορβηγία, μας εμπιστεύονται ώστε να αναπτύσσουμε από κοινού προγράμματα εφαρμοσμένης έρευνας και τεχνολογίας.
Πώς αναμένεται να κινηθούν φέτος, σε σχέση με πέρυσι, οι πωλήσεις της Olympia Electronics και ποια είναι η εκτίμησή σας για το 2017;
Ο κύκλος εργασιών σημείωσε μέχρι στιγμής φέτος άνοδο 12%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015 και αναμένεται να φτάσει στο σύνολο του έτους στα 16,5 εκατ. ευρώ. Για το 2017 προβλέπουμε αύξηση της τάξη του 18% και ο κύκλος εργασιών αναμένεται να προσεγγίσει τα 20 εκατ. ευρώ. Βάσει του master business plan της Olympia, το 2020 ο κύκλος εργασιών της εταιρείας εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 30 εκατ. ευρώ και το 2025 τα 50 εκατ. ευρώ.
Ποιο είναι το σημαντικότερο μάθημα που έχετε πάρει στην πορεία σας ως επιχειρηματίας;
Δεν έχει σημασία πόσες φορές πέφτεις, αλλά το να έχεις ξεκάθαρο στόχο να σηκώνεσαι αμέσως και να μαθαίνεις από τα λάθη σου. Να έχεις στρατηγική και όραμα και να ξέρεις οπωσδήποτε πού θέλεις να καταλήξεις, γιατί αν δεν ξέρεις, θα φτάσεις κάπου αλλού.
Κατά την άποψή σας, είχε κάποια θετική όψη η κρίση στην Ελλάδα, μάθαμε κάτι;
Η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία έχει τεράστιο πολιτισμό πίσω της, που τη βοηθά, έχει τονισμένη την έννοια της οικογένειας, που στηρίζει τα μέλη της, και είναι οικονομία ευέλικτη, τύπου SUV, 4x4, κι όχι οικονομία-τρένο, όπως η Γαλλία και η Γερμανία. Αν συνέβαινε σε χώρες οικονομίας τρένου ότι συμβαίνει σε εμάς, θα είχαμε τραγικά αποτελέσματα σε επίπεδο κοινωνικής συνοχής, πιθανώς να είχαμε και πολέμους...
Τελικά, αξίζει τον κόπο να παράγει κάποιος στην Ελλάδα;
Ως άνθρωπος και ως επιχειρηματίας, πιστεύω στην Ελλάδα, παράγω στην Ελλάδα, φορολογούμαι στην Ελλάδα και εξάγω από την Ελλάδα. Διότι σε αυτή την χώρα γεννήθηκαν οι πρόγονοι μου και θα μεγαλώσουν τα παιδιά και τα εγγόνια μου. Όσο και να με πληγώνει αυτή η πατρίδα, τόσο θα επιμένω να είμαι δίπλα της στις καλές και δύσκολες στιγμές. Αυτή η απόφαση είναι απόφαση ζωής και αποτελεί χρέος και όχι επιλογή._
