Την επιβολή τέλους στα δέματα που προέρχονται από χώρες εκτός Ευρώπης για να μπει φρένο στις ηλεκτρονικές αγορές από κινεζικές κυρίως πλατφόρμες ζητά ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου – (GR.EC.A), με επιστολή προς τα συναρμόδια υπουργεία. Η συζήτηση ωστόσο δεν ανοίγει αποκλειστικά στη χώρα μας, καθώς η ΕΕ εδώ και καιρό εξετάζει την επιβολή τέλους διεκπεραίωσης ύψους 2 ή 3 ευρώ ανά δέμα, ανεξαρτήτως αξίας, στα πάνω από 4,5 δισεκατομμύρια πακέτα που εισάγονται ετησίως στην Ένωση.
Πόσα είναι τα δέματα από την Κίνα
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), για το μέγεθος της εν λόγω αγοράς στην Ελλάδα, ο εκτιμώμενος ετήσιος τζίρος που κάνουν οι πλατφόρμες Shein και Temu κυμαίνεται από 529 έως 627 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 20,9% του ηλεκτρονικού εμπορίου στη χώρα.
Αντίστοιχα, σύμφωνα δε με στοιχεία της IPC (International Post Corporation), το μερίδιο της Temu (ως κύρια επιλογή ηλεκτρονικού λιανεμπόρου στην Ελλάδα) το 2024 ήταν 23% και της Shein 20%.
Τέλος, σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον ανταγωνισμό στις ψηφιακές πληρωμές, ο κορυφαίος ηλεκτρονικός έμπορος στην ελληνική αγορά είναι η κινεζική πλατφόρμα Shein, οι καθαρές πωλήσεις της οποίας στη χώρα μας ξεπέρασαν τα 204 εκατ. ευρώ το 2023.
Η πρόταση για τέλος 7 ευρώ ανά δέμα
Κάνοντας λόγο για την ανεξέλεγκτη εισροή μικροδεμάτων από τρίτες χώρες – κυρίως μέσω διεθνών πλατφορμών που κατακλύζουν την ελληνική αγορά με προϊόντα εξαιρετικά χαμηλού κόστους και συχνά αμφίβολης συμμόρφωσης με τα ευρωπαϊκά και εθνικά πρότυπα ασφαλείας ο GR.EC.A προτείνει την εφαρμογή τέλους ύψους 7 ευρώ ανά δέμα.
Κατά τα πρότυπα του τέλους κρουαζιέρας μάλιστα, προτείνει τα έσοδα από το εθνικό τέλος να κατευθυνθούν αποκλειστικά στον ψηφιακό μετασχηματισμό των ελληνικών επιχειρήσεων και στην ενίσχυση της ψηφιακής εξωστρέφειας, ώστε οι ελληνικές εταιρείες να αποκτήσουν τα σύγχρονα εργαλεία και την τεχνογνωσία που απαιτείται για να σταθούν ισότιμα στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο και ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον.
Όπως επισημαίνει, οι επιχειρήσεις εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν φορολογούνται με τους ίδιους όρους που ισχύουν για τις ελληνικές και ευρωπαϊκές εταιρείες, γεγονός που έχει ήδη προκαλέσει σοβαρές απώλειες στον εγχώριο επιχειρηματικό ιστό και έχει εγκαθιδρύσει ένα πλαίσιο αθέμιτου ανταγωνισμού. Διευκρινίζει μάλιστα ότι άλλα κράτη μέλη, όπως η Γαλλία και η Ρουμανία, έχουν υιοθετήσει αντίστοιχη πρακτική θεσπίζοντας εθνικά τέλη ανά εισαγόμενο δέμα, με στόχο να προστατεύσουν τις εγχώριες επιχειρήσεις.
Τι ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες
Να θυμίσουμε ότι στο ευρωπαϊκό πλαίσιο από 1η Ιουλίου 2021, καταργήθηκε η απαλλαγή ΦΠΑ για δέματα μικρής αξίας (κάτω από 22 €). Αυτό σημαίνει ότι όλα τα εμπορεύματα από χώρες εκτός ΕΕ υπόκεινται σε ΦΠΑ όταν εισάγονται, ακόμη κι αν είναι φθηνά. Παράλληλα επιβάλλονται δασμοί μόνο αν η αξία υπερβαίνει τα 150 €.
Πέρα από τα παραπάνω βέβαια η κυβέρνηση της Γαλλίας για παράδειγμα έχει εντείνει τους ελέγχους για δέματα από την Κίνα, ιδιαιτέρως μέσω πλατφορμών όπως Shein και Temu. Μέσω της ειδικής αρχής DGCCRF (General Directorate of Competition, Consumer Affairs and Fraud Control) έχουν αυξηθεί τα δείγματα προϊόντων που εξετάζονται, ειδικά για είδη που μπορεί να έχουν ζητήματα ασφαλείας (καλλυντικά, φάρμακα, ηλεκτρονικά) και όσα προϊόντα δεν συμμορφώνονται με τις ευρωπαϊκές αλλά και εθνικές προδιαγραφές ενδέχεται να αποσυρθούν ή να μη παραδοθούν.
Επιπλέον η κυβέρνηση έχει προτείνει από το 2026 να εφαρμοστεί η επιβολή τέλους ανά δέμα το οποίο θα επιβαρύνει κατά κύριο λόγο την πλατφόρμα ή και τον εισαγωγέα κι όχι τον τελικό καταναλωτή ,ενώ πιέζει ώστε να υιοθετηθεί ευρέως στην ΕΕ αντίστοιχο τέλος χειρισμού (“handling fee”) για κάθε μικρό δέμα από χώρες εκτός ΕΕ, ακόμα κι όταν η αξία του είναι κάτω των 150 €.
Αντίστοιχα στη Ρουμανία πέρα από το ΦΠΑ και τους δασμούς για δέματα άνω των 150 ευρώ, από 1η Νοεμβρίου 2025, θα επιβληθεί σταθερό τέλος ύψους 25 lei (~5-6 ευρώ) για κάθε δέμα με αξία κάτω των 150 ευρώ που έρχεται από χώρα εκτός ΕΕ. Το τέλος αυτό θα συλλέγεται από τις ταχυδρομικές υπηρεσίες ή τα courrier και θα αποδίδεται στο κράτος.
Η πρόταση του GREC.A. αναφέρει ότι ένα τέτοιο μέτρο θα λειτουργούσε αποτρεπτικά απέναντι στο μαζικό κύμα εισαγωγών που διαταράσσει την αγορά, και θα θωράκιζε τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τον αθέμιτο ανταγωνισμό ενισχύοντας στο τέλος της ημέρας την εγχώρια οικονομία.
Εξετάζεται η κατάργηση απαλλαγής δασμών για μικροδέματα
Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα απασχολεί και την ΕΕ, με την Κομισιόν να εξετάζει την κατάργηση της απαλλαγής για μικροδέματα αξίας κάτω των 150 ευρώ, όπως ανέφερε πρόσφατα η Joanna Zawistowska, Διευθύντρια Πολιτικής Λιανικού Εμπορίου της ΓΔ Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας, Επιχειρηματικότητας και ΜΜΕ, κατά την ομιλία της στην εκδήλωση για τα 20 χρόνια της ΕΣΕΕ. Παράλληλα τα σχέδια της ΕΕ περιλαμβάνουν την ενίσχυση της εποπτείας της αγοράς με την αξιοποίηση των ψηφιακών εργαλείων και την στενότερη συνεργασία τελωνειακών και ελεγκτικών αρχών.
Ο λόγος, όπως επεσήμανε η κα Zawistowska είναι πως οι Ευρωπαίοι έμποροι υφίστανται αθέμιτο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες, μέσω εισαγωγής απομιμητικών, μη ασφαλών ή μη συμμορφούμενων προϊόντων. Προς επίρρωση αυτού μάλιστα η ίδια ανέφερε ότι το 2024 εισήλθαν στην Ε.Ε. σχεδόν 8.000 προϊόντα το λεπτό, αξίας 4,6 δισ. ευρώ με το 90% αυτών να προέρχεται από την Κίνα. Αυτός ο όγκος, σημείωσε, υπερφορτώνει τόσο τα τελωνεία όσο και τις αρχές εποπτείας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι πέρυσι μόλις το 0,0082% των εισαγόμενων προϊόντων ελέγχθηκε και μόλις το 0,0013% απορρίφθηκε. Η κατάσταση αυτή, σύμφωνα με την Κομισιόν, απειλεί την ασφάλεια των καταναλωτών, υπονομεύει περιβαλλοντικά πρότυπα και πλήττει την ανταγωνιστικότητα παραγωγών και λιανεμπόρων.
