Σημαντικό εργαλείο υποστήριξης των αποδόσεων για τους μετόχους τους αποτελούν τα προγράμματα επαναγοράς ίδιων για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και από φέτος και για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες.
Είτε για να αμβλύνουν την «πίεση» στα EPS (κέρδη ανά μετοχή) απόρροια του κύκλου αποκλιμάκωσης των επιτοκίων, είτε για να «ψηλώσουν» περαιτέρω τον μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης αυτών (EPS CAGR), τα προγράμματα επαναγοράς αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των προγραμμάτων επιβράβευσης μετόχων για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Ακόμη και όταν η αποτίμηση ξεπερνά το book value, μειώνοντας κατ’ επέκταση το κίνητρο επαναγοράς.
Αναλυτές εκτιμούν ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα ανακοινώσουν, φέτος, διανομές μερισμάτων, ύψους 77 δισ. ευρώ και θα προβούν σε επαναγορές ιδίων, ύψους 47 δισ. ευρώ, που ισοδυναμεί με συνολική απόδοση περίπου 7% (με το μέσο payout σε περίπου 76%). Μάλιστα, για το 2026, εκτιμάται πως οι επαναγορές θα ξεπεράσουν τα 50 δισ. ευρώ, με πάνω από 82 δισ. ευρώ διανομές σε μετρητά. Βέβαια, το σήμα ολοκλήρωσης του κύκλου αποκλιμάκωσης των επιτοκίων, που έστειλε η Φρανκφούρτη, λειτουργεί ευεργετικά για την κερδοφορία των τραπεζών για το 2026 - 2027, όταν θα αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς και οι εξαγορές που υλοποιούνται, ενώ και οι αποτιμήσεις έχουν «ψηλώσει» σημαντικά, έναντι των προηγούμενων ετών.
Παραδοσιακές δυνάμεις, στο πεδίο της υψηλής επιβράβευσης των μετόχων, είναι οι Intesa και UniCredit. Η πρώτη, με βάση το τριετές business plan της, προχωρά στη διανομή του 70% των ενοποιημένων καθαρών κερδών της προς τους μετόχους. Το 2024, προχώρησε σε buyback ύψους 1,7 δισ. ευρώ και διανομές μερισμάτων σε μετρητά ύψους 6,1 δισ. ευρώ, ενώ για το 2025 έχει ήδη βάλει στην άκρη 3,7 δισ. για διανομή σε μετρητά, εκ των οποίων 3,2 δισ. θα διανεμηθούν τον Νοέμβριο (ως ενδιάμεσο). Παράλληλα, από τον Ιούνιο έχει εκκινήσει buyback 2 δισ. ευρώ.
Η UniCredit μοίρασε συνολικά 9 δισ. ευρώ στους μετόχους της (κάτι λιγότερο από το σύνολο της κερδοφορίας της), εκ των οποίων περίπου 3,7 δισ. ευρώ αφορούσαν μετρητά και περίπου 5,3 δισ. ευρώ στράφηκαν σε επαναγορά ιδίων. Για φέτος, αναμένεται να προχωρήσει σε διανομές ύψους 9,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τουλάχιστον 4,75 δισ. ευρώ θα καλυφθούν μέσω μετρητών. Παράλληλα, μεταξύ 2025 - 2027, η UniCredit θα προχωρήσει σε διανομές «μαμούθ» ύψους τουλάχιστον 30 δισ. ευρώ, με περίπου τα μισά σε μετρητά.
Δεν είναι απολύτως σαφές ωστόσο, πόσο επηρεάζει το buyback τον μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης των EPS, καθώς οι τιμές στις οποίες πραγματοποιούνται οι αγορές διαφοροποιούνται, ενώ και τα προγράμματα αυξομειώνονται σε όγκο, σε ετήσια βάση. Σύμφωνα με αναλυτές, το EPS CAGR 2024 – 2027 αναμένεται να προσεγγίσει το 9,4% για την Intesa, το 8% για την UniCredit (αν δεν αναθεωρεί εκ νέου σε υψηλότερα επίπεδα λόγω εξαγορών). Στις περιπτώσεις αυτών, υπολογίζεται πως τα προγράμματα επαναγοράς ιδίων θα τονώσουν κατά 2% (συντηρητικά) έως και 4% περίπου το EPS CAGR, με μια μέση μείωση μετοχών περίπου 4% συνολικά.
Στη βάση ωστόσο μιας μειούμενης αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων επαναγοράς ιδίων, οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες επιδιώκουν να ξεφύγουν από την πεπατημένη και να βάλουν τα κεφάλαιά τους να «δουλέψουν» με αποδοτικότερο τρόπο. Είτε μέσω πιστωτικής επέκτασης, είτε μέσω ανόργανης ανάπτυξης, δηλ. εξαγορών κτλ.
Η διαφορετική προσέγγιση Orcel...
Η UniCredit φαίνεται να διαμορφώνει μια νέα προσέγγιση, αξιοποιώντας τμήμα του πλεονάζοντος κεφαλαίου για τη λήψη στρατηγικών θέσεων σε άλλες τράπεζες, ως προσωρινό «υποκατάστατο» των συγχωνεύσεων και εξαγορών. Εκτός από τις επαναγορές μετοχών, η ιταλική τράπεζα έχει αποκτήσει μεγάλες μειοψηφικές συμμετοχές σε Commerzbank, Alpha Bank, με τη μέθοδο του σταθμισμένου σε κίνδυνο ενεργητικού και αντιστάθμιση κινδύνου (collar hedges) για να διατηρήσει υπό έλεγχο τον δείκτη CET1. Το αποτέλεσμα είναι μια πιο αποτελεσματική ανάπτυξη κεφαλαίου, διατηρώντας την κεφαλαιακή (και στρατηγική) ευελιξία, ενώ παράλληλα δημιουργεί αποδόσεις υψηλότερες των επαναγορών, σύμφωνα με αναλυτές. H παραπάνω στρατηγική συνδυάζει υψηλή κεφαλαιακή αποδοτικότητα και διατήρηση στρατηγικών επιλογών. Παράλληλα, προσφέρει 3x υψηλότερο RoAC έναντι της εναλλακτικής του buyback και αυξάνει κατά 2% - 4% τα EPS (σε επίπεδο κλάδου) και κατά 30 μονάδες βάσης το ROTE.
Επιπλέον, η προσέγγιση Orcel εδράζεται στο να μην «πλημμυρίσει» την αγορά με δάνεια, πιέζοντας spreads και κερδοφορία. Κινείται σε πιο ήπιους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης, δίνοντας έμφαση στη χρηματοδότηση μικρομεσαίων, αλλά και σε διαφόρων ειδών καταναλωτικά δάνεια, έναντι των μεγάλων εταιρικών χορηγήσεων και των στεγαστικών.
Διαφυλάσσουν ως «κόρη οφθαλμού» την πιστωτική επέκταση...
Από την άλλη, οι διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών συνεχίζουν να προτάσσουν την ισχυρή πιστωτική επέκταση - πεδίο στο οποίο υπεραποδίδουν, λειτουργώντας με ένα υψηλότερο καθαρό επιτοκιακό περιθώριο - η οποία επέδειξε αντοχές ακόμη και σε περιόδους έντονης αβεβαιότητας και συνέβαλε στην αντιστάθμιση μέρους των πιέσεων στα καθαρά έσοδα από τόκους. Διαφυλάσσοντας αυτήν ως «κόρη οφθαλμού», οι ελληνικές τράπεζες κινητοποιούν δυνάμεις για εξαγορές και buybacks.
... και κερδίζουν «ποντάκια» από buyback
Οι τέσσερις συστημικές διένειμαν από το 35% (Πειραιώς) έως το 50% (Εθνική, Eurobank) από τα κέρδη χρήσης 2024. Η Πειραιώς αφιέρωσε το σύνολο των δυνάμεων της, σε διανομή μετρητών ύψους 373 εκατ. ευρώ (μέσω επιστροφής κεφαλαίου), κατόπιν επιθυμίας βασικών μετόχων της τράπεζας και μετά τη συμβολική διανομή από τα κέρδη χρήσης 2023. Αντίθετα, η Alpha κινητοποίησε σημαντικές δυνάμεις στην επαναγορά ίδιων, η οποία κατέλαβε το 75% σε payout 43% (2024). Eurobank και Εθνική, διανέμοντας το 50% των κερδών χρήσης 2024, έστρεψαν το 43% και 30% αυτών, αντίστοιχα, σε buyback.
Για το 2025, παρότι οι τέσσερις τράπεζες έχουν δώσει γραμμές καθοδήγησης σε επίπεδο payouts, δεν έχουν «ανοίξει ακόμη τα χαρτιά τους» για το μείγμα επιβράβευσης.
Για τη Eurobank το EPS CAGR 2024 - 2027 (FY24 - FY27E) κινείται στο 2,1% χωρίς buyback και φτάνει στο 3,8% με αυτό. Καθώς το 2024 αποτέλεσε μια υψηλή βάση για τις ελληνικές τράπεζες, οι αναλυτές δίνουν μεγαλύτερο βάρος στην τριετία 2025 - 2028 (FY25E - FY28E) όπου το EPS CAGR για την τράπεζα υπολογίζεται στο 6,1%, χωρίς την ύπαρξη προγράμματος επαναγοράς και στο 7,1% με buyback (διαφορά +1%).
Οι παράγοντες που μπορούν να αυξομειώσουν το EPS CAGR είναι το μέγεθος του payout και η ποσόστωση σε buyback. Η Eurobank καθοδηγεί για payout υψηλότερο του 50% από τα κέρδη χρήσης 2025, προχωρώντας σε ενδιάμεση διανομή ύψους 170 ευρώ. Παρότι οι αναλυτές δεν έχουν προβεί σε αναθεώρηση των μοντέλων τους, αναμένοντας το στίγμα των διοικήσεων, ενισχύεται το σενάριο, η Eurobank να κατεβάσει προς το 30% το buyback, αυξάνοντας στο 70% τη διανομή μετρητών, με payout κοντά στο 52% για φέτος. Για το 2026 - 2027, αναλυτές βλέπουν αύξηση του payout στο 55% με 60%, με buyback στο 10% στο σύνολο του μείγματος ή ακόμη και σε μηδενικά επίπεδα το 2027.
H Alpha Bank «τρέχει» με υψηλότερο EPS CAGR και στις δύο χρονικές φάσεις, ανεξαρτήτως προγράμματος επαναγοράς. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μέση ετήσια αύξηση των EPS μεταξύ 2024 - 2027 στο 8,9% (χωρίς buyback) και στο 9,7% μεταξύ 2025 – 2028. Με την ενεργοποίηση buyback, τα παραπάνω ποσοστά διαμορφώνονται στο 12% και στο 12,7% αντίστοιχα. Συνεπώς, προκύπτει πρόσθετη ώθηση κοντά στο 3%.
Η τράπεζα διαφοροποιήθηκε σημαντικά έναντι των υπολοίπων, υιοθετώντας κατανομή 75% - 25% μεταξύ buyback – χρηματικής διανομής. Η επιλογή ενισχυμένης βαρύτητας στο buyback προσομοιάζεται με την πρακτική της UniCredit, με την σχετική απόφαση να λαμβάνεται, όταν η Alpha διαπραγματεύονταν κοντά στο 0,5 – 0,55x σε όρους P/TBV, και το πρόγραμμα να ενεργοποιείται, με τη μετοχή κοντά στο 1,02x. Πλέον πιθανολογείται ότι η τράπεζα θα κινηθεί σε ένα μείγμα 60% - 40% (buyback - μέρισμα) φέτος, με πιθανή ισοκατανομή το 2026, όπου το payout θα αυξηθεί προς το 55%. Για το 2027, αναλυτές κλίνουν προς payout 60%, με μηδαμινή ποσόστωση σε buyback.
Στην Εθνική μεγαλύτερη βαρύτητα ενέχει ο ρυθμός αύξησης του payout. Αναλυτές αναμένουν ποσοστό διανομής επί των κερδών χρήσης 2025, στο 60%, με αύξηση στο 65% και στο 70% το 2026 και το 2027, αντίστοιχα. Εφόσον όμως, η οργανική παραγωγή κεφαλαίου δεν αναλώνεται σε μεγάλες εξαγορές, τότε το payout μπορεί να κινηθεί από φέτος, σε επίπεδα υψηλότερα του στόχου του 60% που έχει θέσει η διοίκηση. Στη βάση αυτού και υπό το σενάριο διατήρησης του 30% - 70% (buyback - μέρισμα) τόσο για φέτος όσο και για το 2026, προτού υποχωρήσει προς το 25% το buyback, αναλυτές βλέπουν EPS CAGR 2024 - 2027 στο 0,5% (χωρίς επαναγορά) και 2,1% (με επαναγορά). Συνεπώς το πρόγραμμα επαναγοράς ενισχύει κατά 1,6% τα EPS σε ετήσια βάση. Ωστόσο, μεταξύ 2025 - 2028, τα κέρδη ανά μετοχή αναμένεται να αυξηθούν με μέσο ετήσιο ρυθμό 6,2% που φτάνει στο 8,4% εάν προστεθεί πρόγραμμα επαναγοράς ιδίων (+2,2%).
Σταθερό διατηρούν οι αναλυτές το payout για την Πειραιώς, στο 50% μέχρι το 2027, με το buyback να καταλαμβάνει το 20% για τα κέρδη χρήσης 2025 και το 30% για του 2026, προτού επανέλθει στο 100% cash distribution το 2027. Σε αυτό το σενάριο, αναμένεται EPS CAGR μεταξύ 2024 - 2027 στο 0,5% που ψηλώνει στο 1,5% με το buyback (+1% ενίσχυση), ενώ στη χρονική σειρά 2025 - 2028 αναμένεται μέση ετήσια αύξηση των EPS κατά 5,7%, η οποία ενισχύεται με buyback στο 6,8% (+1,1% πρόσθετη ενίσχυση).
