Με απώλειες ολοκληρώθηκε η τελευταία συνεδρίαση του 2025 για το πετρέλαιο, οι τιμές του οποίου κατέγραψαν την χειρότερη ετήσια πτώση τους από το ξέσπασμα της πανδημίας το 2020, καθώς η επίμονη ανησυχία για πλεονάζουσα προσφορά κυριάρχησε στις αγορές καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, με τους γεωπολιτικούς κινδύνους να μην προσφέρουν παρά μόνο μικρά διαστήματα στήριξης.
Αυτός ο πτωτικός παράγοντας, όχι μόνο σημάδεψε την χρονιά που φεύγει, αλλά αναμένεται επίσης να επηρεάσει τις τάσεις των συναλλαγών το νέο έτος.
Συγκεκριμένα, την Πέμπτη, τα futures του αργού πετρελαίου Brent Φεβρουαρίου, τα οποία λήγουν την Τρίτη, υποχώρησαν κατά 48 σεντς, ή 0,8%, στα 60,85 δολάρια το βαρέλι, ενώ το αμερικανικό αργό West Texas Intermediate απώλεσε 53 σεντς, ή 0,9%, στα 57,42 δολάρια.
Οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν σχεδόν 20% το 2025, με το Brent να καταγράφει τις μεγαλύτερες ετήσιες απώλειες στην ιστορία του, αφού υποχώρησε περίπου 19%, ενώ ολοκλήρωσε το τρίτο συνεχόμενο έτος απωλειών. Με την σειρά του το WTI υποχώρησε φέτος κατά σχεδόν 20%.
Τις φετινές απώλειες σφράγισε η συνεχιζόμενη αύξηση της προσφοράς από τον OPEC+ και τους ανταγωνιστές του, σε συνδυασμό με την επιβράδυνση της παγκόσμιας ζήτησης αργού πετρελαίου.
Ο OPEC και οι σύμμαχοι παραγωγοί, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και του Καζακστάν, αύξησαν την παραγωγή καθ' όλη τη διάρκεια του 2025, αντιστρέφοντας χρόνια περικοπών παραγωγής που στόχευαν στη στήριξη των τιμών. Οι εκτός OPEC χώρες - Αργεντινή, Καναδάς, Βραζιλία και Γουιάνα - έχουν επίσης αυξήσει την παραγωγή.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας αναμένει ότι αυτό θα δημιουργήσει μια τεράστια υπερπροσφορά σχεδόν 4 εκατομμυρίων bpd το 2026, η οποία θα μπορούσε να παραταθεί και το 2026.
Ο ΟPEC+ θα πραγματοποιήσει συνάντηση στις 4 Ιανουαρίου. Δεδομένων των ολοένα και πιο εμφανών ενδείξεων υπερπροσφοράς, οι χώρες μέλη είναι πιθανό να διατηρήσουν την καθιερωμένη πολιτική αναστολής περαιτέρω αυξήσεων παραγωγής.
Τα αποθέματα αργού πετρελαίου μειώθηκαν κατά 1,9 εκατομμύρια βαρέλια σε 422,9 εκατομμύρια βαρέλια την εβδομάδα που έληξε στις 26 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με την EIA, σε σύγκριση με τις προσδοκίες των αναλυτών σε δημοσκόπηση του Reuters για μείωση 867.000 βαρελιών.
Τα αποθέματα βενζίνης στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 5,8 εκατομμύρια βαρέλια την εβδομάδα που έληξε στις 234,3 εκατομμύρια βαρέλια, σε σύγκριση με τις προσδοκίες των αναλυτών για αύξηση 1,9 εκατομμυρίων βαρελιών.
Τα αποθέματα αποσταγμάτων, συμπεριλαμβανομένου του ντίζελ και του πετρελαίου θέρμανσης, αυξήθηκαν κατά 5 εκατομμύρια βαρέλια σε 123,7 εκατομμύρια βαρέλια, έναντι προβλέψεων για αύξηση 2,2 εκατομμυρίων βαρελιών.
Τα γεωπολιτικά σοκ δεν τρομάζουν πλέον τόσο πολύ
Οι παγκόσμιες αγορές πετρελαίου αντιμετώπισαν πολλά κρίσιμα γεγονότα το 2025 - συμπεριλαμβανομένου του πολέμου Ισραήλ-Ιράν και των ουκρανικών επιθέσεων σε ρωσικά διυλιστήρια - ωστόσο δεν πτοήθηκαν σχεδόν καθόλου. Αυτή η ηρεμία μπορεί να είναι η νέα κανονικότητα σε μια εποχή ενεργειακής αφθονίας, ακόμη και καθώς ο κόσμος γίνεται ένα πιο επικίνδυνο μέρος, όπως τονίζει το Reuters.
Από κάθε άποψη, το 2025 ήταν μια χαοτική γεωπολιτική χρονιά, όπου κυριάρχησε η επιστροφή του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο και οι πολλές επιθετικές πολιτικές, εμπορικές και διπλωματικές του πρωτοβουλίες.
Μια πολύ κρίσιμη στιγμή για τις αγορές ενέργειας ήρθε στις 12 Ιουνίου, όταν το Ισραήλ βομβάρδισε στρατιωτικές, κυβερνητικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις σε όλο το Ιράν. Στις 11 Ιουνίου, οι ΗΠΑ συμμετείχαν στην σύρραξη, στοχεύοντας τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Ένα αμερικανικό χτύπημα στο Ιράν ήταν από καιρό ένα από τα κορυφαία «Judgement Day» σενάρια για τους εμπόρους πετρελαίου. Σε περίπτωση επίθεσης, η Ισλαμική Δημοκρατία αναμενόταν να αντιδράσει προσπαθώντας να μπλοκάρει το Στενό του Ορμούζ, μέσω του οποίου μεταφέρεται σχεδόν το ένα πέμπτο των παγκόσμιων προμηθειών πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η απλή απειλή ενός τέτοιου καταστροφικού γεγονότος θα προκαλούσε τριψήφια πτώση των τιμών του πετρελαίου. Ή έτσι έλεγε η θεωρία.
Ενώ η έναρξη του 12ήμερου πολέμου Ισραήλ-Ιράν είδε τον δείκτη μεταβλητότητας του αργού πετρελαίου να φτάνει στο υψηλότερο σημείο του από τις αρχές του 2022, όταν τα ρωσικά τανκς εισέβαλαν για πρώτη φορά στην Ουκρανία, η τιμή του πετρελαίου αντέδρασε με αξιοσημείωτη ψυχραιμία αυτή τη φορά.
Τα παγκόσμια συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του αργού πετρελαίου Brent αυξήθηκαν από 69 δολάρια το βαρέλι στις 12 Ιουνίου σε ένα υψηλό των 78,85 δολαρίων μια εβδομάδα αργότερα, πριν μειωθούν γρήγορα στα προπολεμικά τους επίπεδα μέχρι τις 24 Ιουνίου, όταν το Ισραήλ και το Ιράν συμφώνησαν σε μια εκεχειρία με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ. Ακόμα και τότε, οι τιμές παρέμειναν κάτω από το υψηλό του 2025.
Οι αναλυτές τονίζουν πλέον πως τα γεωπολιτικά σοκ δεν τρομάζουν πλέον τόσο πολύ τις αγορές που έχουν γίνει πιο ανθεκτικές στα έκτακτα περιστατικά, με τις αγορές να επικεντρώνονται ολοένα και περισσότερο στα θεμελιώδη μεγέθη, δηλαδή «τη μορφή της ζήτησης, την προσδοκία της προσφοράς και τον βαθμό στον οποίο τα δύο εξισορροπούνται», όπως αναφέρει ο αναλυτής ενέργειας Γκρεγκ Μπρου.
Είναι χαρακτηριστικό πως τα γεωπολιτικά σοκ φέτος απείλησαν μόνο την προμήθεια πετρελαίου, αλλά δεν την διέκοψαν ποτέ.
Είναι χαρακτηριστικό πως τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης πετρελαίου το 2025 κυμάνθηκαν σε ένα σχετικά στενό εύρος μεταξύ 60 και 81 δολαρίων, με βάση την ημερήσια τιμή κλεισίματος, με το υψηλό να σημειώνεται τον Ιανουάριο, πριν ο OPEC ξεκινήσει τις αυξήσεις παραγωγής.
Οι τιμές αναμένεται να παραμείνουν σε εύρος μεταξύ 50 και 70 δολαρίων το 2026, με τους κινδύνους για την προσφορά από τη Βενεζουέλα ή τη Ρωσία να παραμένουν υποστηρικτικοί, σύμφωνα με το Bloomberg.
Πλέον, οι έμποροι παρακολουθούν στενά τα μέτρα μερικού αποκλεισμού των ΗΠΑ στις εξαγωγές αργού πετρελαίου της Βενεζουέλας, αλλά και τις προσπάθειες του Τραμπ να προωθήσει μια εκεχειρία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, έστω κι αν η φερόμενη επίθεση στην κατοικία του προέδρου Πούτιν, οδήγησε το Κρεμλίνο να δηλώσει πως η Ρωσία θα υιοθετήσει μια πιο «σκληρή» στάση στις διαπραγματεύσεις.
Τραμπ και τιμές
Αυτό που τονίζουν ωστόσο, οι αναλυτές είναι πως οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου είναι ευπρόσδεκτα νέα για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, ο οποίος κατανοεί τη σημασία του ενεργειακού κόστους για την πολιτική τύχη ενός πολιτικού ηγέτη. Όταν οι τιμές ήταν υψηλές κατά τη διάρκεια της θητείας του πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν, ο Τραμπ επιτέθηκε σφόδρα στον Δημοκρατικό ηγέτη, τονίζοντας με κάθε ευκαιρία την ακρίβεια στα καύσιμα, γεγονός που έπαιξε το ρόλο του στην κατακόρυφη μείωση των ποσοστών αποδοχής του Μπάιντεν και συνέβαλε στην απόφασή του να αποσυρθεί από την διεκδίκηση της προεδρίας των ΗΠΑ.
Αυτές οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου έχουν επίσης δώσει στον Τραμπ επιπλέον περιθώριο κέρδους για να υλοποιήσει την ατζέντα της εξωτερικής πολιτικής του. Όπως τονίζουν οι αναλυτές, η επιβολή κυρώσεων στο ρωσικό πετρέλαιο θα ήταν πολύ πιο δύσκολη πολιτικά αν το πετρέλαιο εξακολουθούσε να διαπραγματεύεται πάνω από τα 100 δολάρια, όπως συνέβαινε στις αρχές του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας - ένας λόγος για τον οποίο ο Μπάιντεν απέφυγε τέτοιες κινήσεις. Επίσης, αυτό του επέτρεψε να λάβει πιο επιθετικά μέτρα κατά της πλούσιας σε πετρέλαιο Βενεζουέλας: η CIA μάλιστα έπληξε ένα λιμάνι της Βενεζουέλας την περασμένη εβδομάδα, σηματοδοτώντας την πρώτη επιβεβαιωμένη επιχείρηση των ΗΠΑ εντός της χώρας.
