Ροή
Στις ράγες μπαίνει η παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου σε βιομηχανική κλίμακα στο διυλιστήριο της Motor Oil, με την επίσημη έναρξη του ευρωπαϊκού πρότζεκτ «Ephyra». Για αυτό τον σκοπό, στο πλαίσιο του πρότζεκτ θα εγκατασταθεί μία μονάδα ηλεκτρόλυσης ισχύος 30 MW, η οποία θα εξασφαλίζει σε ετήσια βάση 4.500 τόνους ανανεώσιμου καυσίμου.
Η Motor Oil είναι συντονιστής του «Ephyra», στο οποίο συμμετέχουν συνολικά 10 εταίροι από επτά ευρωπαϊκές χώρες. Με στόχο να αποτελέσει καταλύτη για την εκκίνηση της οικονομίας υδρογόνου στη χώρα μας, το πρότζεκτ έχει προϋπολογισμό 24,4 εκατ. ευρώ, με τα 18 εκατ. να προέρχονται από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω του Clean Hydrogen Partnership. Η Τελική Επενδυτική Απόφαση αναμένεται να ληφθεί σε ένα περίπου έτος από τους εταίρους, με το χρονοδιάγραμμα να προβλέπει την έναρξη παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου το 2026.
«Το "Ephyra" εξασφάλισε μία από τις μεγαλύτερες χρηματοδοτήσεις που έχουν δοθεί ποτέ στη χώρα μας, ενώ είναι το μεγαλύτερο συγχρηματοδοτούμενο έργο στη νοτιοανατολική Ευρώπη σε μονάδα ηλεκτρόλυσης. Πρόκειται για καινοτόμο έργο, καθώς για την παραγωγή θα χρησιμοποιηθούν τεχνολογικές λύσεις που για πρώτη φορά εφαρμόζονται πανευρωπαϊκά», σημείωσε ο Κωνσταντίνος Χατζηφώτης, Δντης Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Motor Oil, στην παρουσίαση στους δημοσιογράφους με την ευκαιρία του επίσημου kick-off meeting του έργου, το οποίο πραγματοποιείται στις 21 και 22 Σεπτεμβρίου 2023 σε Αθήνα και Κόρινθο.
Ολιστικός σχεδιασμός
Όπως επισήμανε, η δραστηριοποίηση της Motor Oil με το υδρογόνο δεν είναι καινούρια, καθώς στο διυλιστήριο παράγεται εδώ και χρόνια. Ωστόσο, αυτό που αλλάζει είναι η «πρώτη ύλη» και η τεχνολογία παραγωγής, καθώς το αέριο δεν θα προέρχεται πλέον από ορυκτό φυσικό αέριο («γκρι» υδρογόνο), αλλά από την ηλεκτρόλυση νερού, χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος («πράσινο» υδρογόνο).
«Από το 2021, έχει παρουσιάσει έναν ολιστικό σχεδιασμό, υπό το πρόγραμμα Blue Med, ώστε να αναπτυχθεί οικονομία υδρογόνου στην Ελλάδα. Για να υλοποιηθεί το Blue Med, έχουμε υποστηρίξει διάφορα κομμάτια του παζλ», συμπλήρωσε ο κ. Χατζηφώτης.
Ένα τέτοιο κομμάτι του παζλ αποτελούν τα δύο πρατήρια ανεφοδιασμού οχημάτων υδρογόνου («υδρογονάδικα») που πρόκειται να κατασκευάσει η Motor Oil σε Αγίους Θεοδώρους και Ακράτα, μέσω ισάριθμων έργων για τα οποία έχει εξασφαλίσει ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση από το ταμείο CEF. Έτσι, μέρος του «πράσινου» αερίου από το «Ephyra» θα αξιοποιείται για την τροφοδοσία των δύο («υδρογονάδικων»).
Οι συνέργειες με το «Trieres»
Επίσης, περίπου οι μισές ποσότητες του ανανεώσιμου καυσίμου προορίζονται για επιδεικτικές χρήσεις από τους εταίρους του πρότζεκτ «Trieres», το οποίο επίσης έχει συντονιστή τη Motor Oil και έχει εξασφαλίσει ευρωπαϊκούς πόρους για τη δημιουργία μίας «κοιλάδας υδρογόνου» μικρής κλίμακας.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, για παράδειγμα στο «Trieres» συμμετέχει ο ΟΣΥ, αξιοποιώντας «πράσινο» καύσιμο από το «Ephyra» για την κίνηση τριών υδρογονοκίνητων λεωφορείων που θα αποκτήσει ο Οργανισμός. Παράλληλα, μέσω του «Trieres» από ένα υδρογονοκίνητο όχημα θα αποκτήσει η «Ολυμπία Οδός» και ο Δήμος Λουτρακίου, τα οποία θα κινούνται με «καύσιμο» που θα παράγει το «Ephyra».
Υπενθυμίζεται επίσης ότι, στο πλαίσιο του «Trieres», η διερεύνηση από τη Fulgor της δυνατότητας αξιοποίησης του «καυσίμου» για την αντικατάσταση του φυσικού αερίου που καταναλώνει η Hellenic Cables στο εργοστάσιο της παραγωγής υποβρύχιων καλωδίων, στο Σουσάκι Κορινθίας. Επίσης, το υδρογόνο θα αξιοποιηθεί σε ηλεκτροκίνητο πλοίο, το οποίο πρόκειται να ναυπηγηθεί, για την κάλυψη των βοηθητικών του λειτουργικών μέσω κυψελών καυσίμου.
Ανταγωνιστικό κόστος
Σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Μητκίδη, Επικεφαλής Εναλλακτικών Καυσίμων της Motor Oil, η μεταφορά του καυσίμου στους τελικούς καταναλωτές θα γίνεται μέσω βυτιοφόρων. Επίσης, η μισή περίπου παραγωγή ανανεώσιμου αερίου θα αξιοποιείται επί τόπου στο διυλιστήριο, για την παραγωγή «πράσινης» μεθανόλης και άλλων συνθετικών καυσίμων. Επίσης, εξετάζεται η έγχυση μικρών ποσοτήτων στο εθνικό σύστημα μεταφοράς αερίου.
Όπως πρόσθεσε ο κ. Μητκίδης, στο «Ephyra» δίνεται επίσης μεγάλη έμφαση στην κυκλική οικονομία, καθώς το οξυγόνο που θα παράγεται θα χρησιμοποιείται στο διυλιστήριο, ενώ επίσης από το διυλιστήριο θα προέρχεται το νερό που θα ηλεκτρολύεται. Επίσης, μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας θα προέρχεται από την αξιοποίηση της θερμότητας που εκλύεται τόσο από την ηλεκτρόλυση, όσο και από τις διαδικασίες διύλισης. Η υπόλοιπη ηλεκτρική ενέργεια θα παράγεται από ΑΠΕ, συνάπτοντας PPA είτε με τη θυγατρική MORE του Ομίλου είτε με τρίτες εταιρείες.
«Στο "Ephyra" θα χρησιμοποιηθεί ένα εξελιγμένο σύστημα ηλεκτρόλυσης, ενώ έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τη βιομηχανική συμβίωση της τεχνολογίας με τις διαδικασίες του διυλιστηρίου, ώστε το ανανεώσιμο αέριο να είναι οικονομικά ανταγωνιστικό με τα καύσιμα ορυκτής προέλευσης», συμπλήρωσε.
Είσοδος της Ελλάδας στα μεγάλα επιδεικτικά έργα
Στην εκδήλωση έδωσε επίσης το «παρών» ο Νικόλαος Λυμπερόπουλος, Project Officer στο Clean Hydrogen Partnership, ο οποίος σημείωσε πως ο σχεδιασμός προβλέπει τη διάθεση ενός ποσού ύψους 1,2 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της έρευνας και επίδειξης τεχνολογιών υδρογόνου.
«Το "Ephyra" επελέγη ως το καλύτερο έργο ανάμεσα στις ανάλογες προτάσεις που υποβλήθηκαν για το συγκεκριμένο αντικείμενο. Η Ελλάδα μπαίνει στα μεγάλα επιδεικτικά έργα, καθώς μεγάλες εταιρίες στον χώρο βλέπουν το υδρογόνο σαν κάτι που έρχεται και αρχίζουν να κάνουν επενδύσεις», πρόσθεσε.
Το έργο θα υλοποιηθεί από μια ισχυρή σύμπραξη φορέων με αποδεδειγμένες ικανότητες στους τομείς της έρευνας, της καινοτομίας και της βιομηχανίας, εξασφαλίζοντας την επιτυχία του έργου. Εταίροι του έργου είναι: η Μότορ Όιλ (Ελλάς) – Συντονιστής, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), το Γερμανικό Κέντρο Αεροναυπηγικής (DLR), η Γαλλική εταιρεία ENERTIME, το Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Aragón (ITAINNOVA), η Ολλανδική εταιρεία New Energy Coalition (NEC), η Ολλανδική εταιρεία SoluForce, η Ιταλική RINA Consulting, η ελληνική εταιρεία Envirometrics και η Siemens Process Systems Engineering ως συνεργαζόμενος εταίρος από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο κ. Γιώργος Τριανταφύλλου, Γενικός Διευθυντής Στρατηγικής του Ομίλου Motor Oil, αναφέρει στη δήλωσή του στο δελτίο Τύπου του Ομίλου: «Ο Όμιλος Motor Oil έχει μπει σε τροχιά ενεργειακής μετάβασης. Ήδη ο Όμιλος έχει επενδύσει πάνω από €1 δισ. για την παραγωγή βιώσιμων μορφών ενέργειας τα τελευταία δύο χρόνια ενώ παραμένουμε προσηλωμένοι στην υλοποίηση του μεγαλύτερου επενδυτικού πλάνου ενεργειακής μετάβασης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, που συνολικά αγγίζει τα €4 δισ. Η στρατηγική μας ευθυγραμμίζεται με την εθνική ατζέντα και την ανάγκη για πράσινη μετάβαση. Το έργο EPHYRA επιβεβαιώνει την αποφασιστικότητα του Ομίλου μας να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην εδραίωση της αγοράς υδρογόνου στην Ελλάδα αλλά και την πρόθεσή μας να συμπράξουμε με άλλες δυνάμεις για την επίτευξη φιλόδοξων έργων, που επιταχύνουν τον μετασχηματισμό του ενεργειακού μείγματος.»
Στα σχέδια και το «μπλε» υδρογόνο
Στη συνέντευξη Τύπου, ο κ. Χατζηφώτης υπενθύμισε ότι δεύτερος πυλώνας του Blue Med (του έργου «ομπρέλα» όλων των επιμέρους πρότζεκτ όπως το «Ephyra») είναι η παραγωγή «μπλε» υδρογόνου, δηλαδή καυσίμου με «πρώτη ύλη» ορυκτό αέριο. Κατά τη διαδικασία όμως δεσμεύεται το διοξείδιο του άνθρακα, με συνέπεια το «μπλε» υδρογόνο να έχει επίσης μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Motor Oil εκπόνησε το πρότζεκτ «Iris» το οποίο έχει επιλεγεί από το Tαμείο Καινοτομίας (Innovation Fund) της Ευρωπαϊκής Ένωσης για χρηματοδότηση ύψους 127 εκατ. ευρώ. Το «Iris» θα επιτρέψει την παραγωγή 56.000 τόνων ετησίως «μπλε» υδρογόνου, ενώ θα θέσει τις βάσεις για την παραγωγή e-fuels μέσω της κατασκευής και λειτουργίας νέας μονάδας παραγωγής συνθετικής μεθανόλης χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος.
