Ροή
Τα μεγάλα κατασκευαστικά σχήματα όπως οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ (μέσω της ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις), ΑΒΑΞ, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ και δευτερευόντως η INTRAKAT, αλλά και το γκρουπ Κοπελούζου, φαίνεται ότι έχουν βάλει πλέον για τα καλά στη στρατηγική τους τη διεκδίκηση, και κατ’ επέκταση την ένταξη στα χαρτοφυλάκιά τους –εφόσον αναδειχθούν νικητές σε σχετικούς διαγωνισμούς– εναλλακτικών υποδομών, μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων αξιοποίησης και εκμετάλλευσης assets που θεωρητικά δεν αποτελούν μέρος από τις core business του κάθε γκρουπ.
Ανάμεσα στα «μέτωπα» τα οποία είναι πλέον προφανές ότι τα γκρουπ «κοιτάζουν» με μεγαλύτερη εστίαση είναι η αξιοποίηση – εκμετάλλευση υποδομών, μεταξύ άλλων, σε λιμένες, μαρίνες αλλά και αεροδρόμια, στο πλαίσιο της ενίσχυσης του χαρτοφυλακίου έργων τους, ιδίως στον τομέα Παραχωρήσεων/ΣΔΙΤ και βέβαια μακροχρόνιας αξιοποίησης.
Βέβαια, ο τεχνικός τομέας, η ενέργεια, τα ακίνητα κ.α. δεν παύουν να αποτελούν σημείο αναφοράς για τα γκρουπ, αναλόγως της στρατηγικής του κάθε ενός. Όπως επίσης είναι γνωστό ότι «αιχμή του δόρατος» είναι οι οδικές συμβάσεις (Παραχωρήσεις, ΣΔΙΤ), όπως και άλλες υποδομές, ενώ παράλληλα διεκδικούν μια σειρά από σημαντικούς διαγωνισμούς (νέα 25ετή σύμβαση παραχώρησης Αττικής Οδού, ΒΟΑΚ, οδικά ΣΔΙΤ, φράγματα, κτιριακά, απορρίμματα κ.α.). Ωστόσο, έχει καταστεί σαφές ότι οι ισχυροί όμιλοι «κοιτάζουν» έντονα και προς την πλευρά άλλων assets, που εν μέρει έχουν διαφορετικό προφίλ και χαρακτήρα από τους πιο βασικούς τομείς δράσης, αλλά χαρακτηρίζονται από πολυετής συμβάσεις αξιοποίησης κάποιας υποδομής, με τις λιμενικές, τα αεροδρόμια και τις μαρίνες να είναι μεταξύ αυτών. Assets που σε έναν βαθμό συνδέονται και με μεταφορές, τουρισμό (και άλλες συνέργειες), τομείς δηλαδή που είναι σε έξαρση στην χώρα και στους οποίους αναμένονται προσεχώς πολλές επενδύσεις.
ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, Μυτιληναίος, Κοπελούζος «χτυπάνε» υποδομές σε αεροδρόμια
Δεν είναι τυχαίο, για παράδειγμα, το ισχυρό ενδιαφέρον που καταγράφηκε στην αρχική φάση του διαγωνισμό του Υπερταμείου για την αξιοποίηση του αεροδρομίου Καλαμάτας, καθώς φάκελο ενδιαφέροντος υπέβαλαν εγχώρια ισχυρά σχήματα και μεγάλοι διεθνείς operators, όπως ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - GMR Airports Limited (οι Ινδοί εταίροι στο Καστέλι Κρήτης), ΜΥΤΙΛHΝΑΙΟΣ - CORPORATION AMERICA AIRPORTS, Egis Airport Operation - ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις - Aéroports de la Cote d’Azur, FRAPORT AG - DELTA AIRPORT INVESTMENTS A.E. - ΠΗΛΕΑΣ Α.Ε. (οι 2 τελευταίες των Κοπελούζου, Κωνσταντακόπουλου που συνεργάζονται με την Fraport Greece). Δηλαδή, συμμετέχουν μεγάλα επιχειρηματικά ονόματα του τομέα υποδομών (και τουρισμού), διεθνή σχήματα που διαχειρίζονται αεροδρόμια. Είναι λογικό με την πορεία του τουρισμού, την «απογείωση» των αφίξεων και της συνδυαστικές μπίζνες (π.χ. μεγάλα τουριστικά συγκροτήματα, μαρίνες κ.α.) το ενδιαφέρον για τέτοιες υποδομές να είναι υψηλό και τα assets αυτά να «μπαίνουν» ολοένα και συχνότερα στο στόχαστρο των κατασκευαστικών γκρουπ.
Ενώ, ως γνωστόν, ήδη η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τους Ινδούς έχουν προχωρήσει κατά πολύ τις εργασίες στο Καστέλι, όπου πληροφορίες αναφέρουν ότι επίκεινται αλλαγές στο αεροδρόμιο (μεγαλύτερο σε έκταση κ.α.), άρα, κατά τα φαινόμενα, μάλλον και αλλαγή στη σύμβαση παραχώρησης (κάποια νομοθετική ρύθμιση να περάσει από τη Βουλή, όπως και παλιότερα έχει αναδείξει η στήλη BackStory). Μια και ο λόγος για τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, το πιο πρόσφατο και εμβληματικό κεφάλαιο του ομίλου στον τομέα των παραχωρήσεων περιλαμβάνει το IRC Athens (Integrated Resort Casino) , την ολοκληρωμένη ανάπτυξη τουρισμού και ψυχαγωγίας με καζίνο στο Ελληνικό, ένα έργο που θα αναβαθμίσει περαιτέρω τη θέση της πόλης της Αθήνας και της χώρας. συνολικά στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη. Επιπρόσθετα, υπενθυμίζεται ότι ο όμιλος Κοπελούζου έχει ποσοστό (κοντά 5%) και στον ΔΑΑ.
Προσεχώς έρχεται και η διαδικασία αξιοποίησης των 22 υπόλοιπων περιφερειακών αεροδρομίων (από το Υπερταμείο, σε clusters ή πιθανότατα σε ένα «πακέτο»), όπου όμως μένει να φανεί η… ποσότητα και ποιότητα των πιθανών «μνηστήρων» καθώς υπάρχουν αεροδρόμια «φιλέτα» αλλά και άλλα που χρήζουν εκτεταμένων αναβαθμίσεων ενώ δεν θεωρούνται εμπορικά.
Στο «στόχαστρο» οι περιφερειακές, ενδιαφέρον λόγω τουρισμού και αναγκαίων επενδύσεων
Επιπρόσθετα, ονόματα όπως οι ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, ΑΒΑΞ, αλλά και Lamda (μέσω θυγατρικής) ή και ΤΕΚΑΛ, είναι ανάμεσα στους «μνηστήρες» - υποψήφιους επενδυτές για την μακροχρόνια αξιοποίηση (μέσω παραχώρησης) υποδομών σε μαρίνες ανά την χώρα, σε διαγωνισμούς που «τρέχει» το ΤΑΙΠΕΔ. Αυτό συνέβη σε περιπτώσεις όπως σε διαγωνισμούς για την παραχώρηση υπηρεσιών λειτουργίας λιμένος (υπηρεσίες ελλιμενισμού και άλλες υπηρεσίες) και το δικαίωμα χρήσης, λειτουργίας, διαχείρισης και εκμετάλλευσης των περιουσιακών στοιχείων εντός της χερσαίας και της θαλάσσιας ζώνης της Μαρίνας Αργοστολίου, της Μαρίνας mega yacht της Κέρκυρας, παλιότερα για την αξιοποίηση της Μαρίνας Καλαμαριάς (διαδικασία που ακυρώθηκε από το ΣτΕ) κ.λπ. Με τον τουρισμό στην χώρα μας να «καλπάζει» και την Ελλάδα να έχει ανάγκη για νέες υποδομές και αναβάθμιση των μαρίνων της ώστε να προσελκύσει σκάφη και τουρισμό, είναι εύλογο το ενδιαφέρον των κατασκευαστικών γκρουπ (συνδυαστικά για τεχνικό αντικείμενο συν την μακροχρόνια αξιοποίηση). Προσθέστε ότι σε διαγωνισμούς για την αξιοποίηση μαρίνων συμμετέχει και το ισχυρό fund CVC.
Υπενθυμίζεται ότι η ΑΒΑΞ ελέγχει τη μαρίνα Αθηνών στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (ενώ έχει συμμετοχή 34% στη Μαρίνα Λεμεσού - 650 θέσεων, το οποίο θεωρητικά θα μπορούσε να ρευστοποιηθεί στο μέλλον εάν προκύψει καλή πρόταση, π.χ. από ξένο fund, όπως ακούγεται στην αγορά της Κύπρου) και η ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις έχει αναλάβει την παραχώρηση της μαρίνας του Αλίμου. Μάλιστα, είναι σε αναμονή της ΚΥΑ από το Υπουργείο για να προχωρήσει στην έκδοση αδειών. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, στη μαρίνα Αλίμου θα κατασκευαστούν μεταξύ άλλων ζώνη καταστημάτων και εστιατορίων, ξενοδοχείο, προβλήτα, πεζόδρομος και ποδηλατόδρομος, πύργος διοίκησης και ελέγχου της μαρίνας, πάρκινγκ 850 – 1.000 θέσεων. Η ανάπλαση περιλαμβάνει χερσαία ζώνη έκτασης περίπου 210 στρεμμάτων, γεγονός που επιτρέπει την υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης τουριστικής επένδυσης συνολικής αξίας περί τα € 100 εκατ. στο ταχέως αναπτυσσόμενο παράκτιο μέτωπο της ελληνικής πρωτεύουσας, με πολλαπλάσια προστιθέμενη αξία, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Το ενδιαφέρον για τα λιμενικά assets, επόμενη «μάχη» για το «φιλέτο» του Ηρακλείου στην Κρήτη
Για να περάσουμε σε άλλο «μέτωπο», οι εταιρείες ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις κ.α. ήταν μεταξύ αυτών που έδωσαν το παρών σε διαδικασίες για την αξιοποίηση λιμενικών εγκαταστάσεων. Θυμίζουμε ότι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ είναι μέλος κοινοπραξίας που κέρδισε τον διαγωνισμό για την ανάληψη δικαιώματος χρήσης, λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης ενός σταθμού πολλαπλών χρήσεων σε τμήμα του λιμένα Φίλιππος Β΄, του Οργανισμού Λιμένος Καβάλας ΑΕ (υπο-παραχώρηση, διάρκειας 40 ετών) με τον όμιλο να εισέρχεται σε ένα νέο μέτωπο, αυτό της αξιοποίησης και εκμετάλλευση ενός σημαντικού περιφερειακού λιμένα. Συμμετείχε και σε άλλους σχετικούς διαγωνισμούς, διεκδικεί μαζί με την AVIAREPS ΕΛΛΑΣ Α.Ε. την απόκτηση πλειοψηφικού ποσοστού συμμετοχής 67% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας «Οργανισμός Λιμένος Ηρακλείου», όπως βέβαια, το ίδιο κάνει και η κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΑΕ – ATTICA GROUP.
Η θυγατρική της ΕΛΛΑΚΤΩΡ αποτελεί έναν (μαζί με την γνωστή ακτοπλοϊκή) από τους «μνηστήρες» για τη λιμενική υποδομή της Κρήτης, σε μια περίοδο όπου προωθούνται πλήθος έργων στο νησί (οδικά, αεροδρόμιο, τουριστικά, ενεργειακά, ακίνητα κ.α.), με την Κρήτη να φαντάζει ως ένας κόμβος μεταφορών, εμπορευμάτων, υπηρεσιών, επιβατών κ.α., ενώ η αξιοποίηση του λιμένα, πέρα από το ότι αποτελεί «βάση» για μια γραμμή – «φιλέτο» στο Αιγαίο, μπορεί να «σηκώσει» και συμπληρωματικές δράσεις (κρουαζιέρα κ.α.). Άλλωστε, η θυγατρική REDS αναμένει την «κλήση» από το ΤΑΙΠΕΔ για την ολοκλήρωση της συναλλαγής για το ακίνητο στις Γούρνες. Το σχέδιο για τις Γούρνες που μελετάται, προβλέπει μια σειρά αναπτύξεων, μεταξύ των οποίων, καζίνο, σύνθετα τουριστικά καταλύματα, συνεδριακό-εκθεσιακό κέντρο, εμπορικά κέντρα, μαρίνα, ελικοδρόμιο καθώς και άλλες χρήσεις.
