Ροή
Τα κεφάλαια που αναμένονται να εισρεύσουν στην χώρα και σε μεγάλες υποδομές, και μάλιστα σε διάφορους τομείς (ενέργεια, διαχείριση απορριμμάτων, logistics, μεταφορές/σιδηρόδρομος, κατασκευές κ.α.), μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης (άνω των 30 δισ. ευρώ σε βάθος 5ετίας) ή άλλων χρηματοδοτικών μοντέλων και εργαλείων (ΕΣΠΑ, ΠΔΕ, με ΣΔΙΤ ή ιδιωτικά projects κ.λπ.) δεν έχουν ενεργοποιήσει μόνο τα αντανακλαστικά των μεγάλων ομίλων.
Αντιθέτως, φαίνεται ότι έχουν «ανοίξει την όρεξη» και στα γκρουπ που βρίσκονται εκτός της κλασσικής «5άδας», δηλαδή των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΑΒΑΞ, INTRAKAT, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ και των ξένων ομίλων που δραστηριοποιούνται στη χώρα ή έχουν «βλέψεις» για ενεργότερη παρουσία. Στόχος των μικρότερων του κλάδου, ή και αυτών που προσπαθούν να επανακάμψουν, είναι η παρουσία σε διαγωνιστικές διαδικασίες έργων υποδομών που αναμένονται να διενεργηθούν το προσεχές διάστημα, μετά την εισροή κεφαλαίων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων ή το ΕΣΠΑ της νέας προγραμματικής περιόδου, αλλά και η αναζήτηση ευκαιριών σε συμπληρωματικές δραστηριότητες. Αν αυτό γίνει αυτόνομα, με συνεργασίες ή και μέσω της έλευσης ενός… «λευκού ιππότη», είναι επίσης ένα θέμα που έχει «πέσει στο τραπέζι».
Εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου που είτε ανήκουν σε χαμηλότερη βαθμίδα από αυτή που πλέον έχουν «χτίσει» τα μέλη της «big 5» των υποδομών, όπως για παράδειγμα η Τεχνική Ολυμπιακή ή η ΕΚΤΕΡ και η Δομική Κρήτης, είτε εδώ και κάμποσο χρονικό διάστημα βρίσκονται στο περιθώριο του κλάδου των μεγάλων έργων, όπως είναι η Μηχανική, η Προοδευτική κ.α., ακόμα και η Βιοτέρ, φαίνεται να ποντάρουν, στο μέτρο του δυνατού και του εφικτού, στο μπαράζ επενδύσεων και αναπτύξεων που αναμένονται μέσα στα επόμενα χρόνια.
Τα σχέδια κάποιων ομίλων περιλαμβάνουν προσπάθεια να αποκτήσουν ικανοποιητικό κεφάλαιο κίνησης για να επαναδραστηριοποιηθούν στον κατασκευαστικό τομέα, επέκταση σε άλλους τομείς με ενδιαφέρον έως και αναζήτηση και εξεύρεση επενδυτή, ένα εγχείρημα που κρατάει πάντως χρόνια για κάποιους εξ αυτών.
Βέβαια, όμιλοι όπως η Μηχανική και η Προοδευτική εδώ και καιρό έχουν χάσει σημαντικό έδαφος (αν και η πρώτη έχει κερδίσει κάποια συμβόλαια με τη βοήθεια των Ιταλών εταίρων της), η δε Βιοτέρ ακόμα παλεύει με το σχέδιο σωτηρίας και «άξονα» κάποια ακίνητα που διαθέτει. Πλην όμως, ευελπιστεί ότι θα συνεχιστούν οι ενέργειες εκκαθάρισης των παλιών εργολαβιών και θα υπάρχει αίσια κατάληξη στις προσπάθειες για την ευδοκίμηση των claims.
Ωστόσο, αφενός ο όμιλος Εμφιετζόγλου επιχειρεί come back (σε πρώτη φάση μέσω ΑΜΚ έως 30 εκατ. ευρώ και εμφάνιση στρατηγικού επενδυτή, όπως π.χ. οι Ιταλοί), αφετέρου η δεύτερη αν και έχει μείνει χωρίς αντικείμενο βρίσκεται σε φάση ανασυγκρότησης, οικονομικών/ασφαλιστικών διευθετήσεων, επιμένοντας και προς την κατεύθυνση της εξεύρεσης εταίρου. Άλλωστε, στο παρελθόν όντως είχαν γίνει επαφές και συζητήσει αλλά δεν προχώρησαν για διαφόρους λόγους. Να δούμε αν υπάρξει και νέα κρούση.
Δεδομένου ότι αναμένονται μέσα στην προσεχή δεκαετία, αν συνυπολογίσουμε και τις ροές του ΕΣΠΑ και των άλλων κονδυλίων, κεφάλαια άνω των 40-45 δις ευρώ να «πέσουν» μέσω επενδύσεων στην εγχώρια οικονομική και επιχειρηματική σκηνή, φαίνεται ότι αρκετές εταιρείες και διάφοροι επενδυτικοί πόλοι αναζητούν μια ευκαιρία, ίσως και «μια τελευταία για κάποιους», είτε για να μείνουν ζωντανοί είτε και για να «επανέλθουν στο παιχνίδι». Βέβαια, κάποια έργα, κάποιοι διαγωνισμοί απαιτούν οικονομική και τεχνική επάρκεια που έχουν συγκεκριμένα σχήματα.
Ωστόσο, στην λίστα με τα υπό διεκδίκηση έργα δεν βρίσκονται μόνο projects δισεκατομμυρίων ευρώ, αλλά και μικρότερου μεγέθους που μπορεί να βρίσκονται εντός του… βεληνεκούς των μικρομεσαίων γκρουπ. Επιπρόσθετα, τομείς όμως οι μεταφορές, τα logistics, τα ακίνητα και η κατασκευή κατοικιών σε Ελλάδα ή Βαλκάνια, ο τουρισμός, η αξιοποίηση λιμένων και μαρίνων, η «πράσινη» ενέργεια, οι μονάδες αποβλήτων, η ναυτιλία, οι διαγωνισμοί μέσω ΣΔΙΤ, η συμμετοχή κατά περίπτωση σε συγχρηματοδοτούμενα κατασκευαστικά έργα (concession projects or PPP projects) κ.α. φαίνεται να αποτελούν κλάδους που «κοιτούν» τα μικρότερου μεγέθους σχήματα διαβλέποντας ευκαιρίες, εισροή κεφαλαίων αλλά και… «φιλόδοξους» επενδυτές που ίσως είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν με αυτά ώστε να πιάσουν «πόστο». Ή ακόμα, και να «παίξουν τον ρόλο» του στρατηγικού επενδυτή και εταίρου/μετόχου.
Πόσο πιθανό ή εφικτό είναι οι μικρομεσαίου του κλάδου, πόσω μάλλον όσοι έχουν μείνει εκτός παιχνιδιού από καιρό, να διεκδικήσουν μερίδιο από την «πίτα» των δισεκατομμυρίων ευρώ ή να καταφέρουν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον ενός νέου μετόχου, είναι κάτι που θα φανεί στο μέλλον.
Σε κάθε περίπτωση, οι εταιρίες ποντάρουν στη μεγάλη «ουρά» έργων και πόρων που ευελπιστούν ότι… φτάνουν για όλους, στους νέους ελπιδοφόρους τομείς που ανοίγονται στον ορίζοντα αλλά και στο γεγονός ότι ενδέχεται να προσελκύσουν επενδυτές που αναζητούν «χώρο» για να εισέλθουν στις υποδομές. Ο αντίλογος όμως είναι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν ισχυρά σχήματα στον χώρο των υποδομών, που μάλιστα κάποια εξ αυτών είναι σε φάση διεργασιών, εμπλέκονται μεγάλα ξένα γκρουπ ή funds σε διαγωνισμούς και διαδικασίες, πολλά έργα απαιτούν αυξημένη τεχνική και χρηματοοικονομική ικανότητα, αλλά και εξασφάλιση κεφαλαίων, εγγυητικών κ.α., ακόμα υπάρχουν σημαντικά προβλήματα σε κάποια μικρότερα γκρουπ και αβεβαιότητες για τη συνέχεια, ο δε ανταγωνισμός είναι τεράστιος και δεν είναι ορατό ποια και πόσα περιθώρια υπάρχουν.
