Ροή
Το χάος που επικρατεί στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας τείνει να υπονομεύσει την ανάκαμψη της γηραιάς ηπείρου και να περιπλέξει τις πολιτικές που επιστρατεύουν τα κράτη – μέλη προκειμένου να ξεπεράσουν τη χειρότερη οικονομική κρίση των τελευταίων ετών. Ο συνδυασμός της εξαιρετικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής, των τριβών στην αλυσίδα εφοδιασμού και της αύξησης των τιμών των βασικών εμπορευμάτων οδηγεί σε αύξηση του πληθωρισμού σε όλα τα μήκη και πλάτη της Ευρώπης.
Οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου έχουν εκτοξευτεί στις χρηματοπιστωτικές αγορές τις τελευταίες εβδομάδες καθώς οι έμποροι αντιμετωπίζουν έλλειψη προσφοράς για τον επόμενο χειμώνα. Πολλές τιμές, βραχυπρόθεσμα, διαπραγματεύονται στα πολλαπλάσια των συνηθισμένων τιμών τους ενώ για το 2022 είναι αισθητά υψηλότερες. Αν και ο πλήρης αντίκτυπος στα νοικοκυριά γίνεται πάντα εμφανής με κάποια χρονική καθυστέρηση, οι πολιτικοί ηγέτες ήδη ανησυχούν για την επίδραση στους ψηφοφόρους.
Εκατομμύρια καταναλωτές στο Ηνωμένο Βασίλειο θα δουν τους λογαριασμούς ρεύματος να έχουν αυξηθεί πάνω από 10% τον Οκτώβριο και η κυβέρνηση πιέζεται να προστατεύσει τους προμηθευτές που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Στην Ισπανία, όπου οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκονται σε αχαρτογράφητο έδαφος, η κυβέρνηση μείωσε τους φόρους στην ενέργεια και πρότεινε τον περιορισμό των κερδών στις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας. Και στην Ιταλία, ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι είναι έτοιμος να δαπανήσει 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ δημόσιων κεφαλαίων για να μειώσει τον αντίκτυπο στα νοικοκυριά. Αλλά οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται και το καλοκαίρι σε λίγο καιρό θα ανήκει στο παρελθόν.
Αυτή τη στιγμή εφαρμόζεται ένας υπέρογκος φόρος κατανάλωσης και θα αυξηθεί κατά τη διάρκεια του χειμώνα, εκτιμά ο Στιν Τζέικομπσεν, επικεφαλής οικονομολόγος στη Saxo Bank. «Όποιος πιστεύει ότι αυτό είναι προσωρινό, θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα μεγάλο σοκ τον χειμώνα».
Οι τιμές καταναλωτή στην ευρωζώνη αυξήθηκαν 3% τον Αύγουστο, το υψηλότερο σε μια δεκαετία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο πληθωρισμός αυξήθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό που έχει καταγραφεί τα τελευταία εννέα χρόνια ενώ η τιμή των πρώτων υλών που εισέρχονται στα εργοστάσια αυξήθηκε κατά 11% σε σχέση με πέρυσι τον Αύγουστο.
Ωστόσο, μεταξύ των κεντρικών τραπεζών, επικρατεί η άποψη ότι η αύξηση των τιμών καταναλωτή είναι προσωρινή.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ότι «η προσωρινή άνοδος του πληθωρισμού αντανακλά κυρίως την ισχυρή αύξηση των τιμών του πετρελαίου», μεταξύ άλλων παραγόντων και όπως εκτιμάται η τάση αυτή θα καταλαγιάσει το 2022, σε σύγκριση από έτος σε έτος. Ο πληθωρισμός της ευρωζώνης παραμένει πολύ κάτω από τις ΗΠΑ, όπου οι τιμές αυξάνονται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη οικονομία.
Ωστόσο, ο αντιπρόεδρος της τράπεζας, Λουίς ντε Γκίντος, δήλωσε ότι η άνοδος μπορεί να είναι πιο έντονη από ό, τι αναμενόταν αρχικά. «Ο πληθωρισμός φέτος μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερος από ό, τι νομίζουμε τώρα εάν τα προβλήματα προσφοράς επιμένουν», είπε.
Ενώ η ηλεκτρική ενέργεια, το φυσικό αέριο και η θερμική ενέργεια αποτελούν μόλις το 6% του καλαθιού τιμών καταναλωτή της ευρωζώνης το 2021, ο κίνδυνος για τη Λαγκάρντ και άλλους κεντρικούς τραπεζίτες είναι ότι ο αντίκτυπος του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στην ευρύτερη οικονομία, τη βιομηχανία και τελικά στους μισθούς.
Τα υψηλό ενεργειακό κόστος επηρεάζει τις βασικές βιομηχανίες. Η επεξεργασία τροφίμων είναι επίσης έντασης ενέργειας, δημιουργώντας ένα άλλο πιθανό μοχλό ανοδικών πιέσεων των τιμών καταναλωτή. «Δημιουργείται πληθωριστική πίεση σε κάθε άλλο κόστος", δήλωσε ο Πασκάλ Λερόι, ανώτερος αντιπρόεδρος της Roquette Freres SAS, μιας γαλλικής εταιρείας επεξεργασίας τροφίμων. «Θα πρέπει να μεταφέρουμε αυτό το κόστος στους καταναλωτές μας».
Άλλες βιομηχανίες όπου η ενέργεια αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι κόστους και θα μπορούσαν να ασκήσουν σοβαρή πίεση στις τιμές στην αλυσίδα εφοδιασμού περιλαμβάνουν το τσιμέντο, τα κεραμικά, το γυαλί και το χαρτί.
Αν και μέρος της αγοράς θεωρεί ότι πολλές επιχειρήσεις θα αντισταθμιστούν από τις πρόσφατες αυξήσεις ισχύος και φυσικού αερίου, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα αλλά το πρόβλημα παραμένει όσο οι τιμές καταγράφουν άνοδο.
Όσο περισσότερο συνεχίζεται το ράλι - και οι έμποροι φυσικού αερίου προβλέπουν ότι ένας κρύος χειμώνας θα μπορούσε να δει τις τιμές να φτάνουν στα ύψη- τόσο μεγαλύτερος είναι ο αντίκτυπος στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις. Το υψηλότερο ενεργειακό κόστος μπορεί ακόμη και να εμποδίσει την ανάκαμψη της οικονομίας, προαναγγέλλοντας την επιστροφή σε επίπεδα στασιμότητας παρόμοια με εκείνα της δεκαετίας του 1970 όπου οι τιμές αυξάνονται ταχύτερα στην οικονομική ανάπτυξη.
«Εάν οι τιμές του φυσικού αερίου συνεχίσουν να αυξάνονται, γεγονός που θα δημιουργήσει πληθωριστικές πιέσεις στην ηπειρωτική Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο και θα αρχίσει να περιορίζει την ανάκαμψη, μπορεί να δείτε πραγματικά να λαμβάνονται κάποια δραστικά μέτρα στην Ευρώπη», δήλωσε ο Ογκαν Κόουζ, διευθύνων σύμβουλος σε σύμβουλο Accenture. «Ενδέχεται να υπάρξουν δραστικές αποφάσεις που σχετίζονται με την επιδότηση των τιμών λιανικής στην ενέργεια, των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, των εμπορικών και βιομηχανικών τιμολογίων αερίου».
Με πληροφορίες από το Bloomberg.
