Ροή
Σε φάση αποτίμησης από τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών βρίσκεται η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων μέσω της αξιοποίησης μέρος του αναβαλλόμενου φόρου που έχουν αναγνωρίσει ως εποπτικό κεφάλαιο οι τράπεζες.
Τη σχετική αποκάλυψη έκανε χθες στην Ολομέλεια της Βουλής ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, υπογραμμίζοντας πως το υπουργείο μελετά τη σχετική πρόταση προκειμένου να την στείλει προς έγκριση στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Υπενθυμίζεται πως η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος επικεντρώνεται στη χρήση των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (Deferred Tax Credits) των τραπεζών στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός οχήματος ειδικού σκοπού (SPV) που προσομοιάζει σε μια «κακή» τράπεζα (Asset Management Company).
Το προτεινόμενο σχήμα προβλέπει τη μεταβίβαση σημαντικού μέρους των μη εξυπηρετούμενων δανείων μαζί με μέρος της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης, που είναι εγγεγραμμένο στους ισολογισμούς των τραπεζών, σε SPVs. Τα «κόκκινα» δάνεια θα μεταβιβαστούν στην καθαρή λογιστική αξία (μετά από προβλέψεις), ενώ το ποσό της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης που θα μεταβιβαστεί θα αντιστοιχεί σε κάλυψη πρόσθετων ζημιών, ώστε οι αποτιμήσεις των εν λόγω δανείων να προσεγγίσουν τις τιμές της αγοράς.
Εν συνεχεία, προβλέπεται πως θα υπάρξει νομοθετική ρύθμιση που θα ορίζει ότι η μεταβιβαζόμενη αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση θα καταστεί αμετάκλητη απαίτηση των Εταιρειών Ειδικού Σκοπού έναντι του Ελληνικού Δημοσίου με προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής (σύμφωνα με τη διάρκεια της συναλλαγής). Για την κάλυψη του τιμήματος της μεταβίβασης, οι Εταιρείες Ειδικού Σκοπού θα προχωρήσουν σε έκδοση τιτλοποίησης που θα περιλαμβάνει τρεις τάξεις ομολογιακών τίτλων υψηλής (senior), μεσαίας (mezzanine) και μειωμένης εξασφάλισης (subordinated junior/equity).
Η αποτίμηση των δανείων που θα μεταβιβαστούν θα ανατεθεί σε ανεξάρτητους τρίτους φορείς, ενώ την τελική δομή της συναλλαγής θα καθορίσουν οι συντονιστές της τιτλοποίησης, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά. Σύμφωνα με την πρόταση, τη διαχείριση του σχήματος θα αναλάβουν αποκλειστικά εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις.
Η ΤτΕ προτείνει στα SPVs να μεταβιβαστούν μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους περίπου 40 δισ. ευρώ, δηλαδή το σύνολο των καταγγελμένων δανείων, μαζί με αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ύψους 7,4 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αυτή η πρόταση είναι προβληματική για δύο λόγους: Αφενός δημιουργεί άμεσο κεφαλαιακό άνοιγμα στις τράπεζες, καθώς τους αφαιρεί μέρος του Deferred Tax Credit που έχουν αναγνωρίσει ως κεφάλαιο. Αφετέρου το Ελληνικό Δημόσιο θα επιβαρυνθεί με το σύνολο της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης που θα μεταφερθεί στα οχήματα ειδικού σκοπού και θα καταστεί αμετάκλητη απαίτηση. Δηλαδή το δημοσιονομικό αποτέλεσμα θα επιβαρυνθεί με ένα σεβαστό ποσό, το οποίο θα το πληρώσει ο Έλληνας φορολογούμενος και όχι οι ιδιώτες μέτοχοι των τραπεζών.
Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις των τραπεζών που δύνανται να μετασχηματισθούν σε οριστικές και εκκαθαρισμένες απαιτήσεις έναντι του Ελληνικού Δημοσίου ανέρχονται σήμερα κοντά στα 16 δισ. ευρώ.
Χθες η Alpha Bank ανακοίνωσε πως το 2018 οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αυξήθηκαν κατά 0,5 δισ. ευρώ και ανήλθαν σε 5,3 δισ. ευρώ στο τέλος Δεκεμβρίου, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην αναγνώριση αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων ύψους 0,3 δισ. ευρώ, η οποία προέκυψε από τον επαναπροσδιορισμό της φορολογικής βάσεως των δανείων της τράπεζας. Πάντως οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις της Alpha Bank που δύνανται να μετασχηματισθούν σε οριστικές και εκκαθαρισμένες απαιτήσεις έναντι του Ελληνικού Δημοσίου είναι αρκετά χαμηλότερες και ανέρχονται σε 3,2 δισ. ευρώ. Παρομοίως, η Εθνική Τράπεζας ανακοίνωσε χθες πως οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις της Alpha Bank που δύνανται να μετασχηματισθούν σε οριστικές και εκκαθαρισμένες απαιτήσεις έναντι του Ελληνικού Δημοσίου διαμορφώθηκαν στα τέλη του 2018 στα 4,6 δισ. ευρώ.
