Ροή
Εδώ και περίπου ένα με ενάμιση χρόνο άρχισε να εμφανίζεται στα δημοσιογραφικά κείμενα και εκπομπές συχνότατα ο όρος «αφήγημα». Το αφήγημα της κυβέρνησης στην τάδε περίπτωση, στη δείνα κλπ.
Όταν άρχισε να πρωτοακούγεται ο όρος, μου φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι δημοσιογράφοι, κατά τον σχολιασμό τους, έψαχναν, έβρισκαν και πρόβαλαν στο κοινό τον τρόπο που μια πολιτική δύναμη αποφασίζει να επικοινωνήσει με τον λαό μια επιλογή της και, κατά βάση, μια νομοθετημένη απόφασή της. Σκέφτηκα ότι αυτός ήταν ο ουσιαστικός ρόλος των δημοσιογράφων, να δείχνουν δηλαδή σε εμάς, το «αδαές» κοινό, το περιτύλιγμα που χρησιμοποιούν οι πολιτικοί, το επικοινωνιακό τους εργαλείο, ώστε ανέφελα να δεχτεί ο κόσμος τις αποφάσεις τους.
Το πράγμα όμως δεν έμεινε εκεί. Το αφήγημα έλαβε άλλες διαστάσεις, πιο διεσταλμένες. Από τους δημοσιογράφους το πήραν οι πολιτικοί και το χρησιμοποίησαν και οι ίδιοι, φυσικά από τη δική τους οπτική. Και ενώ ξεκίνησε ως δημοσιογραφική ανάλυση, με σκοπό τη μη παραπλάνηση της κοινής γνώμης από πολιτικές επιλογές, κατέληξε, Κύριος οίδεν πώς, να προβάλλεται στα τηλεοπτικά παράθυρα ως συνακόλουθο μιας απόφασης. Στις μέρες μας όλα συνοδεύονται από αφηγήματα!
Λογικά θα αναρωτηθεί κανείς, «και εσένα τι σε ενοχλεί σε όλο αυτό;» Η αλήθεια είναι ότι και εγώ είχα για τον εαυτό μου την ίδια απορία αρχικά : κάτι δε μου καθόταν καλά στην όλη ιστορία και δεν μπορούσα να προσδιορίσω τι με ενοχλεί. Τελικά, κατάλαβα τη βάση του προβληματισμού μου.
Το αφήγημα είναι λογοτεχνικός όρος, που όλοι γνωρίζουμε. Δεκτό το δάνειο στη δημοσιογραφική ανάλυση, καθώς αυτός είναι ο ρόλος του δημοσιογράφου. Απόλυτα όμως μη αποδεκτή η χρήση από τη μεριά των πολιτικών. Οι πολιτικοί δεν έχουν αφηγήματα, έχουν Αρχές, αυτές υπηρετούν, με βάση αυτές κινούνται, πάνω σε αυτές λαμβάνουν τις αποφάσεις τους, αυτές προβάλλουν στον λαό. Το κάθε κόμμα, η κάθε πολιτική δύναμη, έχει θεμελιώδεις καταστατικές αρχές, πάνω στις οποίες δομείται και, βάσει αυτών, ζητά την ψήφο και την εμπιστοσύνη των πολιτών. Ξαφνικά στη χώρα μας οι αρχές χάθηκαν, δεν υπάρχουν ούτε ως λέξη. Έμειναν να προβάλλονται μόνο τα αφηγήματα.
Λόγω επαγγέλματος σκέφτηκα ότι και για μας τους δικηγόρους, το αφήγημα είναι μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας. Το δίκιο του πελάτη μας το προβάλλουμε στις δικαστικές αίθουσες μέσω ενός αφηγήματος, που ο καθένας από εμάς επιλέγει. Εδώ όπως ολοκληρώνεται το έργο μας; Όχι βέβαια, γιατί τα αφηγήματα που χρησιμοποιούμε στις δικαστικές αίθουσες διαμορφώνονται με βάση τις αρχές που έχει επιλέξει ο καθένας μας, για να ασκεί τη δικηγορία.
Ποιο είναι λοιπόν το συμπέρασμα από όλα αυτά; Απλά, η ύπαρξη ή μη ύπαρξη, σε όλους τους τομείς, ενός αξιακού συστήματος, που καλείται να υπηρετεί ο καθένας μας. Αυτό λείπει απόλυτα στις μέρες μας. Το είχαμε ψιλοχάσει με την ευμάρεια, αλλά το εξαφάνισε ολοκληρωτικά η κρίση.
Δεν επιλέγουμε έναν πολιτικό που διηγείται μόνο ωραίες ιστορίες, είναι σαν να επιλέγουμε έναν καθηγητή που θα μας βάλει 20 σε όλα τα μαθήματα, χωρίς τελικά να μάθουμε τίποτα. Σαφώς χρειάζεται το αφήγημα, η επικοινωνιακή πολιτική, σαφώς χρειάζεται να φτάσει στα αυτιά του κοινού ο σκοπός και ο στόχος, αλλά χωρίς αξιακά πατήματα οι ιστορίες γίνονται παραμύθια.
Ενόψει λοιπόν και του νέου έτους, ας επιλέξουμε ως κοινωνία, σε όλους τους τομείς, να ακούμε το αφήγημα, αλλά όχι μόνο του. Ας μην είναι αντίθετο με τις αρχές μας, αλλά να συμπλέει με αυτές.
Καλή χρονιά να έχουμε.
