Παραπατώντας βαδίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση προς την κλιματική ουδετερότητα το 2050, ένας στόχος που έχει ενσωματωθεί στον Ευρωπαϊκό Κλιματικό Νόμο και είναι δεσμευτικός για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Ο νόμος αυτός ορίζει έναν ενδιάμεσο στόχο, τη μείωση των καθαρών εκπομπών κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Ωστόσο, η δεκαετία που παρεμβάλλεται καταγράφει «κενά» καθώς δεν υπάρχει συμφωνία για τους ενδιάμεσους στόχους, για το 2035 και το 2040.
Η συζήτηση στην ΕΕ για τους κλιματικούς στόχους του 2040 έχει σταματήσει λόγω διαφωνιών των κρατών – μελών σχετικά με το πόσο φιλόδοξοι πρέπει να είναι. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 αλλά η πρόταση αυτή έχει διχάσει τα κράτη μέλη καθώς έχουν διαφορετικές προτεραιότητες και δομικά προβλήματα. Χώρες όπως η Γαλλία, η Φιλανδία, η Δανία και η Ισπανία υποστηρίζουν το στόχο του 90% και «αγκαλιάζουν» θερμά την πράσινη μετάβαση, η οποία αντιμετωπίζεται ως ενισχυτικός παράγοντας της βιομηχανικής υπεροχής της Ευρώπης.
Από την άλλη, χώρες όπως η Σλοβακία, η Ιταλία, η Πολωνία και η Ελλάδα αντιτίθενται σε κάποια σημεία της πρότασης και ζητούν περισσότερες διευκρινίσεις. Η ελληνική πλευρά ανησυχεί για το κόστος της μετάβασης και για την επιβάρυνση που θα προκύψει για τους πολίτες και τη βιομηχανία και θεωρεί ότι οι στόχοι είναι μη ρεαλιστικοί. Κράτη όπως η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες εμφανίζονται αναποφάσιστες, δηλαδή στηρίζουν το φιλόδοξο στόχο αλλά ζητούν επιπλέων ευελιξία και παραχωρήσεις όπως είναι η χρήση των διεθνών πιστώσεων άνθρακα για την επίτευξη μέρος του στόχου.
Οι συζητήσεις για το στόχο του 2040 βρίσκονται σε αδιέξοδο καθώς οι κυβερνήσεις θέτουν ζητήματα που αφορούν στην οικονομική επιβάρυνση ειδικά για τις χώρες που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα και την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας. Υπάρχει ο φόβος ότι οι αυστηροί κλιματικοί στόχοι θα πλήξουν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας έναντι χωρών εκτός ΕΕ όπου δεν ισχύουν τέτοιοι μηχανισμοί. Ταυτόχρονα, κάποια κράτη εγείρουν και θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης καθώς υπάρχει ο φόβος ότι μια πιο φιλόδοξη κλιματική πολιτική θα αυξήσει το ενεργειακό κόστος επιβαρύνοντας τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Αιωρούμενοι ωστόσο είναι μέχρι στιγμής και οι στόχοι για το 2035 καθώς υπάρχουν προσχέδια που ορίζουν μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από 66,3% έως 72,5% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.
Στις συζητήσεις που έπονται, το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι τα κράτη-μέλη δεν θα καταλήξουν σε μια οριστική, νομικά δεσμευτική απόφαση. Είναι πιθανό να υπάρξουν προτάσεις που θα αποτυπώνουν ένα εύρος στόχων ή μια δήλωση προθέσεων ενώ εάν υπάρξουν έντονες διαφωνίες, μπορεί να δοθεί επιπλέον χρόνος για διαπραγματεύσεις. Πάντως, σύμφωνα με εκπροσώπους ευρωπαϊκών οργανώσεων και της περιφέρειας και τοπικής αυτοδιοίκησης ευρωπαϊκών χωρών, η μη επίτευξη συναίνεσης για το στόχο του 2040 θα μπορούσε να στείλει αρνητικά μηνύματα τόσο στην αγορά όσο και στους πολίτες σχετικά με την κλιματική πολιτική.
Στις 18 Σεπτεμβρίου η συνάντηση των Ευρωπαίων υπουργών Περιβάλλοντος
Οι υπουργοί περιβάλλοντος της ΕΕ θα συναντηθούν στις 18 Σεπτεμβρίου και θα συζητήσουν την πρόταση τροποποίησης του ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα, με στόχο τη θέσπιση ενός δεσμευτικού ενδιάμεσου κλιματικού στόχου για το 2040.
Η πρόταση εισάγει έναν στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) κατά 90% έως το 2040, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 αλλά περιγράφει και τα βασικά στοιχεία και προϋποθέσεις που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να συμπεριλάβει στις νομοθετικές της προτάσεις για το πλαίσιο πολιτικής μετά το 2030, ώστε να μπορέσουν τα κράτη μέλη να επιτύχουν τον στόχο του 2040.
Οι υπουργοί θα συζητήσουν επίσης για την εθνικά καθορισμένη συνεισφορά (NDC) της ΕΕ για το 2035, η οποία θα υποβληθεί στην UNFCCC, τη σύμβαση του ΟΗΕ για το κλίμα. Οι NDC αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της Συμφωνίας του Παρισιού, η οποία απαιτεί από κάθε συμβαλλόμενο μέρος της σύμβασης να ενημερώνει τις NDC του κάθε πέντε χρόνια ενώ ο επόμενος γύρος υποβολών αναμένεται πριν από την COP30 (10–21 Νοεμβρίου 2025).
