Η επάνοδος στην κανονικότητα, μετά τις διακοπές, επιφύλαξε ένα θλιβερό «σκορ» τροχαίων δυστυχημάτων για την πατρίδα μας, με τέσσερις ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους σε τρία διαφορετικά τροχαία, μέσα σε ένα Αυγουστιάτικο εικοσιτετράωρο και ανάμεσα στους νεκρούς να συμπεριλαμβάνονται 3 ανήλικοι!
Και ο Ιούλιος πέρασε στην ιστορία ως «μαύρος μήνας» για τα τροχαία, με 11 συνανθρώπους μας να χάνουν τη ζωή τους και 703 επιβάτες οχημάτων και δικύκλων ή διερχόμενους πεζούς να τραυματίζονται σε 531 τροχαία δυστυχήματα και ατυχήματα, μόνο στην Αττική σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. Στα στοιχεία αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται άλλα ατυχήματα στην επικράτεια.
Φταίνε και τα λανθασμένα στερεότυπα
Δυστυχώς, παρότι αυστηροποιήθηκαν τα μέτρα για τις παραβάσεις στο νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), τα τροχαία δυστυχήματα δεν παρουσιάζουν ύφεση, με τα περισσότερα να καταγράφονται μέσα στον αστικό ιστό. Οι κυριότερες αιτίες περιλαμβάνουν τη μη συνετή οδήγηση, την παραβίαση των ρυθμιστικών πινακίδων και φαναριών, την υπερβολική ταχύτητα, την κατανάλωση αλκοόλ, την απόσπαση προσοχής από το κινητό τηλέφωνο αλλά και τα λανθασμένα στερεότυπα που αναπαράγονται οδηγώντας με μαθηματική ακρίβεια σε τραγωδίες στην άσφαλτο.
Το ζήτημα με τα λανθασμένα στερεότυπα έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας, ειδικά στην περιφέρεια όπου πολλές οικογένειες θεωρούν «μάγκα» το παιδί που θα καθίσει πίσω από τιμόνι ως νήπιο στην αγκαλιά τους και το επευφημούν!
Αργότερα, το ίδιο παιδί θα καθίσει και στο τιμόνι του τρακτέρ, ενώ και όταν φτάσει στην ηλικία των 15-16 ετών είναι πολύ πιθανό να «κλέψει» τα κλειδιά από το αυτοκίνητο του μπαμπά, προτού φυσικά πάρει δίπλωμα, να βγει στο δρόμο, να πατήσει τέρμα το γκάζι και να κινδυνέψει να σκοτωθεί ή να σκοτώσει άλλους.
Περισσότεροι από 665 οι νεκροί από τροχαία το 2024
Συνομιλώντας με την Βάσω Δανέλλη Μυλωνά, πρόεδρο του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας (ΙΟΑΣ), «Πάνος Μυλωνάς» συζητάμε για όλες εκείνες τις παρεμβάσεις που θα μπορέσουν να λύσουν ένα μείζον πρόβλημα στην καθημερινότητα των πολιτών και στη δημόσια ασφάλεια, το οποίο κοστίζει εκατοντάδες ζωές ετησίως στην Ελλάδα και μάλιστα δυστυχώς κυρίως ζωές νέων ανθρώπων.
Θυμίζουμε στο σημείο αυτό ότι το 2024, σημειώθηκε αρνητικό ρεκόρ πενταετίας για την πατρίδα μας στα τροχαία, με 665 νεκρούς από τροχαία δυστυχήματα, όπως αναφέρει η «Οργάνωση SOS Τροχαία» και πως ο αριθμός αυτός δεν είναι καν οριστικός. Θα οριστικοποιηθεί στα τέλη του 2025, γιατί πρέπει στους συνολικούς θανάτους να συμπεριληφθούν οι θάνατοι των ανθρώπων που τραυματίστηκαν σοβαρά, νοσηλεύτηκαν στο νοσοκομείο για εβδομάδες ή μήνες και δεν τα κατάφεραν.
Οπωσδήποτε χρειάζεται ενημέρωση του κοινού και απόκτηση οδικής παιδείας, με δράσεις στα σχολεία και έξω από νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, σαν την ιδιαίτερη δράση που υλοποιεί εδώ και 19 χρόνια το ΙΟΑΣ «Πάνος Μυλωνάς» κάθε 3ο Σάββατο του Οκτώβρη έξω από νυχτερινά clubs, την «Ευρωπαϊκή νύχτα χωρίς ατυχήματα» η οποία γνωρίζει πλέον μεγάλη αποδοχή και τα νυχτερινά μαγαζιά την περιμένουν. Επίσης απαιτούνται αυστηρότερες ποινές αλλά χρειάζονται οπωσδήποτε και οι κάμερες διαχείρισης της κυκλοφορίας, γιατί με την βοήθειά τους γίνεται συνεχής παρακολούθηση των τροχαίων παραβάσεων και η κλήση έρχεται στο σπίτι του παραβάτη, βεβαιωμένη στην εφορία. Οπότε μετά την πρώτη ή την δεύτερη κλήση ο παραβάτης συμμορφώνεται.
«Στο εξωτερικό χρησιμοποιούν κάμερες εδώ και πολλά χρόνια, εμείς ακόμα συζητούμε πού, πότε και πόσες κάμερες θα βάλουμε» λέει η Βάσω Δανέλλη Μυλωνά, υπογραμμίζοντας πως η τοποθέτηση καμερών είναι ένα μέτρο με άμεσο αποτέλεσμα, ενώ η εκπαίδευση του κοινού, η αλλαγή νοοτροπίας και η απόκτηση οδικής παιδείας αποτελούν μέτρα με μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα.
Το παράδειγμα της Γαλλίας
«Με την εκπαίδευση, την καλλιέργεια της οδικής παιδείας, την καταπολέμηση όλων αυτών των λανθασμένων στερεοτύπων που εξακολουθούν δυστυχώς να υπάρχουν σε πολλές περιοχές της χώρας μας, δεν θα δούμε δραστική αλλαγή και μείωση των τροχαίων ατυχημάτων από τη μια μέρα στην άλλη.
Το πρόβλημα είναι εξαιρετικά σύνθετο και το παράδειγμα της Γαλλίας που το ανέδειξε ως πρώτη προτεραιότητα και τοποθέτησε κάμερες παντού, μειώνοντας δραστικά τα τροχαία, είναι διαφωτιστικό» προσθέτει η Βάσω Δανέλλη Μυλωνά.
24ωρη χρήση του Μετρό, κάποιων λεωφορείων και του τραμ
Τα μέτρα που απαιτούνται για την καταπολέμηση της μάστιγας των τροχαίων ατυχημάτων είναι πολλά, συμπεριλαμβάνουν και οριζόντια και στοχευμένα και απαιτείται συνδυαστική εφαρμογή τους. Ένα μέτρο για παράδειγμα που βοηθά άμεσα στην μείωση των τροχαίων ατυχημάτων είναι η εφαρμογή της εικοσιτετράωρης λειτουργίας των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς τα Σάββατα.
«Με ένα τέτοιο μέτρο δίνεις την ευκαιρία στον άνθρωπο που θα βγει το Σαββατόβραδο και που πιθανώς θα πιει να μην πάρει το αυτοκίνητο του και έτσι έχεις άμεσο όφελος, στη μείωση των ατυχημάτων», επισημαίνει η κ. Μυλωνά. Το μέτρο εισηγήθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης για το μετρό της Αθήνας και εφαρμόστηκε πιλοτικά. Ο αναπληρωτής υπουργός μεταφορών υπογράμμισε ότι από τις 13 Σεπτεμβρίου ξεκινά η 24ωρη λειτουργία του Μετρό κάθε Σάββατο. Επιπλέον, θα ακολουθήσει η λειτουργία τα Σάββατα για κάποιες λεωφορειακές γραμμές και τους πιο πολυσύχναστους μήνες και για το τραμ.
Βέβαια, η 24ωρη λειτουργία των ΜΜΜ τα Σαββατόβραδα δεν λύνουν οριστικά το πρόβλημα γιατί προφανώς καταρχάς οι άνθρωποι δε βγαίνουν μόνο Σαββατόβραδο. Η επέκταση του μέτρου όλα τα ΠΣΚ δεν είναι εύκολο να πραγματοποιηθεί γιατί εγείρονται εργασιακά ζητήματα αναφορικά με τις επιπλέον βάρδιες.
Το αλκοόλ, και η υπερβολική ταχύτητα ευθύνονται σύμφωνα με μελέτες για το 25% των τροχαίων ατυχημάτων, ενώ η απόσπαση της προσοχής και η παραβίαση των ρυθμιστικών πινακίδων και φαναριών ευθύνονται για το 60% των ατυχημάτων. Το ΙΟΑΣ «Πάνος Μυλωνάς» γιόρτασε στις 12 Μαΐου 2025 τα 20 του χρόνια στα οποία έχει υλοποιήσει πολλές δράσεις μεταξύ τους και την «Ευρωπαϊκή νύχτα χωρίς ατυχήματα» έξω από νυχτερινά κέντρα. Όπως εξηγεί η Βάσω Δανέλλη Μυλωνά, στην αρχή μας αντιμετώπισαν με καχυποψία θεωρώντας πως θέλαμε να περάσουμε το μήνυμα «όχι στην κατανάλωση αλκοόλ». Εμείς ωστόσο θέλουμε να περάσουμε το μήνυμα πως «αυτός που οδηγεί δεν πρέπει να πιεί». Η δράση υλοποιείται το 3ο Σάββατο του Οκτώβρη σε δεκάδες πόλεις της Ελλάδας και φέτος θα διοργανωθεί για 19η χρονιά σε περισσότερες από 40 πόλεις. Αναφορικά με αυτή τη δράση, μια πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC) υπογραμμίζει ότι το αλκοόλ εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες πρόκλησης θανατηφόρων τροχαίων και σοβαρών τραυματισμών, με τα περιστατικά να αυξάνονται σημαντικά μετά τη νυχτερινή διασκέδαση του Σαββατοκύριακου, ιδιαίτερα στις νεαρές ηλικίες. Τουλάχιστον 4.000 θάνατοι θα μπορούσαν να αποφευχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ετησίως εάν εξαλειφόταν η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, δηλαδή αν ο άνθρωπος που πίνει, πειστεί να μην πιάσει τιμόνι.
Πέρα από το αλκοόλ, ειδικά στους νέους υπάρχει ζήτημα με την ωρίμανση των εγκεφαλικών λειτουργιών. Ο προμετωπιαίος φλοιός είναι μια περιοχή στο μετωπιαίο λοβό του εγκεφάλου, και αναπτύσσεται τελευταίος στην όψιμη εφηβεία. Ο προμετωπιαίος φλοιός ελέγχει πολλές νοητικές διαδικασίες όπως η λήψη αποφάσεων, η λογική σκέψη, και η έκφραση της προσωπικότητας και θεωρείται ότι ολοκληρώνει την ανάπτυξη του κοντά στην ηλικία των 25-26 ετών. Γι αυτό οι νέοι στις ηλικίες των 16-24 ετών παίρνουν παράτολμες αποφάσεις χωρίς να αντιλαμβάνονται το μέγεθος του κινδύνου, στον οποίο εκτείθονται.
«Πάντως παρόλα τα δυσοίωνα στοιχεία υπάρχει ελπίδα για βελτίωση. Το βλέπουμε στους Έλληνες που πηγαίνουν στο εξωτερικό κι εκεί συμμορφώνονται απόλυτα με τους ισχύοντες κανονισμούς, για την οδική ασφάλεια. Αυτό μάς επιτρέπει να ελπίζουμε…» καταλήγει η Βάσω Δανέλλη Μυλωνά.
