Πώς, από το πουθενά, η Ισημερινή Γουινέα βρέθηκε στο επίκεντρο της κόντρας των δύο υπερδυνάμεων

Newsroom
Viber Whatsapp Μοιράσου το
Πώς, από το πουθενά, η Ισημερινή Γουινέα βρέθηκε στο επίκεντρο της κόντρας των δύο υπερδυνάμεων
Η Κίνα θέλει να αυξήσει την πίεση στο «γήπεδο» των ΗΠΑ με ναυτική βάση στον Ατλαντικό.

Η Κίνα δείχνει έτοιμη, όχι μόνο να αυξήσει την πίεση στις ΗΠΑ, αλλά και να την περάσει στο «γήπεδο» των Αμερικανών. Όμως αναφέρει η WSJ, απόρρητες αναφορές των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών υποδηλώνουν ότι το Πεκίνο σκοπεύει να εγκαταστήσει την πρώτη του μόνιμη στρατιωτική παρουσία στον Ατλαντικό Ωκεανό, στη μικροσκοπική χώρα της κεντρικής Αφρικής την Ισημερινή Γουινέα, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους.

Οι Αμερικάνοι αξιωματούχοι αρνήθηκαν να περιγράψουν λεπτομέρειες για τα ευρήματα των μυστικών υπηρεσιών. Ωστόσο, ανέφεραν ότι οι αναφορές εγείρουν την προοπτική ότι τα κινεζικά πολεμικά πλοία θα είναι σε θέση να επανοπλιστούν και να λάβουν θέσεις απέναντι από την ανατολική ακτή των ΗΠΑ - μια απειλή που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στον Λευκό Οίκο και το Πεντάγωνο.

Η προοπτική προκάλεσε την αμερικανική αντίδραση: Ο αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, Jon Finer, επισκέφθηκε την Ισημερινή Γουινέα τον Οκτώβριο με αποστολή να πείσει τον Πρόεδρο Teodoro Obiang Nguema Mbasogo και τον γιο του και προφανή διάδοχό του, αντιπρόεδρο Teodoro «Teodorin» Nguema Obiang Mangue, να απορρίψουν την προσέγγιση με την Κίνα.

«Στο πλαίσιο της διπλωματίας μας για την αντιμετώπιση ζητημάτων θαλάσσιας ασφάλειας, έχουμε καταστήσει σαφές στην Ισημερινή Γουινέα ότι συγκεκριμένα πιθανά βήματα που αφορούν την (κινεζική) δραστηριότητα εκεί θα εγείρουν ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν.

Η αψιμαχία αυτών των δύο μεγάλων δυνάμεων για μια χώρα που σπάνια τραβάει την εξωτερική προσοχή, αντανακλά τις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου. Οι δύο χώρες κοντράρονται για το καθεστώς της Ταϊβάν, τη δοκιμή ενός κινεζικού υπερηχητικού πυραύλου, την προέλευση της πανδημίας Covid-19 και άλλα ζητήματα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ΗΠΑ διεξάγουν μια σειρά κινήσεων για να εμποδίσουν την Κίνα να προβάλει τη στρατιωτική της ισχύ από νέες υπερπόντιες βάσεις, με την κόντρα να εκτείνεται από την Καμπότζη μέχρι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Στην Ισημερινή Γουινέα, οι Κινέζοι πιθανότατα να έχουν εστιάσει το βλέμμα τους στην πόλη της Μπάτα, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο. Η Μπάτα έχει ήδη ένα εμπορικό λιμάνι βαθέων υδάτων κατασκευασμένο από την Κίνα στον Κόλπο της Γουινέας και σύστημα αυτοκινητοδρόμων που συνδέουν την πόλη με τη γειτονική Γκαμπόν και το εσωτερικό της κεντρικής Αφρικής.

«Ζεστό-κρύο» από τις ΗΠΑ

Οι κινεζικές προθέσεις για δημιουργία στρατιωτικής βάσης στην Ισημερινή Γουινέα βρέθηκαν στο «ραντάρ» των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών το 2019. Κατά τις τελευταίες ημέρες της θητείας του Προέδρου Τραμπ ένας ανώτερος αξιωματούχος του Πενταγώνου επισκέφθηκε τη χώρα. Όμως οι επαφές που έγιναν δεν κατέστησαν σαφές στον πρόεδρο Obiang το κατά πόσο οι ΗΠΑ έπαιρναν σοβαρά την προοπτική κινεζικής στρατιωτικής παρουσίας στη χώρα.

Αυτό όμως άλλαξε επί των ημερών της προεδρίας Μπάιντεν. Ο Λευκός Οίκος προσπάθησε να στείλει ένα πιο "αιχμηρό" μήνυμα προς την αφρικανική χώρα: Θα ήταν κοντόφθαλμο η Ισημερινή Γουινέα να μπει στην πρώτη γραμμή του παγκόσμιου ανταγωνισμού ΗΠΑ-Κίνας.

Όμως παράλληλα με το «κρύο», η αμερικανική πλευρά ακολούθησε και μια πιο «θερμή» προσέγγιση, καθώς οι ΗΠΑ έλαβαν μέτρα για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων. Τον Μάρτιο, μάλιστα η Ουάσινγκτον πρόσφερε βοήθεια στην Ισημερινή Γουινέα, μετά από μια (προφανώς τυχαία) έκρηξη πυρομαχικών που ισοπέδωσε μια στρατιωτική βάση κοντά στην Μπάτα, στην οποία έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 100 άνθρωποι.

Τον ίδιο μήνα, στρατεύματα της Ισημερινής Γουινέας συμμετείχαν σε ναυτικές ασκήσεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στον Κόλπο της Γουινέας. Τον Αύγουστο, ένα πλοίο του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού αγκυροβόλησε στο λιμάνι Μπάτα και ο καπετάνιος του κάλεσε τοπικούς αξιωματούχους επί του σκάφους.

Ο Λευκός Οίκος δεν γνωρίζει εάν η διπλωματική του προσέγγιση θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα και πιστεύει ότι θα απαιτήσει μια επίμονη, μακροπρόθεσμη προσπάθεια για να αποκρούσει τα σχέδια του Πεκίνου.

Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ θέλουν να περάσουν ένα «διπλωματικό» μήνυμα: Η Ουάσιγκτον δεν ζητά από την Ισημερινή Γουινέα να εγκαταλείψει τους εκτεταμένους δεσμούς της με την Κίνα, αλλά απλώς να διατηρήσει τις σχέσεις εντός των ορίων που οι ΗΠΑ θεωρούν μη απειλητικές. Κάτι που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως «μάθετε τα όρια σας, αλλά και τα όρια μας».

Στην «πίσω αυλή» των ΗΠΑ

Το 1962 ο πλανήτης έφτασε στο χείλος μιας πυρηνικής σύγκρουσης, με την διαβόητη «κρίση της Κούβας»: Την εγκατάσταση σοβιετικών πυρηνικών πυραύλων στο νησί της Καραϊβικής σε απόσταση αναπνοής από τις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ. Η κρίση αποσοβήθηκε την ύστατη στιγμή και πέρασε στην ιστορία. Δεκαετίες αργότερα, δηλαδή στο σήμερα, έχουν αρχίσει να γεννούνται οι υποψίες για τη δημιουργία μιας νέας έντασης στην περιοχή, (αν και τα μεγέθη σε σχέση με το παρελθόν σε καμία περίπτωση δεν είναι συγκρίσιμα).

Πρόσφατα τα νησιά Μπαρμπάντος έγιναν Δημοκρατία θέτοντας τέλος στην πολιτειακή κυριαρχία του βρετανικού στέμματος, παραμένοντας όμως χώρα της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Η είδηση όμως δεν βρίσκεται εκεί. Όπως ανέφερε το Bloomberg, το νησιωτικό κράτος της Καραϊβικής έχει αρχίσει να αναπτύσσει στενούς δεσμούς με το Πεκίνο και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να προκαλέσει ανησυχία τόσο στους Βρετανούς, όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μάλιστα το ειδησεογραφικό πρακτορείο θεωρεί ότι Λονδίνο και Ουάσινγκτον δεν έχουν δώσει την δέουσα προσοχή σε αυτή την ολοένα και αναπτυσσόμενη σχέση ανάμεσα στο Πεκίνο και το Μπριτζτάουν (η πρωτεύουσα των Μπαρμπάντος)- μια σχέση χαρακτηριστική του τρόπου επιβολής της κινεζικής επιρροής στον πλανήτη.

Η Κίνα τα τελευταία χρόνια έχει διοχετεύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε χώρες της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Στην περιοχή της Καραϊβικής, αρχικά η Τζαμάικα και τώρα τα Μπαρμπάντος έχουν εμπλακεί στην παγκόσμια πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας για επενδύσεις σε υποδομές και επέκταση της επιρροής της.

Από το 2013 το Πεκίνο έχει διοχετεύσει 6 δισεκατομμύρια δολάρια σε χώρες της Καραϊβικής- της περιοχής που αποτελεί την "πίσω αυλή" των ΗΠΑ.

Όμως η κινεζική «γενναιοδωρία» εμπεριέχει κινδύνους, καθώς οι συμφωνίες με το Πεκίνο περιέχουν "μικρά γράμματα". Σε αντάλλαγμα για ένα νέο λαμπερό νέο λιμάνι, ένα στάδιο στίβου, ένα αεροδρόμιο ή μια σιδηροδρομική γραμμή, η αποδέκτρια χώρα προσφέρει εδάφη ως εγγύηση. Η αποτυχία εξόφλησης σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα οδηγεί σε αρπαγή γης. Παράλληλα, καθώς στο πακέτο της συμφωνίας δεν περιλαμβάνεται η μεταφορά τεχνογνωσίας, αυτό έχει αποτέλεσμα να δημιουργείται περαιτέρω εξάρτηση από την Κίνα.

Η Βρετανία και η Αμερική καθυστέρησαν να ανταποκριθούν σε αυτή την απειλή. Στην πρώτη του δημόσια ομιλία ως αφεντικό της MI6, ο επικεφαλής των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών Ρίτσαρντ Μουρ κατηγόρησε το Πεκίνο ότι προσπαθεί να παρασύρει τα έθνη σε «παγίδες χρέους και δεδομένων». Οι πωλήσεις τεχνολογίας της Κίνα χρησιμοποιούνται για τη συλλογή δεδομένων που δημιουργούν έναν «ιστό αυταρχικού ελέγχου» σε όλο τον κόσμο, ανέφερε χαρακτηριστικά.

Επιμέλεια: Τέρρυ Μαυρίδης

Ακολουθήστε το insider.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

gazzetta
gazzetta reader insider insider