Ροή
Ανοιχτό άφησε το ενδεχόμενο λήψης ισχυρότερων μέτρων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσο δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, η υποδιευθύντρια του Ινστιτούτου Bruegel των Bρυξελλών, Μαρία Δεμερτζή.
Όπως επεσήμανε η ίδια μιλώντας στο insider.gr, το θέμα του χρόνου είναι ένα πραγματικό πρόβλημα της Ευρώπης, η οποία παίρνει καλύτερα αποφάσεις υπό την πίεση των αγορών.
Στα της ελληνικής οικονομίας, η κα. Δεμερτζή επεσήμανε πως η ανάπτυξη θα καθυστερήσει από έξι μήνες έως έναν χρόνο, ενώ σκοπός είναι να διατηρηθούν οι παραγωγικές μονάδες ζωντανές για να μπορέσουν να ξεκινήσουν άμεσα.
Την πιο δύσκολη εξίσωση στην ιστορία της καλείται να λύσει η Ευρωζώνη, με τον κορονοϊό να επαναφέρει τα αρνητικά σενάρια για το μέλλον της. Θεωρείτε πως μια βαθιά υγειονομική, αλλά και οικονομική κρίση θα εξελιχθεί και σε μία υπαρξιακή κρίση και αναζήτηση, γύρω από το τι Ευρώπη θέλουμε και ονειρευόμαστε; Θα αλλάξουν οι συσχετισμοί;
Είναι πολύ νωρίς για να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε σε τι είδους κανονικότητα θα επανέρθουμε. Η ΕΕ, ως συμμαχία 27 εθνών, παραμένει και θα παραμείνει θεσμός με παγκόσμια εμβέλεια. Αν και δεν φιλοδοξεί να είναι στρατιωτική δύναμη, η ΕΕ έχει «απαλή δύναμη» (soft power) η οποία συνεισφέρει στο διεθνές πολυμερές σύστημα. Είναι αδιανόητο να φανταστούμε ίδια επιρροή κι ευημερία με μία Ευρώπη διασπασμένη, οπότε και πιστεύω ότι η κρίση θα κλονίσει μεν, αλλά δεν θα αποτελέσει υπαρξιακή απειλή.
Η Ευρώπη παίρνει καλύτερα αποφάσεις υπό την πίεση των αγορών
Ο βασικός άξονας διαμάχης, που οδηγεί σε παρακλάδια επιμέρους «κόκκινων γραμμών» είναι ο τρόπος και το ύψους χρηματοδότησης του Recovery Fund καθώς η έκδοση ευρωομομολόγου φαίνεται πως έχει φύγει από το κάδρο. Στη Σύνοδο είδαμε να πέφτουν στο κενό οι όποιες λιγοστές φιλοδοξίες υπήρχαν για τη γεφύρωση του χάσματος Βορρά - Νότου. Θα υπάρξει σε σύντομο χρονικά διάστημα κάποιου είδους συμβιβασμός ή θα μπουν κόκκινες γραμμές από τις δύο πλευρές που θα προκαλέσουν νέους ισχυρότερους κλυδωνισμούς στο οικοδόμημα της Ευρωζώνης;
Βεβαίως θα υπάρξει συμβιβασμός. Αυτός είναι απαραίτητος καθώς οι επιδιώξεις αλλά και οι στόχοι των χωρών δεν είναι ευθυγραμμισμένοι. Το θέμα το χρόνου είναι πραγματικό πρόβλημα για την αποφασιστικότητα της Ευρώπης η οποία παίρνει καλύτερα αποφάσεις υπό την πίεση των αγορών. Ελπίζω να μην χρειαστεί να φτάσουμε πάλι εκεί.
Τίποτα δεν αποκλείω αναφορικά με τα μέτρα που μπορεί να πάρει η ΕΚΤ
Έχοντας συμπληρώσει πέντε μήνες στην προεδρία της ΕΚΤ, η Κριστίν Λαγκάρντ βρέθηκε μπροστά στη μεγαλύτερη πρόκληση της Ευρωζώνης. Μέσω του δικού της «whatever it takes» έδωσε γραμμή για την υποστήριξη του ευρώ με κάθε τρόπο και μέσο τόσο με το πακέτο PEPP των 750 δισ. ευρώ όσο και με τις ενέργειες που έγιναν σε επιμέρους κομμάτια (άρση του 33%, αποδοχή junk bonds, μεγάλη ευελιξία κτλ). Θα δούμε το στρατηγείο της Φρανκφούρτης να αναθεωρεί προς τα πάνω τo έκτακτο πρόγραμμα; Πιστεύετε πως η κίνηση γύρω από τα junk bonds με μορφή collateral θα μεταφερθεί και στο πρόγραμμα CSPP, καθώς θα μιλάμε για μια τεράστια ανάσα για τον εταιρικό τομέα.
Η ΕΚΤ είναι πραγματικά ο θεσμός ο οποίος έχει και την δύναμη αλλά και την αποφαστικότητα να παίρνει τολμηρές αποφάσεις όταν χρειάζεται. Τίποτα δεν αποκλείω αναφορικά με τα μέτρα που μπορεί να πάρει η ΕΚΤ. Κι όσο λιγότερη πολιτική συμφωνία υπάρχει μεταξύ των χωρών, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ανάγκη για την ΕΚΤ να πάρει ακόμα περισσότερα μέτρα. Κάτι τέτοιο είναι μεν ποθητό αλλά θέτει την λειτουργία της σε πραγματικό κίνδυνο, κι είμαι σίγουρη θα υπάρξει αντίσταση. Η ανάληψη πολιτικών ευθυνών είναι απαραίτητη για να εξασφαλισθεί και η αποκατάσταση της κανονικότητας αλλά κι ομαλή λειτουργία της ΕΚΤ.
Είναι βέβαιο πως όλα τα κράτη βγαίνοντας σε διαφορετικούς χρόνους και με διαφορετικού βάθους «πληγές» από τον κορονοϊό, θα έχουν να διαχειριστούν τεράστια ελλείμματα, υψηλά επίπεδα χρέους, -δημόσιου και ιδιωτικού- και μια σημαντική αύξηση της ανεργίας. Θεωρείτε ότι θα αντέξουν υπό το βάρος όλων αυτών όσο δεν υπάρχει «λευκός καπνός» για μια συμφωνία, ή θα υπάρξει κάποια νέα κίνηση από τη Φρανκφούρτη που πιθανότατα θα υπονομεύει τη θεσμικότητα της τράπεζας (rollover, haircut) για υποστηρίξει τα κράτη μέλη;
Και πάλι δεν μπορώ να αποκλείσω τίποτα. Αυτό που χρειάζεται είναι μια στατηγική που κάνει χρήση της δύναμης της ΕΚΤ αλλά χωρίς να θέτει την λειτουργία της σε κίνδυνο σε βάθους χρόνου.
Σκοπός είναι να κρατήσουμε τις παραγωγικές μονάδες ζωντανές για να μπορέσουν να ξεκινήσουν άμεσα
Πόσο λαβωμένη θα βγει η Ελλάδα από την κρίση (χρέος ανάπτυξη, NPEs), μιας και ανακόπηκε βίαια η ανάπτυξη; Τι θα πρέπει να προσδοκούμε;
Αναγκαστικά έχει μπει η οικονομία σε τεχνητό κώμα και σε μια περίοδο που ο πιο παραγωγικός της τομέας, ο τουρισμός, έπρεπε να βρίσκεται σε έξαψη. Δυστυχώς αυτό καθυστερεί την ανάπτυξη για μισό με ένα χρόνο. Ο σκοπός είναι να κρατήσουμε τις παραγωγικές μονάδες ζωντανές για να μπορέσουν να ξεκινήσουν άμεσα. Η απαραίτητη αύξηση του χρέους, προς το παρών υπερασπίζεται από την ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ. Προς το παρών δεν είναι είναι αυτό το πρώτο εμπόδιο.
Χρειάζεται διαφοροποίηση για να αυξηθεί η ανθεκτικότητα της οικονομίας
Πιστεύετε πως θα αλλάξουν πολλά στην Ελλάδα μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα ώστε να μην υπάρχει αυτή η «μονόπλευρη εξάρτηση» από τον κλάδο του τουρισμού;
Αυτό θα έπρεπε έτσι κι αλλιώς να έχει γίνει. Χρειάζεται διαφοροποίηση για να αυξηθεί η ανθεκτικότητα της οικονομίας. Η Ελλάδα πρέπει να εκμεταλλευτεί τόσο την ανάγκη μετάλλαξης λόγω της κλιματικής αλλαγής, την ψηφιοποίηση, αλλά και τις αλλαγές στο μοντέλο παγκοσμοιοποίησης που φαίνεται ότι θα αλλάξει μετά το τέλος της πανδημίας.
