Μαζικές εξαγορές μέσω μόχλευσης. Ένας διαρκώς αυξανόμενος όγκος επισφαλούς χρέους. Πρώιμες ενδείξεις ότι οι καταναλωτές χαμηλής πιστοληπτικής ικανότητας αρχίζουν να καθυστερούν τις πληρωμές τους.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, μπορεί να μην είναι πάλι το 2007, αλλά η ιστορία, δείχνει να κάνει έναν «κύκλο». Τότε ήταν η εξαγορά της TXU Corp. ύψους 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τώρα είναι η πιθανή εξαγορά της Electronic Arts Inc. ύψους 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τότε ήταν τα ομόλογα ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου (subprime), τώρα είναι η ιδιωτική πίστωση, μαζί με άλλες μορφές χρέους. Τότε οι καταναλωτές χαμηλής φερεγγυότητας καθυστερούσαν τις δόσεις στεγαστικών δανείων, τώρα καθυστερούν τις πληρωμές για δάνεια αυτοκινήτων.
Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιες βασικές διαφορές σε σχέση με το 2007. Οι τράπεζες είναι πλέον περισσότερο ρυθμιζόμενες και διαθέτουν μεγαλύτερα αποθεματικά ίδιας κεφαλαιοποίησης. Οι καταναλωτές δεν έχουν δανειστεί το ίδιο πολύ αυτή τη φορά. Οι εταιρείες εξαγορών μέσω μόχλευσης χρησιμοποιούν περισσότερο ίδια κεφάλαια για τις εξαγορές. Και δεν είναι ακόμη σαφές αν οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα δουν ποτέ εκτεταμένες ζημίες από την ιδιωτική πίστωση.
Αλλά ακόμη κι αν δεν έρθει μια νέα παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, οι επενδυτές πιθανόν να βρεθούν αντιμέτωποι με μια δύσκολη περίοδο τους επόμενους μήνες, καθώς οι υπερτιμημένες αγορές προσπαθούν να προσαρμοστούν σε μια κυκλική επιβράδυνση. Τα ομόλογα και οι μετοχές που είχαν κερδίσει έδαφος τους τελευταίους μήνες, ίσως επιστρέψουν στην πραγματικότητα. Τα ασφάλιστρα κινδύνου στα εταιρικά ομόλογα υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης στις ΗΠΑ έφτασαν στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 27 ετών νωρίτερα αυτόν τον μήνα και εξακολουθούν να παραμένουν κοντά σε αυτά τα επίπεδα.
«Με τις αποτιμήσεις τόσο υψηλές, δεν χρειάζεται και πολύ για να επιστρέψει ο φόβος στις αγορές», δήλωσε ο Bill Zox, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Brandywine Global Investment Management. Ωστόσο, με τη Fed να μειώνει πλέον τα επιτόκια, «η ηχώ της χρηματοπιστωτικής κρίσης είναι αμυδρή».
Πρώιμα Σημάδια
Οποιαδήποτε σημάδια προβλήματος στην οικονομία είναι ακόμη πρώιμα. Το ποσοστό ανεργίας στις ΗΠΑ αυξήθηκε τον Αύγουστο στο υψηλότερο επίπεδο από το 2021, ενώ η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας επιβραδύνθηκε αισθητά. Έκθεση της Παρασκευής ανέφερε ότι το καταναλωτικό κλίμα στις ΗΠΑ μειώθηκε τον Σεπτέμβριο στο χαμηλότερο επίπεδο τετραμήνου.
Οι αγορές χρέους έχουν γενικά αναπτυχθεί ραγδαία την τελευταία δεκαετία. Η αγορά εταιρικών ομολόγων υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης των ΗΠΑ ήταν μικρότερη από 4 τρισεκατομμύρια δολάρια στις αρχές του 2015 και πλέον ανέρχεται σε περίπου 7,6 τρισεκατομμύρια. Η ιδιωτική πίστωση έχει εξελιχθεί γρήγορα σε μια αγορά άνω των 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
«Βλέπω καθημερινά πράγματα που λέω "αυτό είναι υπερτιμημένο", αλλά είναι πραγματικά δύσκολο να ξέρει κανείς πόση εξάπλωση (contagion) μπορεί να υπάρξει από κάποια απ’ αυτά τα ξεκάθαρα υπερτιμημένα γεγονότα», δήλωσε ο Χάντερ Χέις, επικεφαλής επενδύσεων στην Intrepid Capital Management.
Τους τελευταίους μήνες, μια σειρά από αναλυτές και επενδυτές έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τις αγορές εταιρικού χρέους. Ο Jamie Dimon δήλωσε τον Ιούνιο ότι αν ήταν διαχειριστής κεφαλαίων, δεν θα αγόραζε εταιρικά ομόλογα. Ο Jeffrey Gundlach, διευθύνων σύμβουλος της DoubleLine Capital, ανέφερε λίγο αργότερα ότι η εταιρεία του έχει περιορίσει την έκθεσή της σε ομόλογα "σκουπίδια" (junk bonds), καθώς οι αποτιμήσεις δεν αντανακλούν τους κινδύνους. Ο Josh Easterly, συνιδρυτής και συνδιευθυντής επενδύσεων στην Sixth Street Partners, επεσήμανε σοβαρούς κινδύνους τον Μάιο.
Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2009 υπήρξε καταστροφική για την παγκόσμια οικονομία. Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο αναγκάστηκαν να διοχετεύσουν τρισεκατομμύρια δολάρια στο χρηματοπιστωτικό σύστημα για να αποτρέψουν την κατάρρευση. Αναλυτές της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Ντάλας (Federal Reserve Bank of Dallas) εκτίμησαν το 2013 ότι η κρίση κόστισε στις ΗΠΑ τουλάχιστον 6 έως 14 τρισεκατομμύρια δολάρια σε χαμένη παραγωγή, σημειώνοντας ότι η χαμένη κατανάλωση και άλλες αρνητικές συνέπειες της ύφεσης πιθανόν να αυξάνουν ακόμη περισσότερο αυτό το ποσό.
Ελάχιστοι αναμένουν ένα αντίστοιχο αποτέλεσμα σήμερα. Στην πραγματικότητα, είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς ποιο ιστορικό μοντέλο κρίσης είναι το πιο κατάλληλο για να κατανοήσει κανείς τους σημερινούς κινδύνους, σημειώνει ο Κρίστιαν Χόφμαν, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Thornburg Investment Management.
«Κάθε κύκλος είναι μοναδικός, κάθε κρίση είναι ξεχωριστή, και οι νικητές και οι χαμένοι, αν και συχνά μοιάζουν, σίγουρα δεν είναι οι ίδιοι», δήλωσε ο Χόφμαν, προσθέτοντας: «Όταν τιμολογείς τα πάντα σαν να είναι τέλεια, τότε οτιδήποτε λιγότερο από την τελειότητα μπορεί να προκαλέσει - στην καλύτερη περίπτωση - μια διόρθωση.»
