Η ώθηση προς τον εξηλεκτρισμό, η αυξανόμενη βιομηχανική δραστηριότητα και η επιτάχυνση του τομέα των data centers προκαλούν μια ιστορικών διαστάσεων αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια.
Ως αποτέλεσμα, οι τομείς ενέργειας στις ΗΠΑ και την Ευρώπη ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αυξανόμενο κίνδυνο έλλειψης εργατικού δυναμικού, καθώς προσπαθούν να ανταποκριθούν σε αυτή την απότομη αύξηση της ζήτησης. Σε έκθεσή της η Goldman Sachs εκτιμά ότι οι ΗΠΑ θα χρειαστεί να καλύψουν περίπου 510.000 νέες θέσεις εργασίας για να ανταποκριθούν στις ανάγκες για πρόσθετη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ για την ΕΕ, ο αντίστοιχος αριθμός είναι περίπου 250.000.
«Αυτή η νέα ζήτηση για εργατικό δυναμικό προκύπτει σε ένα ήδη πιεσμένο περιβάλλον στην αγορά εργασίας, προσθέτοντας εμπόδια στον ρυθμό με τον οποίο μπορεί να αυξηθεί η ζήτηση ενέργειας», εξηγούν οι αναλυτές της Goldman Sachs. Υπό αυτές τις συνθήκες η δυνατότητα «πρόσβασης σε νέα ταλέντα και εργατικό δυναμικό αναμένεται να αποτελέσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα».
Πόση ηλεκτρική ενέργεια χρειάζεται;
Η Goldman Sachs Research υπολογίζει ότι η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια αναμένεται να αυξηθεί με ετήσιο σύνθετο ρυθμό αύξησης (CAGR) 3,5% από το 2023 έως το 2030, με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές. Κατά την ίδια περίοδο η παραγωγική ικανότητα ηλιακής και αιολικής ενέργειας στην ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί με CAGR 11,4%.
Αυτό σημαίνει ότι η ζήτηση για ρεύμα αυξάνεται σταθερά, και για να καλυφθεί αυτή η ζήτηση, η Ευρώπη επενδύει σε πολύ ταχύτερη αύξηση της ηλιακής και αιολικής παραγωγής.
Αντίστοιχα στις ΗΠΑ η GS αναμένει ετήσιο σύνθετο ρυθμό αύξησης της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια κατά 2,5% μεταξύ 2023 και 2030, εκ του οποίου το 1% αφορά τα data centers.
Συνολικά, για όλες τις μορφές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι αναλυτές εκτιμούν ότι στις ΗΠΑ θα χρειαστούν κεφαλαιουχικές δαπάνες ύψους 444 δισ. δολαρίων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2030. Μεγάλο μέρος αυτών των επενδύσεων θα κατευθυνθεί στην ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην αντικατάσταση πεπαλαιωμένων υποδομών και στην αντιμετώπιση του αυξημένου φόρτου του δικτύου. Οι συνολικές δαπάνες για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας μόνο στις ΗΠΑ εκτιμώνται στα 302 δισ. δολάρια για την περίοδο 2024-2030.
Γιατί χρειάζονται περισσότεροι εργαζόμενοι
Η αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια, ειδικά από ανανεώσιμες πηγές, απαιτεί συνολικά περισσότερους εργαζόμενους, αλλά και περισσότερους εξειδικευμένους εργαζόμενους. Οι ανανεώσιμες πηγές είναι κατά μέσο όρο πάνω από 2,5 φορές πιο εντατικές σε εργασία σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους (από την παραγωγή, την κατασκευή και εγκατάσταση έως τη λειτουργία και συντήρηση).
Πρόσθετη ζήτηση εργατικού δυναμικού θα προκύψει από τους τομείς μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως επειδή οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συχνά βρίσκονται μακριά από τις περιοχές κατανάλωσης.
Ενδεικτικά, στις ΗΠΑ, όπου αναμένεται πρόσθετη παραγωγική ικανότητα 300 γιγαβάτ (GW) έως το 2030, η Goldman Sachs υπολογίζει ότι θα χρειαστούν 207.000 επιπλέον εργαζόμενοι για τη μεταφορά και διασύνδεση ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ για την παραγωγή, κατασκευή και λειτουργία τεχνολογιών ενέργειας στις ΗΠΑ θα απαιτηθούν επιπλέον 300.000 θέσεις εργασίας.
Απέναντι σε αυτές τις τεράστιες ανάγκες, η GS εκτιμά ότι ο μικρότερος κίνδυνος εντοπίζεται στην κατασκευή έργων ενέργειας στις ΗΠΑ, ενώ στην ΕΕ στον τομέα της λειτουργίας και συντήρησης. Αυτό οφείλεται στο σχετικά χαμηλό επίπεδο απαιτούμενης κατάρτισης και στη μεγαλύτερη δυνατότητα αυτοματοποίησης. Αντιθέτως, οι εργασίες στη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας απαιτούν υψηλότερο επίπεδο κατάρτισης και συνεπώς παρουσιάζουν μεγαλύτερες δυσκολίες στο να καλυφθούν οι θέσεις εργασίας.
Έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού
Σε ΗΠΑ και Ευρώπη, οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού αυξάνουν τους κινδύνους για τις επιχειρήσεις. Η έλλειψη εργαζομένων αποτελεί τη μεγαλύτερη αιτία καθυστερήσεων σε πάσης φύσεως έργα, σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται η GS, ενώ ο ενεργειακός τομέας είναι μεταξύ αυτών που αντιμετωπίζουν παρόμοιες δυσκολίες.
Στις ΗΠΑ, πάνω από τους μισούς εργαζομένους σε επιχειρήσεις κοινής ωφελείας έχουν λιγότερα από 10 χρόνια εμπειρίας, σύμφωνα με έρευνα του Center for Energy Workforce Development το 2023, αναφέρει η GS. Στο μεταξύ, ο αριθμός των μαθητευομένων σε επαγγέλματα σχετικά με την ενέργεια, ο οποίος ήταν περίπου 45.000 το 2024 σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ, υποδηλώνει ότι υπάρχει ανάγκη αύξησης στους 65.000 ετησίως για την κάλυψη της εκτιμώμενης ζήτησης των 207.000 εργαζομένων (ή 386.000 μαζί με τις αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδότησης), κι αυτό μόνο στον τομέα μεταφοράς και διανομής.
Παρομοίως, «η Ευρώπη καταγράφει αύξηση των κενών θέσεων σε κατασκευές και ενέργεια, με ελλείψεις σε βασικές τεχνικές ειδικότητες», αναφέρουν οι αναλυτές της GS. Ένας στους τρεις ηλεκτρολόγους μηχανικούς στην ΕΕ είναι άνω των 50 ετών και τα ποσοστά κενών θέσεων στον τομέα των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας υπερβαίνουν τα αντίστοιχα των υπόλοιπων κλάδων της οικονομίας.
Ο τρόπος με τον οποίο οι εταιρείες θα αντιμετωπίσουν αυτές τις ελλείψεις μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικός, σημειώνει η Goldman Sachs. Οι μεγαλύτερες εταιρείες, όπως και εκείνες που επενδύουν ενεργά σε κατάρτιση, μαθητεία, επανεκπαίδευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων, θα εξελιχθούν σε προτιμητέοι εργοδότες. Ταυτόχρονα, βέβαια, η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού μπορεί επίσης να αυξήσει τη ζήτηση για περισσότερη αυτοματοποίηση, σε επιμέρους τομείς όπου απαιτείται σχετικά χαμηλότερο επίπεδο δεξιοτήτων, καταλήγει η έκθεση.
